بحث مابعدالطبیعه و به طور کلی متافیزیک از جمله مسائل فلسفی است که در فلسفه اسلامی بسیار به آن پرداخته شده است و فیلسوفان مسلمان به این جنبه از فلسفه توجه بسیار زیادی داشته اند و اساس فلسفه خود را بر مباحث متافیزیکی یا مابعدالطبیعه و به تبع آن یکی از مهم ترین مسائل آن یعنی اثبات وجود خداوند قرار داده اند. لذا در فلسفه فیلسوفان مسلمان اثبات خداوند و به طور کلی مسائل مربوط به معرفت شناسی الهیاتی ب...

سقراط پیر به کریتو گفت: «نگران آن مباش که استادان فلسفه خوب اند یا نه‘ بلکه تنها به فلسفه بیندیش. بکوش تا آن را به خوبی وارسی کنی و دریابی‘ اگر آن را بد یافتی بکوش تا مردمان را از آن رویگردان کنی؛ اما اگر آنچنان بود که به اعتقاد من هست در آن صورت از آن پیروی و بدان خدمت کن و دلشاد باش » با انکه آثار بزرگ فلاسفه سیاسی محتوای اصلی فلسفه سیاسی را تشکیل می دهند‘ باید میان تاریخ فلسفه سیاسی و فل...

تا پیش از دوران مدرن، همه فلاسفۀ بزرگ مرد بوده‌اند و نشانی  از زنان مگر در گفتارهای زن‌ستیزانه فلاسفۀ نبوده‌است. در دوره معاصر با ورود نقادانه زنان به قلمروهای گوناگون معرفت، فلسفه و تاریخ فلسفه هم بررسی و بازاندیشی شد. زنان فیلسوف برای اثبات نادرستی ادعاهای زن‌ستیزانه فلاسفه دست به نگارش تاریخ‌های فلسفۀ زنان زدند و در آن‌ها به اندیشه‌ها و آرای زنان فیلسوفی اشاره کردند که تاریخ فلسفه آنان را نا...

مقدمه: المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی بر حوزه هایی که نیاز به تفکر، تأمل، اندیشیدن، استدلال و حل مسأله دارند و در نظام آموزشی رسمی و ارزشیابی دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی نسبت به آن غفلت می شود، تمرکز دارد. المپیاد در سال های اولیه در سه حیطه تفکر علمی در علوم پایه، استدلال بالینی و مدیریت نظام سلامت برگزار شد. با توجه به این که جای حیطه ای که در آن تأمل و تحلیل فلسفی در مسائل حوزه سلامت...

دین اسلام بعنوان آخرین و کامل ترین دین آسمانی شامل ساده ترین مسائل فردی و اجتماعی تا عمیق ترین مسائل هستی شناسی به اندازه عمر و عمق هستی است. شرایط فکری و فرهنگی مسلمانان صدر اسلام و محصور بودن پیشوایان معصوم از طرفی و برخوردار بودن آموزه های دینی از عمق و ژرفای و بواطن و مراتب از طرفی دسترسی به قله رفیع معارف اسلامی را محدود کرد. بر این اساس دغدغه متفکران مسلمان در هر عصری خصوصاً بعد از عصر ت...

تفلسف یا فلسفه ورزی با فلسفه دانی متفاوت است؛ کسی که کار او تعلیم فلسفه است، لازم نیست حتماً فیلسوف بوده باشد. البته داشتن اطلاعات فلسفی کافی، شرط لازم تعلیم فلسفه است، اما برای فیلسوف، که کار اصلی او تفلسف است، داشتن اطلاعات فلسفی، صرفاً معد و زمینه ساز است. فیلسوف کسی است که در مواجهة ادراکی با ساحات مختلف واقعیت، اعم از عینی، ذهنی و زبانی، پرسشهای فلسفی، به صورت طبیعی در ذهن او می روید و شکل م...

در مقاله پیش رو با روش استنباطی و اجتهادی تلاش ‌شده است با تحلیل منظومه فکری علامه جعفری در حوزه فلسفه‌های مضاف، به‏ویژه فلسفه علم، به برداشتی از ماهیت فلسفه ‌مضاف از دید وی دست یافته شود. یافته‌های مقاله را می‌توان به ‌این ‌صورت خلاصه کرد: الف) برخی از مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده فلسفه ‌مضاف روئوس ثمانیه علوم است که در آثار پیشینیان وجود دارد؛ ب) بن‌مایه‌های فلسفه ‌مضاف در اندیشه حکیمان پیشین وج...

بررسی نقش شناخت بنیادهای فکری علامه در تفسیرالمیزان در کشف نقاط قوت و ضعف روش به کار رفته در آن است. از یکی از مبانی فکری علامه با عنوان »تفکیک حقایق از اعتباریات« سخن گفته و سپس از نقش این مبنا در مباحث مختلف تفسیری بحث کرده است. مباحث یاد شده عبارتند از: یک - توحید در ابعاد گوناگون مثل مالکیت الهی که منشأ و پیدایش حقایقی در رابطه با ربوبیت الهی، قرب الهی، تسلّط و تصرف الهی، حضور الهی، اطاعت ال...

مقایسه میان فیلسوفان و نظام‌‌های فلسفی از صدر تاریخ فلسفه تا روزگار ما همواره وجود داشته، چنانکه فارابی مؤسس فلسفه اسلامی در کتاب الجمع بین رأی الحکیمین، به‌نوعی تطبیق میان فلسفه‌‌های افلاطون و ارسطو پرداخته است. مع‌هذا این پل ماسون اورسل در اوایل قرن بیستم با انتشار کتاب فلسفه تطبیقی (1931) بود که با دیدگاهی تاریخ‌محور و با توجه به مرکزیت اندیشه غربی، بحثی منسجم و روش‌مند را در این باب آغاز و...