گروه پژوهشی «فقه سیاسی» یکی از سه گروه اصلی پژوهشکده اندیشه سیاسی اسلام وابسته به مرکز مطالعات و تحقیقات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم است. پژوهشکده در سال 1373 به منظور باز پژوهی، تبیین، نظریه پردازی و تدوین اندیشه سیاسی اسلام راه اندازی شد و در نظر دارد با بررسی اندیشه سیاسی اسلام، زوایای پنهان آن را آشکار کند و کارآمدی آن را در حوزه‏های نظری و عملی نشان دهد. مهم‏ترین اهداف و ضرورت‏های تأ...

موضوع این پژوهش، تبیین و مقایسه و امکان سنجی اسلامگرایی رادیکال در فقه سیاسی شیعه و سنی (روایت سلفی) با تمرکز بر عملیات انتحاری است. در این پژوهش، ضمن مروری مختصر بر مفاهیم کلیدی در فقه سیاسی ابن تیمیه و سید قطب به عنوان فقیهان سنی (روایت سلفی) و حسینعلی منتظری و علی حسینی سیستانی سیستانی بعنوان فقیهان شیعه ، دیدگاه های آنان در خصوص عملیات انتحاری مورد واکاوی و مقایسه قرار گرفته است. فقه سیاسی...

چکیده موضوع مشارکت سیاسی زنان در جامعه اخیراً بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؛ بر همین اساس و به علت برخی شبهات فقهی درباره ولایت سیاسی زنان، بررسی فقهی این موضوع مهم به نظر می رسد. از این رو در این نوشتار با بررسی آیات و روایات و گفتار مفسران و فقیهان به بررسی امکان و حدود جواز ولایت سیاسی برای زنان پرداخته شده است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و گردآوری داده ها نیز به صورت کت...

ضرورت اصل ولایت و حاکمیت در میان شیعه و اهل سنت امری مسلم و پذیرفته شده است. آنچه در اندیشه سیاسی این دو مذهب مورد اختلاف قرار گرفته است شرایط و مصادیق ولی و نحوه تعیین او می باشد. در این پژوهش به بررسی شرط عدالت برای حاکم به عنوان یکی از مفاهیم مشترک فقه امامیه و اهل سنت پرداخته شده است. رساله حاضربه شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و با استفاده از روش تحلیل متن از نوع تطبیقی به بررسی این شرط ...

تجربه نظام جمهوری اسلامی ایران که برای اول بار وظیفه ای سنگین را بر دوش فقه سیاسی شیعه نهاد، این دانش را بیش از هر زمان دیگر با حوزه های فکری درگیر کرد و آن را وارد قلمروهایی مانند اجرای احکام دینی در قالب نظام جمهوری اسلامی و قانون گذاری و... نمود. فقه سیاسی شیعه در رویارویی با چالش های جدید نمی توانست بدون واکنش از کنار اقتضائات دوران جدید گذر کند و چون در ساختار درونی آن ساز و کار های تحول ...

براساس مبانی دینی همه احکام شریعت تابع مصالح ومفاسد واقعی اند بنابراین احکام حکومتی نیز به عنوان بخشی از شریعت تابع مصالح و مفاسدی هستند که فقیه حاکم تشخیص می دهد در این راستا از جمله موضوعات برای فهم بهتر ابعاد احکام حکومتی بحث از ملاک این احکام می باشد از این رو سوال اصلی این مقاله بر ملاک احکام حکومتی در فقه سیاسی شیعه می پردازد و اینکه چه اموری به عنوان ملاک برای صدور این احکام از ناحیه حاک...

با اضافه شدن فروع جدید به فقه شیعه در دوران فقه تفریعی، اصول جدیدی نیز همراه‌با آنها به ساختار فقه اضافه شدند. اگرچه منشأ برخی از آنها را می‌توان ازنظر تاریخی تحلیل کرد، اما بخش مهمی از تبعات این رویه تا امروز پنهان مانده است. یکی از این موارد، این پدیده‎ است که متغیری در یکی از ادوار به مباحث یک مسئله اضافه شده و بلافاصله ضمن ورود به اصل مسئله، بر تمامی فروع آن تأثیر می‌گذارد؛ سپس در گذر زمان،...

پژوهش و تحقیق انجام شده در نوع خود تلاشی جدید و کم سابقه است که فقط به تطبیق و بررسی مسائل اختلافی در ابواب فقه (بخش عبادات) با ذکر دلایل و منافع استدلال آنها، پرداخته است . (اگر چه تطبیق بین مذاهب چهارگانه و یا پنج گانه صورت گرفته است .) لازم به ذکر است چون بررسی و پژوهش در تمام احکام فقهی و مسائل اختلافی میان دو مذهب امامیه و شافعیه برای تهیه پایان نامه حاضر مقدور نبود، به ناچار بررسی حاضر در...

مفروض این مقاله آن است که جهانی شدن پدیده ای قدیمی و ادامهء همان فرایند مدرنیزاسیون جهان است.هرچند متعاقب فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به عنوان قطب رقیب و مزاحم ایالات متحده امریکا،روند جهانی شدن شتاب بیشتری به خود می گیرد و همین شتاب گیری آن را به عنوان پدیده کاملا جدیدی جلوه گر ساخته است.مؤلف دو نمونه و دو موج از جهانی شدن را مطرح نموده است:بر این اساس،واکنشها و پاسخهای فقه سیاسی در موج اول را ...