امروزه رشد و توسعه فیزیکی سریع و پرشتاب شهرها در اراضی پیرامون شهری، سیمای حومه و حاشیه شهرها را به شدت تحت تأثیر قرار را داده و تحولات چشمگیری را در کیفیت کالبدی و کارکردی آن ها سبب شده است. مبادی و محورهای منتهی به شهرها یکی از کانون های اصلی شکل گیری تحولات مذکور بوده که در جهت گیری گسترش فیزیکی- کالبدی شهر و تغییر ساختار فضایی- کالبدی آن به عنوان یک متغیر اثر گذار نقش آفرینی می کنند. در حاش...

یکی از زمینه¬های ناپایداری توسعه شهری به ویژه در کشورهای در حال توسعه، گونه¬ای از سکونت با مشکلات حاد موسوم به اسکان غیر¬رسمی است که نیازمند اتخاذ تدابیر ویژه برای ساماندهی وضعیت کنونی و جلوگیری از گسترش آن در آینده است. از آنجا که اسکان غیررسمی فراتر از مکان آن شکل و گسترش یافته و متقابلاً بر محیطی فراتر از آن تأثیر می گذارد، چاره جویی این مسئله به سیاست گذاری و اقداماتی نه فقط در سطح محلی آن ب...

در ایران پیش از آغاز دهه 40 ، حاشیه نشینی رشد کندی داشته که با اجرای طرح اصلاحات ارضی در آن دهه و افزایش درآمد های نفتی در دهه 50 ، شتاب بیشتری گرفت. قشر عظیمی از حاشیه نشینان، مهاجران روستاها یا شهرهای کوچک هستند. مشکل فراروی آنها این است که کجا سکنی گزینند. ساکنان این نوع سکونتگاهها از ابعاد مختلف: کالبدی ، اجتماعی و اقتصادی متمایز می‏شوند و به اعتبار همین محرومیت شدید در برابر هر گونه آسیب ه...

مقوله مسکن از مهم­ترین بخش­های توسعه در یک جامعه است که با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی خود اثرات گسترده­ای در ارائه سلامت و سیمای جامعه دارد. در این میان آنچه که بر کیفیت و کمیت مسکن تأثیر مستقیمی دارد، ویژگی­های اقتصادی- اجتماعی می­باشد که بازتاب حقیقی کیفیت و رفاه زندگی افراد خواهد بود. اما امروزه با رشد جمعیت و گسترش شهرنشینی، مشکلات عدیده­ای از جمله ظهور محلات حاشیه­نشی...

افزایش سریع شهرنشینی بدون همراهی رشد و توسعه شاخص های اقتصادی و اجتماعی لازمه شهرنشینی پایدار، شهرها را با مشکلات و معضلات متعددی مواجه کرده است. یکی از این معضلات ظهور محله حاشیه نشین در اطراف شهرها بزرگ می باشد.این مجموعه ها به دلیل استقرار تعداد زیادی از شهروندان درون خود و به دلیل عدم برخورداری مناسب از خدمات شهری، وضعیت نامطلوب و کیفیت پایین زندگی، یکی از چالش های اساسی شهرنشینی پایدار به ...

ابن خلدون با نگرشی تحولی جامعه انسانی را از مراحل زندگی ابتدایی و بادیه ­نشینی تا اوج تمدن شهری مورد کاوش قرار می­ دهد. از دیدگاه وی، عمران بشری در مراحل مختلف از پیدایش تا توسعه و تکامل دو شکل مشخص به خود می ­گیرد: بادیه نشینی، شهرنشینی. وی برای این دو نوع اجتماع خصوصیات ناب و خالص ذکر می­ کند که ممکن است در واقعیت امر به تمام و کمال تحقق نداشته باشد. بنابراین همان طور که ماکس وبر انواع ...

هدف اصلی از نگارش این نوشتار پرداختن به مسئله حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی و پیامدهای آن در کلان شهر تهران است. کلانشهر تهران در عین اینکه نقش عمدهای در توسعه اقتصادی ملی بر عهده دارد، به دلیل گسترش فضایی نامنظم و بیرویه که در نتیجه جابهجایی و تغییر مکان فعالیتها و جمعیت از مرکز شهر به خارج از شهر و پراکنش در نواحی فراشهری بوده، آسیبهای اجتماعی مختلفی را بهوجود آورده است. از سوی دیگر، بی توجهی ...

افراد مبتلا به ایدز در گستره مطالعات مربوط به حوزه حقوق شهروندی طیفی را تشکیل می دهند که به دلیل انگ های ناروای اجتماعی که تحت عنوان افراد آلوده یا غیراخلاقی بر آنان الصاق شده است از منزلتی که شایسته هر شهروند درجه یک می باشد محروم مانده اند. بررسی خاستگاه افول حقوق شهروندی از منظر باورهای سنتی و ذهنیت های منفی نسبت به افراد مبتلا به ایدز که در اذهان سایر شهروندان رسوخ کرده و تلفیق آن با عواملی...

اسکان غیر رسمی ،پدیده ای فراگیر است که وجه کالبدی آن به سبب بروز بیرونی اش ملموس تر و به همین سبب برای بسیاری قابل درک تر است. برخی از متخصصان سادگی ورود به گفتمان اسکان غیر رسمی را دلیل ساده بودن آن می پندارند و تصور می کنند موضوع از ماهیت پیچیده ای برخوردار نیست، در حالی که واقعیت خلاف آن را ثابت می کند. اسکان غیر رسمی مقوله ای چندوجهی است که بر بستری از تعاملات حاصل از مولفه های متعدد بروز م...

در مطالعة حاضر، ا بتدا بررسی تطبیقی از سیاست‎های فرا ملّی و ملّی، فرا یند توسعة فضایی محلّة حاشیه نشین عین 2 اهواز انجام و سپس الگوی توسعة فیزیکی منطقه در دورة زمانی 75ـ 1335 و همچنین وضع موجود کاربری ارا ضی این محلّه بررسی گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که اتّخاذ سیاست‎های مبتنی بر رشد اقتصادی دهه‎های 60 ـ 1950 در ایران و به تبع آن جنگ تحمیلی، اثرات مستقیم و تأثیرگذاری بر روند پیدایش و توسعة حاشی...