در این مقاله،طنز در ادب عرب قرن چهارم هجری که به تعبیر بسیاری از مورخان،دوره شکوفایی تمدن اسلامی به شمار می آید،مورد بررسی قرار گرفته است .نگارنده سعی نموده تابا نگاهی به طنز در دوران جاهلیت،به شکل گیری و تحول طنز در دوره عباسی (قرن چهارم هجری)بپردازد.در این باره،اوضاع سیاسی-اجتماعی عباسیان از جمله وجود طبقات گوناگون اجتماعی،پدیداری طبقه ظریفان ، تجمل حاکم بر دربار خلفا ، قدرت گیری درباریان و ب...

فارسی دری زبانی است که از اواخر دوره ساسانی تا امروز، زبان فرهیختگان ایرانی بوده و نه تنها درمدائن و سواحل اروند رود؛ بلکه در دور دست‌ترین شهرهای خراسان و ماوراءالنهر بدان سخن می‌گفته‌اند. با وجود دلائل کافی برای اثبات این مدّعا بیشتر پژوهشگران و نویسندگان تاریخ ادبیات برآنند که فارسی دری گویش یا لهجه‌ای بوده است محدود و منحصر به چند ناحیه در خراسان و ماوراءالنهر و به وسیله پادشاهان آن ولایات؛ ب...

چکیده ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری بلخی ، یکی از بزرگترین قصیده‌سرایان و مدیحه‌گویان ادب فارسی است . او ملک‌الشعرای دربار سلطان محمود غزنوی بود و پایه و منزلت وی آنچنان بود که اکثر شعرای آن زمان می‌بایست به واسطة وی ، قصاید خود را به دربار سلطان محمود معروض دارند . شعر عنصری را در نهایت استحکام و رزانت و متانت دانسته و به خصوص در قصیده و مدیحه‌سرایی اشعار او را سرمشق شاعران پس از وی پنداشته‌ان...

با تشکیل دولت صفوی در ایران و ورود آن کشور به دایره مناسبات گسترده با قدرتهای بزرگ آن روزگار،بحث روابط خارجی و چگونگی آن به یکی از مسایل اصلی سیاست آن تبدیل گردید. این مقاله درصدد ارائه  توصیفی از آداب و تشریفات دیپلماتیک در دربار صفوی می باشد و نیز پاسخ به این سئوال که در آن دربار تصمیمات مربوط به مسایل خارجی برچه اساسی اتخاذ می شد. این تحقیق نشان می دهد که هرچند بیشتر سفارتهای آن دوره بر جنبه...

برسقیان در جایگاه خاندان حکومت‌کنندﮤ محلی در عهد سلجوقیان، فرزندان و بازماندگان برسق کبیر، یکی از غلامانِ خاندان حسنویه، بودند. هم‌زمان با ﻏﻠﺒﮥ سلاجقه بر جبال، بازماندگانِ خاندان حسنویه به آنها پیوستند و یکی از غلامانِ آنها با نام برسق، در دربار سلجوقیان پیشرفت کرد. او ضمن انتصاب به مقام شحنگی بغداد و در حکم اولین ﺷﺤﻨﮥ سلجوقی در بغداد، حکومت بخشی از املاک و اراضیِ اربابانِ سابقِ خود را در لرستان در ا...

سیدرضا مؤدب[1] مصطفی سامانی قطب آبادی[2] در این نوشتار نخست روایت ارزشمندی از امام کاظم× در رابطه با حجت های خداوند بر مردم بیان شده و محور بحث قرار گرفته است. سپس توضیح می دهد که روح پر فتوح اسلام شامل معارف عقلی (رکن درون ذاتی) و سفرای الهی (رکن برون ذاتی) است. در ادامه، ضمن نقد و بررسی دیدگاه قائلین به اصالت حس و تجربه، استدلال خواهد شد که اینان گرچه در ظاهر عقل را بی اعتبار دانسته اند؛ اما ...

مرینیان که در اندلس درگیری­های مستمری با مسیحیان داشتند، بنا بر گزارش­های مورخان مسلمان، به­ وفور نیروهای مزدور مسیحی را در جنگ­ها و نیز در برخی دیگر از امور دیوانی و حکومتی به­کار می­گرفته­اند. این پژوهش بر آن است تا با بررسی و تحلیل این گزارش­ها، به دلایل و علل استخدام مسیحیان توسط مرینیان بپردازد و با تبیین نقش و جایگاه آنان در حکومت مرینی، تأثیر آنها را در حوادث این دوره ارزیابی نماید. مرین...

چکیده ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری بلخی ، یکی از بزرگترین قصیده سرایان و مدیحه گویان ادب فارسی است . او ملک الشعرای دربار سلطان محمود غزنوی بود و پایه و منزلت وی آنچنان بود که اکثر شعرای آن زمان می بایست به واسطه وی ، قصاید خود را به دربار سلطان محمود معروض دارند . شعر عنصری را در نهایت استحکام و رزانت و متانت دانسته و به خصوص در قصیده و مدیحه سرایی اشعار او را سرمشق شاعران پس از وی پنداشته اند ...

ادبیّات به دلیل ماهیّت و حوزه گسترده اش با سایر رشته های علوم انسانی ـ از جمله روان شناسی ـ تناسب موضوعی دارد و قابلیّت انجام پژوهشهای مشترک با این گونه رشته ها را داراست. تاریخ بیهقی از آثار مهمّ ادبیّات فارسی است که به دلیل دقّت و صداقت بیهقی در توصیف شخصیّتهای دربار غزنوی قابل اعتماد است. در میان شخصیّتهای این دربار بوسهل زوزنی به عنوان منفی ترین شخصیّت مطرح می باشد که در این مقاله علّت روان شناختی آن...

این پایان‎نامه به «بررسی وضعیت موسیقی و نی‎نوازی در دوره قاجار» می‎پردازد. موضوع این رساله در بین سالهای (1345-1210ق) عمدتاً دربار تهران واصفهان را دربرمی‎گیرد. در این رساله باتوجه به بررسی‎هایی که صورت گرفت نشان می‎دهد ساز نی یکی از متداول‎ترین سازهای موسیقی کلاسیک ایرانی است و نوازندگان این ساز به صورت تکنوازی و گاهی به صورت همنوازی فعالیت می‎کردند و نوازندگان تحت حمایت دربار بوده‎اند. اکثر ای...