شاعران نِؤُکلاسیک مصر نخستین شاعرانی بودند که توانستند در دوره نهضت ادب عربی شعر را از آفاتی که در عصر انحطاط گریبان­گیر آن بود رهایی بخشیده و آن را در مسیر اصلی حرکت خود قرار دهند. در این مقاله سعی برآن شده است تا سه شاعر مشهور نؤُکلاسیک (بارودی و شوقی و حافظ ابراهیم) که نشانه­های نوگرایی و تجدید در شعر ایشان بیش از دیگر شاعرانِ این مکتب نمود پیدا کرده است مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. این شاعر...

رهی معیری یکی از نام آورترین شاعران دهۀ بیست تا پنجاه معاصراست که با قریحۀ چشم گیر وگاه شگفت انگیز، تخیل های دور پرواز و شاعرانۀ خود  را  به تصویر کشیده و آن را در کالبد های  انواع  شعر، حتی  ترانه های  غزل وار  و طنز های  بدیع  انتقادی و اجتماعی،  بیان کرده و در این ره­گذر، بر اثر بررسی های ژرف در آثار شاعران بزرگ، از تاثیر  فرخی، نظامی گنجوی، مولوی، حافظ، به ویژه سعدی و صائب، نیز دور نمانده ا...

یکی از شعرای برجسته­ی عرب که دیوان وی، بویژه به دلیل اشتمال آن بر مسائل و مفاهیم فلسفی و حکمی و تمثیل های متنوّع، همیشه مورد توجّه شاعران زبان فارسی و همچنین در حوزه ی آموزش های ادبی، همواره مدار بحث و فحص اهل ادب بوده، متنبّی شاعر مشهور قرن چهارم هجری است. فرضیّه­ی این پژوهش آن بوده که ناصر خسرو، هم بنابر سنّت های آموزشی رایج در عصر خویش و هم به دلیل تعلّقش به طبقه­ی دیوانیان که چنین شغل و منصبی در ...

ادبیات تطبیقی از حوزه‌های میان رشته‌ای است که به ارتباط و زمینه‌های مشترک می‌پردازد. دو مکتب معروف ادب تطبیقی یعنی مکتب فرانسوی و آمریکایی، هر یک از نظرگاهی به متن می‌نگرند؛ اگر مکتب فرانسوی به زمینه‌های تأثیر و تأثر دو نویسنده یا دو متن بر یکدیگر می‌پردازد و ارتباط‌های فرهنگی دو متن را مورد بررسی قرار می‌دهد، مکتب آمریکایی به بررسی مسایل زیبایی‌شناختی و مشابهت‌های معطوف به آن نظر دارد. این مقا...

این مقاله بر آن است تا نیایش های آیینی را به عنوان یکی از زیر گونه­های شعر غنائی مورد کند و کاو قرار دهد. این زیرگونۀ شعری که غالباً در بر دارندۀ سنت دیرینه­ی افتتاح و اختتام مثنوی­ها و بعضاً دیوان­های شعری است، سبب گردیده تا به ندرت منظومه و دیوانی را بتوان یافت که در آن نیایش و مناجات و تحمیدیه به چشم نخورد؛ از این رو در آثار حماسی مانند شاهنامه فردوسی و همچنین در آثار غنایی و منظومه­های عاشقان...

انقلاب مشروطه یکی از مهم­ترین عوامل تحوّل در حوزه ی سیاست، اجتماع، فرهنگ و ادبیات در عصر حاضر به شمار می­رود. از نتایج مهم این نهضت، تفکیک و تقسیم جامعه ی ایران به دو دوره ی سنتی و مدرن است؛ این تقسیم­بندی در ادب مشروطه و معاصر نمود تام و تمام داشته است. از جمله نتایج برخورد سنت و مدرنیسم در عرصه ی شعر فارسی پیدایی شیوه ی جدیدی موسوم به شعر نیمایی است که همگام با شعر کلاسیک تا امروز جریان دارد. ...

فخرالدّین عراقی همدانی، (688 ـ 610هـ )، شاعر و عارف عاشق قرن هفتم هجری است، که آثاری نغز به شعر و نثر از وی باقی مانده است. همان طور که شیوه رایج در بین شاعران و نویسندگان این دوره استفاده از زبان و ادب عربی و به کار بردن مفردات و عبارات و ترکیبات آن در ضمن آثار و اشعار بوده است ـ و حتّی برخی از نویسندگان متصنّع خالی بودن متن از این عبارات و ترکیبات را عیب و نقصی به شمار می آورده اند ـ عراقی نیز ه...