در خصوص سعدی شیرازی، از ابعاد گوناگون بویژه از دیدگاه ادبی کتب و مقالات بسیاری به رشته تحریر درآمده است.اما از منظر مردم شناسی کمتر کسی به سعدی و آثارش توجه نشان داده است.در تحقیق انجام شده سعی بر آن است تا آداب و رسوم و مسایل فرهنگی– اجتماعی قرن هفتم یعنی عصر سعدی از گلستان سعدی استخراج و از بعد مردم شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد .جهت نیل به این مقصود حدود صد جلد کتاب و مقالات علمی پژوهش...

یکی از عرصه های شعری که شیخ سعدی در آن همچون بوستان، اثری ادبی ـ تعلیمی خلق کرده، قصیده است. اگرچه قصاید سعدی چونان غزلیات او گسترده نیست و با ستایش شاهان زمانه آمیخته است، می توان روح تعالیم و آموزه های اخلاقی را در آن دید و با تأمل در بیت‏ها، حتی به مفاهیمی عرفانی‏ دست یافت که اتفاقاً مورد ستایش و تأکید خود شاعر هم است. سعدی در ضمن مدح، گاه مستقیم و گاه غیرمستقیم، به مضامین و لوازم عرفان اشاره...

1-     چکیده   قرآن کریم، به عنوان والاترین جلوه‌گاه فرهنگ اسلامی، حیات طیبه را ثمره‌ی قناعت معرفی می‌کند و حرکت در مسیر قناعت‌پیشگی را راه رسیدن به عزت نفس می‌داند. اشتمال حجم عمده‌ای از احادیث دینی بر موضوع قناعت و درک عمیق سعدی به عنوان شاعر اخلاق‌گرای ادب فارسی از این مهم، موجب شده که وی یک فصل از بوستان و یک باب از گلستان خود را به این موضوع اختصاص دهد. ت...

یکی از راه های شناخت ادبیات سنّتی فارسی، بررسی آن با شیوه های علمی جدید و اعمال تحلیل ساختارگرایانه بر روی متون روایی است. ساختارگرایان قواعدی برای تشریع آثار نویسندگان ارائه نموده اند، که جنبه های زیباشناختی یک اثر را معرّفی می کند و آن را در مقام مقایسه با سایر آثار قرار می دهد و ضمن تسهیل نقد و ارزشیابی اثر، میزان توان مندی خالق آن را نیز معلوم می سازد. پژوهش حاضر سعی بر آن داشته است که پس ا...

پژوهش حاضر با بررسی همه‌ی آثار سعدی بر آن است که با توجه به جریان‌های فکری عصر، محیط زندگی و روحیه‌ی او نشان دهد میزان و نوع توجه این شاعر و نویسنده‌ی اندیشمند به عناصر و مضامین هر یک از دو فرهنگ ایرانی و سامی چگونه و چه اندازه بوده است. این مقایسه‌ به لحاظ سبک‌شناسی و تعیین سطح فکری آثار سعدی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شاعران و ادیبان زبان فارسی و سبک عراقی بسیار مهم به نظر می‌رسد. به همین منظو...

جامع‌ الاسرار رساله‌ای عرفانی‌‌تعلیمی است که محمد‌علی اصفهانی ملقب به نورعلیشاه (وفات 1212ق)، عارف مشهور اوایل قرن سیزدهم هجری، آن را به تقلید از گلستان سعدی، به نظم و نثر مسجع نوشته ‌است. نورعلیشاه سرآمد عارفان دورۀ قاجار است که آثار عرفانی متعددی به نظم و نثر، از وی به جا مانده است. بررسی آثار وی به شناخت متون ادب عرفانی دورۀ قاجار کمک خواهد کرد. مقالۀ حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش‌هاست: ج...

آشنایی با فرهنگ عامیانه در فهم متون ادبی و ظرایف آن‌ها مدخلیت دارد. همین نکته لزوم پرداختن به این مهم را مسلّم می‌کند. بنابراین ضروری است که روند تأثیرپذیری شاعران از فرهنگ عامیانه قبل از خود و تأثیرگذاری آثار ایشان بر فرهنگ و ادب عامّه بعد از خود بررسی و بیان شود. این امر موجب درک بهتر و فهم درست­تر آثار ادبی می‌شود. در این مقاله به بررسی تطبیقی ضرب المثل‌های فرهنگ عامیانه مشاغل و طبقات اجتماعی ...

عقیده به تجلّی ربوبیّت در مظهر بشری، یا مطالعۀ جمال معنی در آینۀ طلعت شاهدان، شیوة برخی از صوفیّه در جمال‌پرستی بوده است. به عقیدۀ این گروه، نظر کردن به نکورویان، به شرط آنکه از روی شهوت نباشد بلکه به قصد اعتبار باشد و ناظر از مشاهدۀ شاهد، به غایب عنایت کند و جمال صانع را در صنع بیند، جایز است. سعدی نیز مانند عارفان منسوب به این مکتب، پرستش جمال صوری و عشق مجازی را راه وصول به جمال مطلق می‌دانست. ...