توسعه یعنی حرکت اجتماعی به سوی مطلوبیت ها؛ به همین رو نمی توان آن را بدون ورود به بحث غایات و آرمان ها دنبال کرد. یکی از مفاهیم و قالب های مطرح در بوده که در علوم اجتماعی جدید کم تر بدان « جامعه ی آرمانی » ، اندیشه های اجتماعی سلفَ پرداخته شده است. پرداختن به موضوع توسعه - آن هم با انگیزه ی رسیدن به الگوهایبومی - این اجازه را به ما می دهد تا با سنت شکنی به سراغ آن برویم و منظور و فحوای آن...

چکیده نوتاریخ‏گرایی گرایشی  است در مطالعات ادبی و فرهنگی که توجه‌ ویژه ای به موقعیت تاریخی متن به عنوان جزء جدایی ناپذیر متن دارد. از این دیدگاه متن به صحنه ی نبرد میان اندیشه های متخاصم نویسنده، جامعه، رسوم، نهادها و اعمال اجتماعی بدل می شود که همگی در نهایت مورد توافق نویسنده و خواننده و تحت تأثیر شناختمان آن ها قرار می گیرد. تاریخ‏گرایی  نو به متن ادبی به عنوان بستری برای تعامل گفتمان های گو...

نقد شاعران بر شاعران که از روش ها و رویکردهای نقد ذوقی به شمار می آید، در پهنه ی شعر فارسی رواج نسبی داشته است. شاعران از دیرباز تاکنون با شیوه ها و انگیزه های مثبت و منفی به نقد و نظر درباب شاعر یا شعر او پرداخته اند. با مروری در سروده های شفیعی کدکنی درمی یابیم که وی در اشعارش به این شیوه ی نقد اهتمام ورزیده است. در این مقاله، کوشیده ایم تا افزون بر تبیین وجوه تشابه و تفاوت شعر – نقدهای شفیعی...

می توان انتظار داشت تفاوت ها در نوع نگرش به ذات، تواناییها و خصوصیات بشری سویه هایی گوناگون را در فرجام یک نظام اندیشگی رقم زند و از همین رو آثار چنین مبانی را در بستر فرهنگ سیاسی جوامع نیز می توان جستجو کرد. نوع برداشت و تصور از محدودیت ها و توانایی های بشری و کیفیت سیرت و طبیعت انسانی، سوژه ها را در قبال موقعیت و وضعیت خود در هستی انسانی شان به بصیرتی می رساند که در نحوه ی تصمیم گیری و اند...

ادبیات کهن ایران، آینه ایست که تبلوردهنده ی اندیشه ها و پیام های اخلاقی و سیاسی متعدد است. در جهان کنونی که اندیشه ها و مکاتب فکری گوناگون، مقولات مختلفی را برای تفسیر و تغییر جهان و اجزایش ارائه می کنند، ما مکلّفیم تا گَرد غبار از گنجینه ی ادبیات خویش بزداییم. با امروزی و بالفعل کردن مفاهیم نهفته در آن می توانیم به آنها تکیه کنیم تا هم دوران جدیدی برای خویش بسازیم و هم سایر ملل را با نگاه ایرانی...

نقد و ارزیابی جریان های فکری ایران معاصر، متأثر از چگونگی برخورد آنها با مسأله ی سنت و تجدد است. در تلاقی ایرانیان با دنیای مدرن ، نخبگان فکری با قضاوت درباره ی این دو گزینه ، در عین حال از بعد نظریه پردازی نیز، جهت حرکت خود را تعیین می کردند . در مقاله ی حاضر با اشاره به نیازهای فکری در فهم سه رویکرد تجددگر ا، بومی گرا و گزینش گرا با تمرکز بر اندیشه ی آل احمد مورد ارزیابی قرار می گیرد. جلال آل...

     موضوع «عدالت» دغدغه ی فکری بسیاری از متفکران  بوده است. در میان نظریه پردازان و  متفکران معاصر، آرای «جان رالز» جایگاه ویژه ای دارد. رالز به نوعی در شمار تساوی­گرایان قرار می گیرد؛ اما در عین تساوی گرایی به مبانی لیبرالیسم پایبند است. تازگی نظریه ی او از این جهت است که فرد گرایی را با مساوات طلبی و وظایف اجتماعی درهم می آمیزد که علاوه بر ایجاد تحول در علوم انسانی، منشأ سیاست های اقتصادی- ا...

این مقاله در صدد است تا دریافت جلال آل‌احمد از معنا و مفهوم «غرب و غرب‌زدگی»، تلقی او از علل و ریشه‌های پدیدار تاریخی غرب‌زدگی و نیز فهم وی از سنت و دلایل ضرورت بازگشت به سنت را، که نقشی اساسی در شکل‌گیری فضای ذهنی (پارادایم) تفکر اجتماعی ما ایرانیان در دورة معاصر ایفا کرده‌اند، به‌خصوص در قیاس با بصیرت‌های بنیادین متفکر معاصر، سید احمد فردید، مورد نقد و بررسی قرار دهد. پارادایمی که پس از گذشت ...

به دنبال آشنایی ایرانیان با مدرنیته و ظهور گفتمان نوخواهی و نوگرایی در بین نخبگان فکری- سیاسی جامعه ی ایران در عصر مشروطه، ادبیات نیز پا به عرصه ی تحوّلات سیاسی- اجتماعی جامعه گذاشت و ادبای این دوره نقشی بسزا در تحوّلات عصر مشروطه ایفا کردند، به طوری که تجدّد و نوگرایی تبدیل به مهم ترین مسأله ی ادبیات دوره ی مشروطه شد. موج نوگرایی در آثار ادبی این دوره بازتاب یافت و نویسندگان مشروطه با تجلیل از مف...