تاریخ هویت ایران در دوره رضاشاه، تاریخ گسست­هاست. تحویل پروژه هویت‌ساز ایرانی به پروژه هویت‌سازی ایرانی متجدد، مهم‌­­ترین گواه وجود گسست­­­­­­های متعدد در هویت اجتماعی ایرانیان در این دوره است.  رضاشاه پایه­های حکومت خود را بر تمرکزگرایی و ناسیونالیسم ایرانی قرار داد و براساس این ایدئولوژی اقدامات گسترده‌ای به سرانجام رساند. جدای از اثرات مثبت و منفی ایدئولوژی یکپارچه­­­­­­­­­­­­­­سازی بر پیکره...

چکیده ندارد.

یکی از مفاهیم اساسی در اسلام و قرآن نظریه امت است. این مفهوم بر آمده از اندیشه سیاسی اسلام در بر گیرنده مفاهیمی چون قوم، قبیله، عشیره، گروه های نژادی و نیز ملت با عناصر قوام بخش ارزش های آسمانی مذهب تحت رهبری پیامبر و سپس جانشینان آن اطلاق می شود. نظریه امت در اندیشه جغرافیای سیاسی اسلام ابتدا منحصر به جامعه مسلمانان نبود و غیر مسلمانان را نیز شامل می شده و بر خاسته از ایدئولوژی اسلامی با ملی گ...

امروزه بسیاری از صاحبنظران بر این باور هستند که قومیت، قوم‌گرایی و ناسیونالیسم از موضوعات حساس کشورها محسوب می‌گردد. طی چند دهه اخیر به موازات افزایش ظرفیت‌های اطلاعاتی دنیای مدرن تنش‌های قومی ‌فزونی یافته و مسائل جدیدی را بوجود آورده‌اند. این پژوهش  با روش تحلیل محتوا به بررسی کمّ و کیف مسئله هویت طلبی قومی ‌در فضای مجازی پرداخته است. جامعه آماری پژوهش تمام مطالب 29 سایت فعال هویت خواه قومی ‌(ت...

بنیادگرایی اسلامی که از دهه 80 میلادی به جریان اجتماعی عمده در بسیاری از کشورهای عربی تبدیل شد، تحلیل های نظری بسیار برانگیخته است. در این مقاله سعی می شود از طریق تحلیل گفتمانی فرایند مزبور ارزیابی شود. با وجود نقاط افتراق فراوان که بنیادگرایی اسلامی را در زمینه روش مبارزه سیاسی، سازماندهی و ساختار تشکیلاتی از دیگر جنبش های سیاسی حتی جریانات اصلاح طلب دینی جدا می کند، به زعم این مقاله مهم...

یکی از مقاطع حساس در مطالعه هویت ایرانی، شکل گیری الگوی هویتی مبتنی بر ناسیونالیسم در دوره پهلوی اول است. این مقطع از آن جایی شایسته بحث و تامل جدی است که ادرکات و تصوراتی که در ساختار سیاسی دوره پهلوی اول ترویج شد، مبنای مباحثات و مجادلاتی شده است که تا به امروز امتداد یافته است. پژوهشگران این حوزه با این واقعیت مواجه اند که آن چه که در این مقطع در چارچوب سازوکارهای سیاسی در جهت ترسیم وحدت ایر...

دوره سلطنت رضاشاه به دلیل تلاش حکومت برای تأسیس دولت مدرن و گسترش غرب­گرایی و تلاش شخص رضاشاه و روشنفکران همراه و همرأی وی برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق پیوند دادن سلطنت پهلوی با پادشاهی‌های باستانی ایران، یک مقطع دوران‌ساز و مؤثر در شکل‌دهی بنیان‌های فکری ایران نوین به شمار می‌رود. در این میان ناسیونالیسم که به عنوان یکی از ایدئولوژی‌های اصلی و ماهوی جریان تجدد خواهی، با پیروزی انقلاب مشروطیت...

تطور تاریخ نشانگر آن است که هویت­سازی ملی فرآیندی همیشگی بوده و نباید تصور شود که وقتی ملتی شکل گرفت بخودی خود تداوم می­یابد بلکه برعکس روح ملت­بودگی در معرض فراز و فرود قرار دارد. از این­رو فرآورده­ گفتمانیِ جریان های یک کشور می­تواند بر فرآیند ملت­سازی موثر اُفتند. هویتها، به مثابه سازه‌های اجتماعی در فرایند سازه­گرایی اجتماعی تفسیر می‌شوند و همواره در سایه بازتفسیرها، از روش­های مختلف برای تبی...

نخبگان سیاسی همواره نقش به سزایی در شکل گیری گفتمان ها در درون جامعه داشتند؛ به گونه ای که یکی از اساسی ترین نقش های نخبگان، پویش نهادینگی سیاسی و بسط حوزه سیاست، مشروعیت بخشیدن به ارزش ها و نهادهای جدیدی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین می کنند و به پویش های سیاسی خصلتی ملی-اخلاقی می بخشند. نخبگان سیاسی ایرانی نیز در قرن نوزدهم، در پی انحطاط ایران و واگرایی گفتمان غالب آن زم...

هنگامی که جنگ ایران و عراق در 31 شهریور ماه سال 1359، با تجاوز نیروهای عراقی به قلمرو سرزمین جمهوری اسلامی آغاز شد، صدام حسین آن را در راستای تداوم منازعه تاریخی اعراب و ایرانیان ارزیابی کرد و مدعی شد که کشورش بار سنگین پاسداری از حیثیت، امنیت و به طور کلی، منافع امت عرب را بر عهده دارد و در این راستا، حاضر شده است تا با درگیر شدن در جنگ، برای همیشه برادران عربش را از سلطه جویی این دشمن خطرناک ...