مقالة حاضر چنانکه از عنوان آن برمی آید، تطبیقی است بین طنز و طنزپردازی در ادبیات ایران و عرب. در این تطبیق، طنز عبیدزاکانی به عنوان نمونه ای از طنز ادبیات ایران وطنز شاعران عصر انحطاط به عنوان نمونه ای از طنز ادبیات عرب با هم مقایسه شده است. در این مقاله کوشیده ام تصویر کاملی از عبید ارائه دهم، اما به منظور پرهیز از برخیسوءتفاهمات اجتماعی لازم دیدم از ذکر پاره ای از طنزهای درخشان او صرف نظر کنم...

دانشمند زمانه و شاعر پرآوازه، حکیم سنایی غزنوی از بزرگ ترین شاعران قصیده گو و مثنوی سرای زبان فارسی ست، که در سده ششم هجری می زیسته است. بسیاری از مفاهیم و مضامین بلند اخلاقی و عرفانی، برای نخستین بار، با سحر و سادگی سخن دل نشین، زلال، و از جان برخاسته حکیم سنایی به ادبیات کهن فارسی وارد شد. از امتیازات سخن سنایی، سیلان روح طنز در اشعار اوست. وی با زبانی صریح و بی پروا به انتقادهای مهم اجتماع...

در این پژوهش چگونگی برجسته سازی در زبان طنز از دیدگاه شعرشناسی لیچ والگوی نشانه شناسی شعر سجودی با نگاهی به کاریکلماتورهای پرویز شاپور بررسی شده است. شیوه کار به این صورت بود که ابتدا الگوی شعرشناسی لیچ در کاریکلماتورها به کار بسته شد تا وجود هنجارگریزی یا عدم وجود آن مشخص شود. پس از آن در مواردی که هنجارگریزی معنایی مشاهده شد، الگوی نشانه شناسی شعر سجودی به کار گرفته شد تا به بررسی جزئی تر...

سبک­شناسی جدید با توجّه به اصول زبان­شناسی تاریخی و نقد ادبی به وجود آمد. پاول سیمپسون در سبک­شناسی طنز، بر طنزِکلامی (آیرونی و پارودی)، طنز موقعیت و طنز گفتمان تأکید دارد. هدف این پژوهش، بررسی مؤلفۀ طنز بر اساس دیدگاه سیمپسون و کمک به شناخت و درک هرچه بیشتر رمان بیوتن است. امیرخانی در رمان ساختارشکن بیوتن، از تکنیک­های متعدد روایی، بازی­های زبانی هوشمندانه­، آشفتگی­ و پرش­های زمانی، معلق ماندن پ...

مقالة حاضر چنانکه از عنوان آن برمى آید، تطبیقى است بین طنز و طنزپردازى در ادبیات ایران و عرب. در این تطبیق، طنز عبیدزاکانى به عنوان نمونه اى از طنز ادبیات ایران و طنز شاعران عصر انحطاط به عنوان نمونه اى از طنز ادبیات عرب با هم مقایسه شده است. در این مقاله کوشیده ام تصویر کاملى از عبید ارائه دهم، اما به منظور پرهیز از برخى سوءتفاهمات اجتماعى لازم دیدم از ذکر پاره اى از طنزهاى درخشان او صرف نظر ک...

طنز، یکی از گونه های پویای هنری است که کاربرد آن، در اصلاح نابسامانی های جامعه های بشری، قابل توجه است.از آنجا که فلسفه نزول کلام و وحی، هدایت و اصلاح است، قرآن، این هنر بی رقیب ربانی که هنر فصاحت و بلاغت کلام از ینبوع زلالش آب می خورد، گاهی از این شیوه مؤثر برای انذار بهره گرفته است تا شاید آنان که زبان جد، بیدارشان نمی کند، بیان طنز، هشیارشان کند.در این مقاله، در پی آن بوده ایم که ضمن بیان تع...

آیرونی (irony) اصطلاحی ادبی است که معاصران کوشیده اند آن را به کلماتی نظیر طنز، طعنه، کنایه، کنایۀ طنزآمیز، تهکّم، تجاهل العارف، استهزاء، وارونه گویی، پنهان سازی و ... ترجمه کنند، اما در این مقاله خواهید دید که هرکدام از این واژه ها فقط بخشی از مفهوم آیرونی را در نظر مخاطب می آورد. این مقاله بر آن است تا تفاوت آیرونی را با طنز، طعنه، کنایه و صنایع بدیعی و بلاغی مشابه با آیرونی توضیح دهد. طنز یکی...

نقیضه یا پارادی یکی از انواع آثار ادبی و هنری پرکاربرد با سابقه دیرینه در جوامع مختلف است. در این نوع آثار که در حوزه‌های گوناگون هنری شامل ادبیات، سینما و موسیقی رواج دارد، اشخاص با اخذ بخش‌های مهم آثار دیگران و ایجاد تغییراتی چند در آن از طریق اضافه کردن عناصر نو و ابتکاری با اهدافی متفاوت از اثر اصلی نظیر نقد یا خنداندن مردم اقدام به خلق اثر اشتقاقی می­نمایند. وجود چند ویژگی کپی­برداری ا...

یکی از اشکالات عمده در حوزه نقد ادبی امروز ایران، بی ­شک نبود ­اتفاق ­آرا بر سر استفاده از اصطلاحات است. نقیضه که به­ نظر­می ­آید اصطلاحی پذیرفته ­شده در برابر پارودی است، در پژوهش­های مختلف با اصطلاحات گوناگونی نام­ برده­می ­شود که گاه هیچ ارتباطی به نقیضه ندارد. از سوی دیگر، اصطلاحات مهمی چون پاستیش و گروتسک و ارتباط آنها با پارودی نادیده انگاشته ­شده ­است. مقاله پیش­ رو، تلاش در جهت بررسی تط...