در فلسفه ی اسلامی، معرفت شناسی، پیش از ملاصدرا به طور خاص مورد عنایت فیلسوفان نبوده است؛ و آنچه در این باب آورده بودند، به تبع مسائل دیگر بوده است. ملاصدرا برای اولین بار بطور جدی این مسأله را مطرح نمود و پس از نقد و بررسی اقوال فیلسوفان سلف، در باب آن، نظریه پردازی کرد. نظریه معرفت شناختی ملاصدرا، متشکل از سه مؤلفه ی اساسی است: صور علمی (= معلوم بالذات)، فاعل شناسا (= نفس) و نسب و روابط دوسویه...

در تعامل دین با فرهنگ اشکالی گونه گون از تدین بروز می کند. عوامل متعددی در شکل گیری دینداری فرهنگی دخالت دارند که از جمله می توان به شرایط جغرافیایی و تاریخی، فضا، عادت واره و رسانه ها اشاره کرد. این مقاله برای گونه شناسی دینداری فرهنگی چهارگونه اصلی: تدین قشر فرودست فرهنگی، تدین قشر متوسط فرهنگی، تدین روشنفکران و تدین عالمان دینی را مفهوم پردازی کرده است. مهم ترین عاملی که دو دسته روشنفکران و ...

نظریه دانش ولایی، یکی از دیدگاه‌های موافقان علم دینی است که از سوی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی ارائه شده است. این دفتر با بیان خاصی از چیستی علم و دین، به سه رویکرد روش‌شناختی، جامعه‌شناختی و هستی‌شناختی در باب علم دینی پرداخته است. در این منظر، علم دینی بدین معناست که ولایت الهی بر فرایند پیدایش علم در همه مراتبش حاکم شود. علم دینی در این جریان، مبتنی بر مبانی همچون فلسفة‌ شدن و روش شناسی است. ...

در این مقاله با استفاده از روش تحلیل رفتارهای عقلانی دیدگاه برخی از اقتصاددانان مسلمان درباره پیش فرض های نظریه تقاضا در علم اقتصاد مورد بررسی، و آنگاه معرفت شناسی مطلوبیت ارزیابی شده است و در نهایت چنین نتیجه گیری شده است که مطلوبیت به عنوان مبنای نظریه تقاضا درعلم اقتصاد و اقتصاد اسلامی فقط اختلاف مصداقی ندارند بلکه در شناخت مطلوبیت نیز تفاوت اساسی وجود دارد توجه به این تفاوت، تاثیر ویژه در ن...

در این رساله به نظریه ی هابز و لاک درباره ی رابطه ی کلیسا و دولت در چهارچوب فلسفه ی آنها پرداخته می شود، به این هدف که نخست نشان داده شود که نظریه پردازی درباره رابطه کلیسا و دولت، خود یک امر فلسفی یا دست کم بخشی از فعالیت فلسفی آن فیلسوفان به شمار می آید، دوم اینکه علل اختلاف در نظریه پردازی این دو علی رغم نزدیکی برخی مبادی فلسفی و تشابه وضعیت سیاسی و تاریخی نشان داده شود، و سوم امکانی برای سن...

انقلابات معمولا آثار سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مهمی در کشوری که در آن واقع شده اند، در منطقه مربوطه و حتی در سطح جهانی می گذارند. انقلاب اسلامی به عنوان انقلابی شگفت انگیز و بزرگ اجتماعی، نتایج بسیاری در سطح داخلی و منطقه ای و جهانی گذاشته است. یکی از نتایج انقلاب اسلامی اثری است که در نظریه پردازی های انقلاب گذاشته است. در این مقاله اثر انقلاب اسلامی در نظریه های مربوط به علل وقوع انقلا...

همواره تعامل و یا توارد فکری ـ اعتقادی در میان صاحبان اندیشه وجود داشته است که در مقایسه آنها ضمن داشتن شباهت، تفاوت هایی نیز مشهود است. از جمله مباحث مطرح در الهیات اسلامی و مسیحی، «رؤیت» خداوند است که از سوی مفسران هر دو کتاب قرآن و انجیل پیرامون آن نظریه پردازی شده است. در این پژوهش آراء دو متفکر صاحب نظر در این دو دین؛ یعنی محمد غزالی و توماس آکوئینی، بررسی شده و سعی بر این است که همۀ وجوه ...

معرفتشناسی همواره یکی از شاخههای مورد بحث و بسیار با اهمیت فلسفه در قرن بیستم بوده است. نقطه عطفی که درتاریخ تفکر فلسفی، شروعش اندیشههای کانت بود، در قرن بیستم با تمرکز بر دیدگاه معرفت شناختی ای بهنام مبناگرایی سنتی و درون گرایی معرفتشناختی، حرکتی آرام به خودگرفته بود که مقاله سه صفحه ای ادموند گتیه باعنوان «آیا باورصادق موجه، علم است؟» این آرامش را به هم زد. به جرئت میتوان گفت که این مقاله، مو...

فلسفه از دیرباز به امر تصویری متوجه بوده است؛ اما، در سده بیستم، و با ظهور سینما، برخی فیلسوفان به نظریه پردازی درباره این صنعتِ تازه و کیفیتِ تصویر توجه ویژه نمودند. شاخص ترین فیلسوف سینما، ژیل دولوز است که رابطه تصویر با زمان و حرکت را مبنای نظریه پردازی خود قرار داد. و از این دیدگاه مسائل کلیدی سنت متافیزیکی همچون زمان، حرکت و سوبژکتیویته را به چالش کشید. در این مقاله کوشش شده است، با استفاده ...

از زمان پذیرش سمت ویراستاری فصلنامه بررسی آکادمیک مدیریت تلاش زیادی را صرف یافتن شیوه ای ساده برای ارائه و معرفی اجزا و عناصر ضروری مشارکت نظری نمودم. آثار علمی ارزشمندی در خصوص (چیستی و چگونی) مشارکت نظری وجود دارد که نوعا شامل اصطلاحات و مفاهیمی هستند که یکپارچه سازی آنها جهت برقراری تعامل مستمر با علاقمندان، نویسندگان و ویراستاران مشکل می باشد. تجربیات من نشان می دهد که چارچوب های موجود دربا...