منطقه کجور در غرب استان مازندران و در دل کوه‌های البرز مرکزی قرار دارد که در دوره اسلامی به لحاظ تاریخی و مذهبی نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری حکومت علویان در شمال ایران و مبارزه با خلفای اموی و عباسی داشته است. این منطقه که در طی زمان با نام‌هایی همچون پدشخوارگر رویان، رستمدار و محال ثلاث نیز از آن یاد شده است؛ دارای تعداد نسبتا زیادی بنای آرامگاهی است که تاریخ آن‌ها به ابتدای قرن 9 ه.ق به بعد بر‌...

دوران هنر اسلامی شکوهمندترین دوره تاریخ هنر و برخوردار از ارزشمندترین دستاوردهای بشری در عرصه هنری به شمار می آید و شامل انواع متنوعی از فن ها و گرایش ها همچون معماری، خوشنویسی، نقاشی، سرامیک و مانند ای نها م یشود. در هنر اسلامی عناصر تکرار شونده زیادی وجود دارد، مانند: استفاده از طر حهای هندسی یا ترسیمی غیر واق عگرایانه از گل و گیاه که به اسلیمی معروفند. نقوش اسلیمی در هنر اسلامی اغلب به عنوان...

چکیده      ایران و هند دارای مشترکات فرهنگی ـ هنری بسیاری می­باشند؛ این اشتراکات را می­توان نتیجه ارتباط گسترده و همزیستی تاریخی این دو تمدن بزرگ دانست. در این پژوهش سعی برآن است با تکیه بر نقوش و نشان‌های نمادین و اساطیری موجود در سنگ‌نگاره­ها و گچ بری‌های دوره­ی ساسانی و مقایسه­ی آنها با نقوش نمادین موجود در هنر هند، نقوش و نشان‌های نمادین و اساطیری مشترک در این دو تمدن بررسی و ارزیابی شود. ن...

سفالینه ها اساساً اولین محل ابراز یا بیان اندیشه های آدمی بوده است، چنانکه سفالینه های سلجوقی بیانگر مفاهیمی چون اعتقادات، باورها، آداب و رسوم، خواستها و آرزوهای انسان در طول این دوران و نشاندهنده تحولات هنری، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی این دوره می باشد. در این میان بخشی از نقوش این دسته از آثار را نقش زن به خود اختصاص می دهد که پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی این نقوش پرداخته است. تأکید اص...

مسجد جامع نایین در حومهی بافت تاریخی شهر نایین و در ضلع شمال غربی آن واقع شده، بنا بر اعتقاد اکثر محقّقان، این مسجد در قرن چهارم هجری و بهدست دیلمیان بنا شده است. از وجوه متمایز این مسجد، گچبریهای نفیس شبستان جنوبی و محراب آن است که از نظر تکنیک و نقوش در مرتبهای متعالی جای دارد. طرحهای بهکار رفته بر مبنای نقوش گیاهی شکل گرفتهاند که با کمی تأمل، به اهمیت نقش برگ مو و خوشهی انگور در میا...

انسان در طول هزاران سال حیات بر روی کره خاکی آثار و بقایای فراوانی از خود به یادگار گذاشته که نشان از شیوه زندگی او دارد. این آثار متنوع بازتاب آثار مادی و معنوی اوست که فرهنگ او را نشان می دهد. هنر تجلی فکر و اندیشه آدمی در طی هزاران سال است. تاریخ و تمدن سرزمین ایران دوره پرفراز و نشیبی را گذرانده است. ساسانیان یکی از امپراتوری های بزرگ تاریخ جهان بوده که از خود هنر بس شکوفایی را به جا گذاشت...

هنگامی که گستره تهاجمات بی رحمانه ی مغول ، در اثر اشتباهات بی حد و مرز حکومت خوارزمشاهیان، به سوی سرزمین های آسیا کشیده شد ؛ مناطق بسیاری ویران و زندگی اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی مردم در لایه های گوناگون ، دستخوش تغییرات اساسی و وسیعی گردید . این تهاجمات طی سه دهه ، رکود بی سابقه ای را در فعالیت های هنری و معماری به وجود آورد . و به خصوص در سلسله ایلخانی ، توسط هولاکو و جانشینان او پایه گذاری و...

موضوع این پژوهش حول محور شناسایی نقوش صحنه های شکارگاه در آثار فلزی (زرینه ها و سیمینه ها) عصر ساسانی است و مسئله آن بر اینکه چه مفاهیمی در تصاویر صحنه ی شکارگاه عصر ساسانی وجود دارد، اُستوار است. آیا منظور از این زرینه ها و سیمینه ها، صرفاً نمایش شکار شاه بوده است یا آنکه مفاهیم وابسته به فرهنگ و باورهای دینی جامعه-ی عصر ساسانی بر تصاویر صحنه های شکارگاه آن دوره ی خاص تأثیر گذارده است. هدف از ا...

هنر ایران با ورود اسلام به این منطقه، نه تنها باورهای دیرین خود را از یاد نبرد، بلکه با بیانی نو توسط هنرمندان هوشمند؛ تجلی یافت. از سده های 3 تا 7 هجری قمری در ایران آثار سفالین قابل توجهی به دست آمده؛ که نقوش آن ها تحت تأثیر هنر ساسانی و به تبع آن، هنر سایر ادوار پیشین، قرار گرفت، که وام دار بسیاری از باورهای اساطیریِ غنی اقوام کهن فلات ایران بوده اند. بر این اساس نقوش سفالینه ها که گاه مشخصه ...

در هنر معماری دوره قاجاریه، گچ بری و در هنر معماری دوره پهلوی اول (9921-0231 ش.)، آجرکاری شاخص و حائز اهمیت است. خانه آراسته از بناهای دوره قاجاریه واقع در شهرستان بیرجند است که به دلیل نقوش متنوع و نمادین گچ بری، قابل تحلیل و بررسی است. مهم ترین تزیینات این بنا نقوش گیاهی با انواع گل و برگ های نخلی و اسلیمی و قاب اسلیمی، نقش خورشید، پیکار شیر و اژدها، قطاربندی گچی، فرم طاق نماها و سر ستون ها ا...