بازسازی و احیای تفکر دینی یکی از مقوله هایی است که از گذشته های دور مطمح نظر احیاگران دینی بوده است. احیاگری دینی امری به واقع شریف و ضروری است؛ زیرا در پی صیانت از دین و دین داری در جوامع دینی است. احیاگران در پی رفع چالش ها و موانعی هستند که رشد و بالندگی دین را به مخاطره می اندازند. آن ها حفظ و بازسازی تفکر دینی را در مقاطعی که دچار آسیب ها و تحریف هایی شده است، بر عهده دارند. احیاگری دینی ی...

پیوند عناصر ملّی و دینی، روندی است که در شکل گیری حماسه های ایرانی، به ویژه در سطح مرتبط با ادبیات شفاهی، نقش داشته، به تدریج، با واسطه حماسه های شفاهی، در آثار حماسی مکتوب نیز راه یافته است. یکی از شاخص ترین چهره های دینی، که به دلیل شباهتش به برخی چهره های اساطیری ایران، ظرفیت این پیوند را داشته، سلیمان نبی (ع) بوده است. این جستار به بررسی انگیزه های پیوند میان عناصر ملّی و دینی در روند تکوین ح...

یکی از حیطه های مهم در رسیدن به رضایت از زندگی، مذهب می باشد اما گاهی جهت گیری نادرست مذهبی به شکل معکوس عمل کرده و میزان رضایت از زندگی را کاهش می دهد. تردید مذهبی، یکی از عوامل کاهش رضایت از زندگی می باشد که گروهی از افراد به دلیل دارا بودن برخی ویژگی های زیستی میزان بیشتری از آن را تجربه می کنند. کمال گرایان جزء این گروه از افراد هستند که احتمالا به دلیل داشتن برخی رگه های شخصیتی سختگیرانه ب...

در زیست جهان فرهنگی معاصر پیوند میان دو مقوله اثرگذار، «قدرت و فرهنگ»، بیش از پیش خود را در قالب و شکل بندی اجتماعی سیاسی سیاست فرهنگی (گفتمان) و سیاست گذاری فرهنگی (راهبرد و کردار ایدئولوژیک) نشان داده است. پیامد کارکردی این سیاست ها در مجموع چیزی جز تعیین معنای زیست اجتماعی و کنش های روزمره، بازنمایی فرهنگی و مشروعیت بخشیدن به فرهنگ زندگی روزمره و نهایتاً انتظام بخشیدن به اندیشه و کردارهای فره...

یکی از مسائل مهم در حوزۀ دین پژوهی، بحث مرجعیت دینی است. به موجب آن، کسانی که اطلاعات علمی در مسائل دینی ندارند، موظف به رجوع به عالمان و متخصصان علوم دینی و اخذ معالم دینی از آنان خواهند شد. مرجعیت دینی پایه های مهمی در قرآن، به ویژه آیه های «نفر» و «سؤال» دارد. به موجب قرائن و شواهد تاریخی، رسول خدا(ص) پایه گذار مرجعیت دینی در عصر خود شدند. اما نظام مرجعیت دینی به عنوان نظامی که پاسخ گوی نیاز...

دینداری، جامعه امروزی در رویاروی اندیشه‏های مدرنیته و نوگرایی قرار گرفته؛ به نحوی که برخی از افراد مبانی مدرنیته مثل فردگرایی؛ عقل­گرایی و تجربه‏گرایی را با اندیشه‏های دینی آمیخته و به نوعی از نظر دینی نوگرا شده‏اند و بعضاً با مسائل زیادی روبه‏رو هستند. مطالعه­ حاضر با هدف بررسی میزان نوگرایی دینی و شناسایی عوامل جمعیت‏شناختی مؤثر بر شکل‏گیری نوگرایی دینی در بین جوانان شهر یزد انجام شده است. این...

 رویکردهاى گوناگون تأویلى به قصه آدم‌وحوا مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.  تأویل قصه آدم به دو گونه صورت گرفته است: تأویل عارفانه با حفظ ظاهر داستان و تأویل زیست شناختى و روان شناختى بدون تحفظ ظاهر داستان که هر کدام مشکلى را همراه دارد. بر پایه این اصل که قرآن تأویل‌پذیر است داستان آدم نیز از مفهوم تأویل بهره‌مند بوده و مفسّران پیوسته براى دست‌یابى به حقایق آن تلاش کرده‌اند. عارفان با حفظ ظاهر...

 محورهاى دین و تاریخ علم، دین و روشهاى علم و دین و نظریه‌هاى علم از نگاه علامه طباطبایى در تفسیر المیزان مورد بررسى قرار گرفته است.  تلاش براى زدودن ناسازگارى علم و دین از گذشته رواج داشته است. سنت‌گرایان معصومیّت انجیل را باور داشتند در مقابل، نوخواهان یا نواندیشان کتاب مقدس را بى‌ارزش مى‌دیدند. الهیات اعتدالى، کتاب مقدس را از آموزه‌هاى دینى برشمرد، هر چند آن را وحى مُنزل نمى‌خواند. علامه طباطب...

    در راستای نظریه جهان‌شمولی خطابات الهی که تاریخی به بلندای تاریخ بعثت پیامبر اکرم… دارد، نظریه تاریخ‎مندی قرآن و برخی آموزه‏های آن، نظریه‌ای است که اخیراً توسط برخی نواندیشان دینیِ منسوب به جریان فکری نومعتزله- از جمله نصر حامد ابوزید- ارائه شده است. آنها متأثر از نگرش تاریخی‌نگری در غرب و همچنین تأثیرپذیری از نظریه ‌گفتاری و شفاهی‌بودن متون‌ مقدس، گفتاری‌بودن سبک قرآن را مؤید و شاهد تاریخی...