دموکراسی سیاسی در قرون جدید عمدتا در جهت حق انتخاب کردن و انتخاب شدن گسترش یافته است ولی دموکراسی با بروز جنبش های جدید در راستای موضوعات مختلف نیز توسعه می یابد. با این وجود به نظر می رسد بسط دموکراسی به گونه ای است که با معادلات سیاسی موجود در جوامع پیشرفته صنعتی در تعارض نیست و مدل اجتماعی-اقتصادی موجود را نفی نمی کند. از این رو مقاله حاضر استدلال می شود که جنبش های جدید، جریانی محافظه کارند...

دموکراسی که به معنی حکومت مردم بر مردم تعبیر می شود همانند بسیاری از مفاهیم حقوق عمومی دارای اصول و شاخصه هایی است که از جمله ی آن می توان به آزادی ، برابری ، مشارکت همگانی ، تفکیک قوا و حاکمیت قانون اشاره داشت و قانون اساسی که سند حقوقی و سیاسی ملت ایران بشمار می رود اصول دموکراسی را در قوانین مختلف از جمله بند 7 اصل سوم ، اصل 9 و 22و23و28 به آزادی و بند 14 اصل سوم ، 34 و43 به اصل برابری و سپس...

این مقاله به کارکرد دین در تئوری دموکراسی توکویل می پردازد. توکویل در تحلیل دموکراسی در آمریکا اظهار می دارد که دین نقش مهمی در ایجاد دموکراسی و پاسداری از آن در برابر تهدیدهایی چون مادی گرایی، فردگرایی، استبداد اکثریت، تمرکز قدرت و کم رنگ شدن آزادی در مقابل برابری، ایفا می کند. او این نقش را با تأکید بر جنبه اخلاقی و سودمندی اجتماعی دین در جوامع دموکراتیک توضیح می دهد. به باور توکویل دین منبع ...

یکی از مهمترین مباحث طی سال های اخیر، رابطه بین اقتصاد و سیاست بوده است. برخی از اقتصاددانان معتقدند که افزایش دموکراسی و آزادی های سیاسی سبب افزایش رشد اقتصادی می شود. از سوی دیگر، بسیاری از سیاستمداران بیان کرده اند که افزایش در نرخ های رشد و بهبود رفاه مادی در جامعه موجب تقاضا برای دموکراسی می گردد. در این مقاله، با بهره گیری از آزمون علّیتی به بررسی این دو دیدگاه با استفاده از داده های ترکیب...

پژوهش حاضر با عنوان بررسی «آگاهی شهروندان نسبت به مفهوم دموکراسی و عوامل موثر بر آن در کشورهای خاورمیانه» به دنبال بررسی تأثیر عواملی چون رسانه های جمعی، نوع رسانه، دینداری، ارزش ها، تحصیلات، درآمد، شغل و پایگاه اقتصادی اجتماعی بر میزان آگاهی شهروندان نسبت به مفهوم دموکراسی می باشد. به همین خاطر ابتدا به بررسی پیشینیه تحقیق، تاریخچه شکل گیری دموکراسی، تعاریف صاحب نظران مختلف از دموکراسی پرداخته...

نهاد همه پرسی از اشکال دموکراسی مستقیم می باشد. امروزه هدف از بکاربردن نهاد همه پرسی کاهش سلطه به حداقل ممکن یا پرهیز از قانون گذاری به زیان اکثریت عنوان شده است. با مطالعه نظام همه پرسی در دوکشور ایران و فرانسه به این نتیجه میرسیم که انواع سه گانه همه پرسی در قانون اساسی ایران لحاظ شده است ولی همه پرسی تقنینی با قید بسیار مهم محدود گردیده است و ابتکار همه پرسی در انحصار حاکمیت قرار دارد. در ای...

دغدغه مقاله حاضر ارائه نوعی سنخ شناسی است که بتواند همه دیدگاه‌های نظری را درباره «مردم‌سالاری دینی» پوشش دهد. در این راستا پنج نوع الگو شناسایی شده است. قسم اول، تحت عنوان روایت‌های جمهوری اسلامی که بیشتر در خدمت تأسیسِ اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی قرار داشته‌اند. قسم دوم دیدگاه‌های «مردم‌سالاری دینیِ» مخالف جمهوری اسلامی، از چهره‌هایی که مکتب نظرورزی آنها اسلام است. دیگرِ روایت‌های مردم‌سالاری...

یکی از بحث های مهم در مطالعات دموکراتیزاسیون، سهم نسبی متغیرهای بیرونی و درونی در عملکرد دموکراسی هاست؛اما از آنجا که هر نظام دموکراتیک تاحدود زیادی موجودیتی با ویژگی های منحصربه فرد است، به سختی می توان گزاره های کلی درباره همه دموکراسی ها و تأثیر متغیرهای بیرونی و درونی بر آن ها صادر کرد. از همین رو، بررسی تاریخی تأثیر متغیرهای مختلف بر عملکرد دموکراسی ها گامی در تحلیل سازکارهای تأثیر این متغ...

مسأله نوشتار حاضر گذار به دموکراسی در خاورمیانه است. هدف این نوشتار ارائه پاسخی به این پرسش است که چرا جنبش های انقلابی گسترده در منطقه خاورمیانه که با هدف حاکمیت قانون،آزادی های سیاسی و اجتماعی و دستیابی به سطح بالایی از رفاه اجتماعی- اقتصادی و رفع تبعیض و نابرابری شکل و بسط یافت، نه تنهاگذار دموکراتیک به معنای استقرار فرآیندها و رویه های جدید دموکراسی و تعمیق آن را در پی نداشت، بلکه به شکست (...