حادثۀ عاشورا از جنبه­های گوناگون می­تواند مورد بحث و بررسی قرار گیرد. یکی از این جنبه­ها رجز­هایی ­است که یاران امام حسین (ع) به هنگام نبرد بر زبان جاری­کردند. رجز شعری است که در میدان جنگ برای مفاخره و تحقیر دشمن بر زبان می­آید. مسئلۀ مورد نظر در این پژوهش این ­است که مضامین مقاومت و پایداری به­کار گرفته‌شده در رجزهای یاران امام حسین (ع) در روز عاشورا چگونه ­است؟ بررسی­ها نشان می­دهد مؤلفه­های...

اهل بیت (ع) به ‌گروهی از منسوبان نسبی پیامبر (ص) اطلاق می‌شود که حاصل پیوند ازدواج علی (ع) و فاطمه (س) هستند. این تلقی شیعه از مفهوم اهل بیت (ع) است. دانشمندان اهل سنت ضمن پذیرش کلی این تعریف و مسلم‌دانستن آن می‌کوشند دایره اهل بیت را به برخی منسوبان دیگر و همسران پیامبر (ص) تسرّی دهند. در ادبیات آنها، صدق عنوان «اهل بیت» بر تعریف شیعی قطعی است، ولی با تردید و اعتقاد به‌ تشتت دیدگاه‌ها، با تکلف،...

این نوشتار می‌کوشد تا با تمرکز بر موضع‌گیری‌های سیاسی امام رضا(ع)، معطوف به رقیب و دشمن سیاسی ایشان یعنی مأمون، به استنباط‌های نظری بپردازد و از خلال این بررسی به پرسش‌های سیاست در دنیای معاصر پاسخ دهد. سیاست امام رضا(ع) در دو وجه «سیاست معطوف به مأمون» و «سیاست معطوف به امام(ع)» قابل تعقیب است. رفتار سیاسی در خلأ رخ نمی‌دهد، بلکه در یک محیط تعاملی و کنش و و...

یکی از ویژگی های قرآن استفاده از قالب داستان است. خداوند متعال بسیاری از وقایع و رویدادها را در قرآن کریم به شکل داستان و برای دعوت مردم به زندگی صالح نقل کرده که بیانگر اهمّیت روایتگری و نقش پررنگ آن در هدایت غیر مستقیم انسان هاست. یکی از داستان هایی که در سوره های متعدّد قرآن آمده ، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. این پژوهش در پی آن است که داستان تولّد حضرت ابراهیم (ع) را از دیدگاه روایت شناسی ژرار...

ضمن بحث و ارائه نظر درباره شخصیت حسین بن علی(ع) و قیام و شهادت ایشان، گاه به داستان زنیارُین  ب نام اشاره میشود که یزید عاشق او شد و معاویه شوهرش را فریفت تا او را طلاق دهد و بههمسری یزید درآید، اما هنگامی که فرستاده معاویه برای خواستگاری او میرفت، امام(ع) خواست تاپیشنهاد ازدواج وی را نیز مطرح سازد؛ ارینب ازدواج با امام را ترجیح داد، اما امام(ع) او را به همسرسابقش برگرداند و گفت که غرض وی از ا...

پرسش مقاله این است که بحران سامان سیاسی جامعه امام سجاد (ع) چه بوده است وبرای برون رقت از آن وجود مبارک امام سجاد ع چه تجویز آرمانی ارائه داده اند؟ فرضیه پژوهش بر اساس الگوی جستاری اسپریگنز چنین است: «در اندیشه مبارک امام سجاد (ع) بحران، انحطاط، استبداد ، بدعت و فساد بوده است دلیل بروز آن جدایی ملت از ولایت؛ آرمان، پیوند ملت و زمامداران با ولایت ؛و راه حل، نیز بازسازی حکومت حکیمانه معصوم (ع) ...

بیش ترین برخورد اطلاعاتی و ضداطلاعاتی قابل استنباط از تاریخ و سیره ی ائمه ی معصومین(ع)، مربوط به دوره ی خلافت امیرالمؤمنین و امام حسن مجتبی(ع) است؛ متأسفانه چنین اقداماتی به صورت صریح و جدّی برای دیگر ائمه ی معصومین(ع) ثبت و ضبط نشده است. ممکن است عدم اطلاع ما از این موضوع، به دلیل مخفی بودن فعالیت های آن بزرگ واران بوده باشد، اما شواهد و قرائنی نیز در دست نیست که نشان دهد آن حضرات، برنامه ی مشخ...

نقد و بررسى بخشى از اسباب نزول است که در شأن اهل بیت (ع) به ویژه على (ع) نقل شده است. نگارنده، پس از تبیین پیوند قرآن و اهل بیت (ع) و جایگاه اهل بیت در قرآن به شرح و توضیح آیات نازله درباره اهل بیت (ع) که داراى سبب نزول‌اند، پرداخته است. وى پس از طرح آیه مباهله، به نقد و بررسى ارتباط آن با منزلت اهل بیت (ع)، نظر مفسّران اهل سنّت درباره آیه مذکور، مفهوم و داستان مباهله، دیدگاه فریقین در سبب نزول آ...

در این پژوهش به بررسی فضایل اخلاق فردی در سوره قصص پرداخته شد. از داستان حضرت موسی (ع) و سایر افراد مطرح در سوره، نکات بسار مهمی در بُعد اخلاق فردی قابل برداشت است. از نکات اخلاقی استنباط شده از اعمال موسی (ع) می­توان به فضایلی همچون اخلاص در نیت، شکرگزاری، شجاعت، امیدواری و دعا را نام برد. از فضایل اخلاقی سایر افراد مطرح در داستان، می­توان به رازداری مادر و خواهر موسی (ع) که سال‌ها راز او را کت...