چکیده قیام های علویان در ایران، با فعالیت های یحیی بن زید از (125-121هـ.ق)، درخراسان آغاز شد. قیام یحیی موجب گسترش هواداران خاندان پیامبر(ص)در خراسان شد وشهادت اومردم آنجا را سخت متأثر نمود وخشم وغضبشان را علیه امویان برانگیخت وزمینه ی مساعدی را برای دعوت عباسیان در خراسان به وجود آورد. ـ به طوری که بعدهاعبداللّه اشتر، یحیی بن عبداللّه ومحمدبن قاسم که از رجال نامی علویان بودند به قصد تدارک قیام...

ساز و کار نشر و گسترش اسلام در شرق آسیا و شبه قاره هند با دیگر مناطق اسلامی متفاوت بوده است. در این منطقه تجار، بازرگانان، علما، دانشمندان و صوفیان از طریق تعامل و تبادل فکری و فرهنگی و با تساهل و مدارا، بومیان این مناطق را به آیین اسلام در آورده اند. در این میان، علما و دانشمندان مسلمان با تعامل و تناظر با دانشمندان هند به عنوان نیرویی تأثیرگذار به تبیین عقلایی افکار و عقاید دینی و مذهبی پرداخ...

دانشگاه فراموش شده جندی شاپور، نقش بسیار مهم و ارزنده‏ای در ایران پیش از اسلام، به ویژه در دوران ساسانیان، ایفا کرده است. مدارک فراوانی درخشش بزرگ آن مرکز پیشرفته عصر ساسانی در زمینه‏های علمی، فلسفی، نجوم و طب را گواهی می‏دهد. آن‏گاه که مسلمانان به ایران آمدند برای دوره‏ای نسبتاً طولانی، فعالیت آن مرکز علمی دچار رکود شد. پس از به قدرت رسیدن عباسیان، رونق گرفتن دوباره تیسفون (مداین) و انتخاب بغدا...

سرزمین ایلام صاحب فرهنگ و تمدنی اصیل و تاریخی چند هزار ساله است. آثار و تپههای باستانی و حتی زبان و واژههای موجود، حکایت از مردمی ایرانیالاصل با فراز و نشیبهای فراوان دارد. این سرزمین در دامنه های غربی زاگرس و در حد فاصل فلات مرکزی ایران و جلگه میان رودان واقع شده است. شرایط مناسب جغرافیایی و موقعیت اقلیمی استان موجب شده است تا از دیرباز، مأمن و جایگاه سکونت انسانها باشد . آثار متعددی از دوره ه...

الحاد در علم کلام و فقه اسلامی به معنای انکار وجود خدای یگانه، نپذیرفتن دین حق، بازگشت از دین اسلام یا ارتکاب گناه در مسجد الحرام است. اما در طی تاریخ، طبقة حاکم و رهبران فرقه های مذهبی مکرراً از اتهام به الحاد به مثابة دستاویزی برای حذف رقیبان و مخالفان استفاده کردند. در دورة سلجوقیان، مناسبات حکومت با دستگاه خلافت عباسی، که بر سر دعوی قیمومیت سیاسی و مذهبی بر سرزمین های اسلامی مبتنی بود، وارد ...

با روی کار آمدن حکومت های نیمه مستقل محلی در سواحل جنوبی دریای خزر ، ایالات شمالی ایران صحنة درگیری و مناقشات سیاسی میان فرمانروایان محلی با حاکمان اموی و عباسی شد. تأمین امنیت سیاسی منطقه و ایجاد فضایی مساعد برای توسعة اقتصادی موجب شکل گیری پادگان های چند منظوره ای در گسترة وسیع جغرافیایی طبرستان شد. این پادگان ها که در متن های تاریخی و جغرافیایی با عنوان مسلحه ، ساخلو و زینستان از آن ها یاد ش...

یکی از مهم ترین قیام های خراسان علیه خلافت عباسی، قیام رافع بن لیث است.این قیام در اواخر خلافت هارون الرشید در سال 190 ق در ماوراءالنهر رخ داد و آخرین قیامی بود که در قرن دوم خلافت عباسی را به چالش کشید.رهبر این قیام با بهره گیری از نارضایتیِ مردم از رفتار ظالمانه ابن ماهان، قتل عام برمکیان و بی توجهی به خواسته های اهالی خراسان، توانست توده وسیعی از اعراب و ایرانیان آن سامان را گرد خویش آورد.این...

چکیده عباسیان از سال 132 ق. تا 656 ق. زمام خلافت جهان اسلام را بدست گرفتند. آنان با شعار طرفداری از اهل بیت علیهم السلام و یادآوری ظلم امویان نسبت به آنان، توانستند مردم را به خلافت فرد نامعلومی از خاندان پیامبر (ص)، دعوت کنند. آنان با دعوت سرّی خود که کاملاً حساب شده و محتاطانه بود، سرانجام موفق به تشکیل حکومت شدند. چون عباسیان از ابتدا همراه با علویان بودند و هر دو جزئی از بنی هاشم به حساب می...

روزها و ایام، هرکدام به تناسبِ موضوعاتِ خاص، مورد توجه مردم قرار گرفته و در نگاه دینی، برای آن‌ها اعمال و آدابی ویژه بیان شده است. تا آنجا که عالمان بزرگوار دین در این باره تألیفاتی چند به رشتة تحریر در آورد‌ه‌اند. کتاب المراقبات مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی نیز از این دست نوشته‌ها است که از نگاه عرفانی و سیر و سلوکی، مورد توجه خواص قرار گرفته است.در این نوشتار، ضمن پرداختن به اعمال ماه ذی‌ح...