در تمدن­های دوران باستان، باورهای مردمان دربارة خدایان و شاهان و چگونگی انجام مناسک و آیین­ها از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. یکی از آیین­های تمدن­های خاورمیانه باستان که در ارتباط با آن، مراسم گوناگونی بین این تمدن­ها رایج بوده، ادای احترام نسبت به خدایان و شاهان بوده است. از آنجا که بین این تمدن­ها در زمینه­های گوناگون زبانی، دینی و آیینی شباهت بسیاری وجود داشته و به دلیل ارتباط، تأثیرات متق...

زرتشتیان همواره با جشن‌هایی، نیایش و شکرگزاری می‌کرده‌اند که امروزه برخی از آنها به عنوان جشن‌های ملی، نماد و سنبلی از یکتاپرستی و تمدن کهن ایرانی است. جدا کردن دین از بسیاری جنبه‌های زندگی ایرانیان باستان دشوار و چه بسا غیرممکن است و آگاهی‌های امروز ما از فرهنگ و تمدن ایران باستان به شدت با دین و آیین در هم تنیده شده است. ایرانیان باستان، شادی را موهبتی الهی دانسته و در مراسم مذهبی برای سپاس ا...

بر پایۀ متون تاریخی، در تمدن‌ها وادیان پیشین جهان، به‌ویژه درسلسله‌های مختلف ایران باستان، در دورۀ ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی، حجاب در‌میان زنان معمول بوده است؛ و این حقیقت روشن می‌شود که با ورود اسلام به ایران حجاب وارد ایران نشده است؛ بلکه بانوان ایرانی ازدوران باستان حجاب داشته‌اند و حجاب آنان با توجه به شرایط اقلیمی، اجتماعی، کار و پیشه، سبک و اسلوب خاصی داشت؛ آنچه بر صحت این ادعا گواهی‌...

اخلاق ایران باستان همواره یکی از جذاب­ترین مباحث مطالعات ایران­شناسان را تشکیل داده است. به دلیل اهمیت دین در دورۀ ساسانیان، اخلاق ایرانی نیز برجستگی بسیاری پیدا کرد و آثار اخلاقی بسیاری تدوین شد. از مطالب اخلاقی رایج در این دوره می­توان به سنت اندرز و اندرزگویی اشاره داشت. اندرزنامه­ها از سنخ اخلاق عملی در حوزۀ ایران باستان هستند که با ویژگی­های خاصی، سعی دارند تا مخاطبان خود را اخلاقی بار بیا...

تدوین تاریخ در هند دوران باستان بیشتر به صورت شفاهی رواج داشته است. اکثر متون باقی مانده از آن دوران متون ادبی، دینی، فلسفی و اندرزنامه هستند. با ورود اسلام و شکل­گیری حکومت های اسلامی و ایرانی در شبه قاره هند، تاریخ نویسی به صورت گسترده و متنوع در این سرزمین آغاز گردید. اوج شکوفایی تاریخ نویسی فارسی در هندوستان، مربوط به اوایل دوره تیموریان هند در قرون دهم و یازدهم هجری خصوصا دوره اکبرشاه است....

فرهنگ‌نویسان عرب از دیرباز درخصوص ریشه‏ و معنای کلمة «مکّه» فرضیه‌های گوناگونی را مطرح کرده‌اند که از دیدگاه تاریخی، ریشه‌شناسی و معنی‌شناسی قابل نقد و مناقشه‌ هستند. این مفروضات؛ مانند مکَّ چون زمین آبش را مکیده است یا مکاء بدان سبب که نیایش اعراب جاهلی همراه با سوت کشیدن بوده است؛ اغلب بر اساس نوعی ریشه‌شناسی عامیانه بنا شده‌اند و به دلیل نقل قول‌های مکرر از منابع اولیه، در میان پژوهشگران رواج ی...