اقتضای قاعدۀ «مقابله‌به‌مثل» بر مماثلت و همانندی در مقابله با متجاوز است؛ ولی این اقتضا با موانعی روبه‌روست که صاحب حق را دچار محدودیت‌هایی می‌کند. یکی از این موانع، مقابله‌به‌مثل از طریق حرام است. محرماتی که خارج از فضای مقابله‌به‌مثل، فی‌نفسه و به‌عنوان اولی حرام‌اند (مانند قذف و لواط) و همچنین، محرماتی که براثر عروض عناوین ثانویه حرام شده‌اند (مانند سبّ جایزی که به‌موجب وهن دین، غیرجایز می‌شو...

جستار حاضر، از منظری روش­شناسانه، جامع­نگری استاد مطهری به بحث تحلیل مفهوم وحی را کاوش می­نماید. از سویی، فیلسوفان مسلمان وحی را اتصال نبی با عقل فعال تلقی کرده و فقط به هویت علمی و شناختاری آن تأکید می‌کنند؛ و از سوی دیگر، برخی متفکران وحی را به صرف گرایش و تجربه نبی ارجاع داده­اند. در این تصور از وحی، بر بعد تجربی­انگاری و گرایشی وحی تأکید می­شود. هر دو رهیافت تصوری فروکاهش‌گرایانه و تحویلی­ن...

آن روز که بار دیگر درِ رحمت الهی بر روی بندگان گشوده شد و کوه حرا میزبان اوّلین آیات حیات‌بخش الهی و خاتم‌النّبیین (ص) و جبرئیل امین (ع) بود، قلب محمد (ص) مدخل و منزل نزول وحی الهی شد و او به امر اله خواند: «إقرَأ باسمِ ربِّک الّذی خَلَق ...». او که تا دیروز چیزی از این آیات نمی‌دانست، حال آیات الهی را می‌خواند و مأمور است که اینها را به مردم برساند. امّا این مردمی که سالیان دراز با فرهنگ و آداب آباء و اج...

  محمد حسن یعقوبیان*   چکیده پس از آن که فارابی با تکیه بر جایگاه یک فیلسوف به طرح مسئله وحی پرداخت و در واقع به برخورد فلسفی با وحی رو آورد، بر اساس مبانی فلسفی مشاء طرحی نو در انداخت که پارادایم و چهار چوب کلی آن مورد پذیرش فیلسوفان پس از خودش قرار گرفت. نقش کانونی وحی ابن سینا را برآن داشت تا به عنوان وارث اندیشه‌های فارابی چنین نحوه از ...

سبّ النبی (ص) یا ائمه (ع) نزد مسلمانان آنقدر قبیح و غیر قابل تحمل است که قانون مجازات اسلامی، خون سب کننده را هدر تلقی می کند . بنابراین برای آشنایی با احکام این جرم گریزی نمیتوان مراجعه به منابع شرعی و به خصوص روایات صادره از پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) را نادیده گرفت. قانونگذار به تبعیت از منابع مزبور، مجازات اعدام را برای این جرم پیشبینی کرده است. ماده 262 قانون مجازات اسلامی که مستند قانون...

ایث ب?ّر دب ی?ا ،ٍْ ?یا ا?ش اَ 1 ا ز? ث ? اَهیب کی? سب نٍ? ? س ب?ی نً س? ب ?ٍ? ی س? بث ? وًب? وً ث اَ آن ا اٍئ ?ی ا ز?. ا ه? ? وً ایث ث یاٹ ? س?چّ ش ث ب ث ی ی ث یای ، ث ب لاف ا ز? ? ?ب ز? و بُ آن، سإط ??َ اٌ ث ا?شمب ? ی ا ??بی ث ی?ا ی ? یَ? ? ث?ب?ی. »ٍ ?چم « ا ?مچ ? ب?و ? ا?ً سپبد بًَ ?ٍشب ،ٍْ ث د اوی ?? بَ ?ٍ ?? ی ٹب?ت ?? ی - - ?لا? ی ز? ب? یُ?، ?چّب? ?لمّیاٹجب? لا ا ز?. ی د یْ د ی?ٍ، د ا ا اٍئ س?ب ?ٍ? د ا?َ? نً ایث ب?ّر دب ی...

سعادت کلید واژه اندیشه سیاسی و اجتماعی فارابی و به طور کلی اندیشه مشاء است. او از سویی هدف از سیاست و اجتماع را رساندن انسان به سعادت می داند. به زعم ولی این هدف تنها در مدینه فاضله و ریاست نبی(یا فیلسوف) امکان پذیر است. از سوی دیگر او غایت هنر را هم رساندن انسان به سعادت معرفی می کند. مسئله این پژوهش بررسی رابطه هنر و اجتماع در اندیشه فارابی با توجه به مفهوم سعادت است. در واقع هدف از این مقاله...

مرکز باستانشناسی ایران در زمستان 1355 – 1356 ه ش / 1979 م با اعزام هیأتی تصمیم گرفت که گذشته هرمز را تحقیق نماید. تا پیش از آن، بجز قلعه پرتغالی، اثر دیگری از هرمز شهرت چندانی نداشت. لی ن تحقیقات این هیأت آش ار کرد که سال ها پیش از ایجاد قلعه ک ک مزبور در این جزیره بناهای عظیم سنگی به سب بناهای ساسانی وجود داشته است که بعدها در ک معماری قلعه پرتغالیها تأثیری عمیق بر جا نهاده است. مقاله پیش ...

منطقه دنا در شمال استان کهگیلویه و بویراحمد و بخشی از آن در جنوب استان اصفهان قرار دارد. با طبیعتی دل انگیز و آب و هوای دل پذیر و گل های گوناگون و لاله­ های واژگون، چشمه­ ساران زلال و گوارا و پوشش گیاهی رنگارنگ صدای پای آب و ساز باران و طبیعت زیبا و سحرآمیزش چکاوک خیال را مجذوب گندمزار احساسش می­ نماید و قناری خیال هر زیبا پسندی را تا چکاد دنا می کشاند نقاش آفرینش در نگارخانه خلقت با قلم محبت د...

طی تاریخ بشر، پیامبران ضمن دعوی رسالت از ناحیه خداوند، معجزه و کرامت را دلیل برتأیید صدق گفتار و رسالت خود می-دانستند. موضوع کیفیت معجزه و کرامت، تبیین عقلی و فلسفی و تفاوت آن با اموری همانند سحر، مورد توجه فلاسفه بزرگ اسلامی همانند ابن سینا، ملاصدرا و سهروردی بوده است. سهروردی - شیخ اشراق - در اکثر آثار خود ضمن بیان و تبیین قوای انسان تلاش کرده علاوه بر بیان کیفیت وحی و الهام، موضوع کرامت و اع...