عشق آغاز و پایان سیر هستی است، موهبتی که فرشته باوجود مقام روحانی¬اش آن را نمی¬شناسد و گفته شده که فقط بشر از این موهبت برخوردار است. بحث دربارۀ عشق و شناخت آن بی¬اغراق از بزرگترین اسرار ادبیات ایران و جهان است، هزاران بار تکرار شده و همچنان تکرار خواهدشد. شعر و عشق نیز در طی قرن ها دو موضوع پیوسته شدند و آنچنان در تکامل با هم به اوج رسیدند که امروزه اگر عشق را از شعر فارسی حذف کنیم بی شک بخش م...

ادبیات کودک و نوجوان از نظر سبک شناسی در ادبیات فارسی بی سابقه است و با این که در ماهیت خود آموزشی است ،ولی درداشتن ارزش هنری ، با ادبیات بزرگسال تفاوتی ندارد . زمینه های رویش شعر کودک معاصر در زمان مشروطه فراهم و در زمان نیما یوشیج رویش آن آغاز شد . نوآوریهای نیما در شعر فارسی ، انعطافی را که شعر کودک نیاز داشت ، پدید آورد . بعد از او تلاشهای نظری محمود کیانوش و عوامل موثر دیگر موجب بالندگی شع...

سبک هندی شیوه و مسیر جدیدی را برای برون‌رفت از تکرار و تقلیدی برگزید که از مدت‌ها پیش گریبان‌گیر شعر فارسی شده بود و در این مسیر جدید تا آنجا ادامه داد که باعث شد بعدها این سبک، سبکی منحط تلقی شود و جامعه ادبی نظر مثبتی به آن نداشته باشد. درحالی‌که آثاری که در این سبک پدید آمدند، ظرفیت‌ها و زیبایی‌های خاص خود را دارند. فاضل نظری شاعر جوانی است که در سالیان اخیر اشعارش با استقبال خوبی از طرف مخا...

چکیده مدح و ستایش از قدیمی ترین اغراض شعر فارسی است؛ این گونه ادبیات غنایی در مسیر تکامل خود تا امروز، تأثیری پر رنگ بر صفحه شعر شاعران داشته است؛ مدح، شعری است که در آن گوینده به توصیف، تحسین و تمجید از کسی بپردازد. موضوع این رساله اشعار مدحی سخنوران اواسط قرن سوم تا پایان قرن پنجم هجری است که بدان سبک خراسانی اطلاق می شود و ایّام حکومت طاهریان، صفاریان، سامانیان، آل بویه، آل زیار، غزنویان ...

در این پژوهش با نگاهی سبک شناسانه به 50 غزل از خواجوی کرمانی، غزلهای انتخابی در 3 سطح زبانی، ادبی و فکری و بر اساس دیدگاه دکتر شمیسا مورد بررسی قرار گرفته و در هر سطح، توضیح و تحلیلی همراه با شواهدی از غزلها آمده، آن گاه نتیج? به دست آمده مطرح شده است. در سطح زبانی، بیشتر فعلها در زمان حال به کار رفته و ساختار درصد بالایی از جملات، روان است. استفاده از لغات عربی بسامد بالایی دارد که در بیشتر مو...

جستار پیش رو، کوششی است تطبیقی و سبک­شناسانه دو سروده «طریق واحد» از نزار قبانی (1998-1923) و «سمند صاعقه» از نصرالله مردانی (1383-1326). دو ادیب یادشده که با هجوم ملّت­های بیگانه به کشورهای فلسطین و ایران روبه­رو هستند، در سروده خویش، ضمن دعوت به حضور سریع در میدان نبرد، مخاطب را به ایستادگی و پایداری در برابر اشغالگران فرامی­خوانند. این مقاله درصدد بررسی سبک­شناسانه همسانی­ها و ناهمسانی های مو...

در عصر مشروطه نخستین گام های نواندیشی در شعر فارسی با دگرگونی درون مایه های آن با حفظ حرمت و تقدّس جنبه های صوری شعر برداشته شد. تا جایی که ضرورت تجدّد در شعر فارسی حتّی سرشناس ترین چهره های سنت گرا و محافظه کار را بر آن داشت که برای دمیدن روح نشاط و بالندگی در شعر بی رمق و دل مرده ی فارسی جز تازه شدن آن به چیز دیگری نیندیشند. در همین ایّام بر خلاف نواندیشان سنّت گرا، تجدّد طلبان افراطی معتقد بودند ک...

طبیعت و عناصر آن از دیرباز در شعر فارسی تجلی یافته است. در شعر سبک خراسانی که ویژگی بارز آن طبیعت گرایی است، این نمود جنبه ی عینی و ظاهری می یابد. دیوان شعرای سبک خراسانی همچون منوچهری و فرخی و دیگران سرشار از وصف های رنگارنگ از طبیعت پیرامون آن هاست. تصویر فصول سال، گل ها و عناصر دیگر در شعر این شعرا، آئینه ی تمام نمای زیبایی طبیعت و جهان واقع است. اما تصویر طبیعت در شعر سبک عراقی، تصویری درون...

چکیده متناقض‌نمای محتوایی، کلامی است که در آن خود مفاهیم دارای تناقض بوده و با هر زبانی بیان شود، باز هم، تعجب‌انگیز و متناقض به نظر می‌رسد، مثلاً اگر به جای «آزادی را گرفتاری دانستن» «گرفتارِ رهایی» و به جای «بی‌گناهی را گناه شمردن» «جرمِ بی‌گناهی» آورده شود، باز هم متناقض‌نما می‌شوند. اینگونه متناقض‌نماها به خاطر زیبایی‌آفرینی گفته نشده، بلکه هدف سخنور در آن، بیان و ارائة واقعیت‌هاست، این...

یکی از درون مایه هایِ مهمِ شعر فارسی، برخی مؤلّفه های معنایی مشترک است که به اندیشه های خیّامی، شهرت یافته است. نشانه های این اندیشه ها را در یونان باستان و ایرانِ پیشِ از اسلام و ایران بعد از اسلام می یابیم و حتی در اشعارِ فارسیِ شاعران پیش از خیّام همچون رودکی و فردوسی نیز بسامد این اندیشه ها، چشمگیر است ولی در رباعیات خیّام فراگیر گشته و سراسرِ اشعار خیّام را در بر می گیرد. عمق و ژرفای پرسش های فلسفی در...