در این مقاله به یکی از انواع و اقسام شگردها و تمهیداتی پرداخته می شود که در داستان های کوتاه و رمان های پسامدرنیستی متجلی می شود؛ یعنی آمیختگیِ بین داستان و گفتمان یا سخن روایی. بنا بر تعریف روایت شناسانِ ساختارگرا، «داستان» عبارت است توالی و پی آیندیِ رخ دادها در نظمی زمانی که شخصیت ها یا موجوداتی متحملِ آن رخ داها می شوند. گفتمان یا سخن روایی نیز عبارت است از واسطه یا رسانه ای بیانی که برای نقل و...

با توجّه به اهمیّت رمزپردازی روایت های عرفانی و لزوم تفسیر آنها در درک متن و حصول کارکردهای روایی آن، نشانه های روایت های مربوط به زمان و مکان را در سه اثر اصیل و تأثیرگذار کشف المحجوب، رساله قشیریّه و تذکرهالأولیاء بررسی کرده ایم. حاصل این پژوهش نشان می دهد که بسیاری از نشانه ها چندلایه هستند و کارکرد ارجاعی دارند. نشانه های زمانی عمدتاً محملی برای بنیان نهادن «زمان دیگر» است تا عارف با شکستن زمان...

تاریخچۀ سرشماری در دورۀ قاجار و نمونۀ سندی که معرفی شده، اشاره دارد به فرمان ناصر الدین شاه، خطاب به ناصر الدوله، سلطان عبدالحمید میرزا حکمران کرمان، در انجام احصائیۀ اهالی کرمان و توابع آن در سال 1300 ق./ 1883 م./1261 ش. که براساس دسته بندی های مختلف، از حیث میزان سن و مذهب و قومیت می باشد و تا حدی اشاره به وضعیت خارجیان مقمیم ایران نیز دارد.

روایت شناسی به عنوان بزرگترین ارمغان ساختارگرایی، یکی از مهم ترین حوزه های نظریّة ادبی مدرن محسوب می شود. در قرن بیستم میلادی، ساختارگرایان به پیروی از پراپ، در صدد ارائة الگوی کلّی در ساخت انواع روایت برآمدند. در همین زمینه، آ.ژ.گریماس، مشهورترین نظریّه پرداز روایت، از دامنة محدود مطالعات پراپ فراتر رفت و با ارائة الگوی کنشی و زنجیره های روایتی خود، تلاش کرد تا به دستور کلّی زبان روایت دست یابد و ...

سمک عیّار و داراب نامه نخستین روایت های منثور حماسی و بازمانده ی سنّت روایی گوسانان پارتی هستند؛ حجم بالا و گستردگی عناصر سازه ای روایت های حماسی و پراکندگی آن ها در جای جای سمک عیّار و داراب نامه سبب گشته، بسیاری از ویژگی های برجسته ی ادبی و حلقه های اتّصال روایی در بطن دو روایت ناپیدا و گم گردد؛ با این حال وجود برخی از مضمون های روایی در آغاز و حین جریان رویدادها، دریافت وقایع و فرجام رخدادها را ...

متون مذهبی پایه های سه مذهب ابراهیمی یهودیت، مسیحیت و اسلام را تشکیل میدهند. از آن رو که این متون وحی هایی از طرف خدا تصور میشوند، قوانین، مقررات و دستورات در هرسه مذهب بر اساس این متون مذهبی هستند. این کتب مذهبی، یعنی تورات، انجیل و قرآن دربردارنده ی روایت هایی هستند که درمورد داستان پیامبران پیشین میباشند. این روایت ها منابع غنی هستند از تاریخ پیامبران و ملتهایی که داستان آنها را روایت میکند....

چکیده هر اثر هنری تجسمی از یک ساختار انتزاعی و کلی است؛ ساختاری که آثار ادبی یکی از راه های تحقق آن است. ساختار، الگو است، و ساختارگرایی کشف الگوی حاکم بر یک نظام است. روش ساختارگرایانه، یکی از اولین تلاش های آگاهانه در جهت استخراج فلسفه الگوها است. یکی از زمینه های مهم ساختارگرایی، روایت شناسی است. متون کلاسیک ادب فارسی را به واسط? جامعیت و دارا بودن ظرفیت های عمیق و ناشناخته معرفتی و هنری، م...

رساله حاضر با هدف بررسی پدیده بیگانگی در داستان های نویسنده و شاعر فلسطینی جبرا ابراهیم جبرا و واکاوی عناصر داستان و ساختار روایت شناسی این داستان ها و ارتباط این عناصر و ساختار با مفهوم بیگانگی به رشته تحریر در آمده است. در عصر کنونی ساکنان سرزمین فلسطین به دلیل رویارویی با بحران هایی مانند آوارگی و غربت، ترس از استعمار و فشارهای اقتصادی و سیاسی، بیش از دیگران گرفتار بیگانگی بوده اند. جبرا اب...

با آغاز پژوهشهای زبان شناسیک در اوایل ده? هفتاد دربار? جنسیت و زبان، تحولی شگرف در مطالعات زبان شناسی اجتماعی به وجود آمد. از دیدگاه این متفکران، زبان یک واحد ثابت و بدون تغییر نیست که تنها با بررسی شکل انتزاعی آن بتوان به شناخت آن نائل شد؛ بلکه باید زبان را در جامعه و تحت تأثیر متغیرهایی چون جنسیت، طبقه، نژاد، مذهب و ... بررسی کرد. مهمترین دلایل این رویکرد به زبان، شکل گیری نهضتهای فمنیستی در ...

نگاه ساختارگرایی به متون ادبی، از منظرهای متعددی صورت پذیرفته است. یکی از این منظرها مطالعۀ روایی است. از میان ساختارگرایان روایت­شناس، تزوتان تودوروف یکی از کامل ترین الگوها را برای مطالعۀ متون روایی به دست می­دهد که شامل سه نمود معنایی، کلامی و نحوی است. این مقاله به بررسی نمود نحوی روایت در مصیبت­نامۀ عطار، از دیدگاه تودوروف می­پردازد. در این پژوهش، تنها روایت کلان مصیبت­نامه مطالعه شده است....