در ادبیات فارسی مولانا از برجسته‌ترین شاعرانی است که درسرودن مضامین عارفانه دستی توانا دارد و تمثیلاتش مشحون از معرفت و عشق است. از زمره این حکایات عرفانی داستان مرد و گنج از دفتر ششم مثنوی معنوی است که رد پای این شناخت را بوضوح در کتاب کیمیاگر پائولوکوئیلو می بینیم. این تأثیر انسان راوادار می سازدکه بر فراگیر بودن اندیشه عالی و جهانی مولانا آفرین گوید و او را بستاید. پژوهش حاضر در صدد است با...

عراقی شاعر‌ی سخنور و شارحی هنرمند است که علاوه بر توانایی در شعر‌های پرشور و حال عارفانه، در نثر شاعرانه و بیان هنرمندانه مفاهیم بلند عرفانی، نمونه‌ای عالی و قابل توجه ارائه داده است. لمعات عراقی در عین بیان و تبیین اندیشه‌های عمیق عرفانی ابن‌عربی، نثری شاعرانه و جذاب ارائه می‌دهد که محصول پختگی و کمال نثر فارسی در قرن هفتم است. نثری که همچون شعر، مجال آن را یافته تا مضامین و اندیشه‌های بلند عر...

نوشتة حاضر، مقایسه ای است تطبیقی بین بخشی از اندیشه های جبران خلیل جبران و سهراب سپهری که از خلال آثار ایشان به دست آمده است. آنچه در اولین نظر به چشم می آید. اشتراکک مضامین مورد توجه این دو شاعر در نگاه به طبیعت است؛ اما نگاهی دقیق تر به آثار آنان، اختلافی عمیق را مشخص می سازد و آن تفاوت در افکار عرفانی این دو شاعر است؛ که همین امر نیز محور اصلی سخن نا را تشکیل می دهد.

اصولاً هر هنرمند بخشی از حافظه قومی مردم روزگار خود را منعکس می کند؛ این حافظه جمعی متشکّل از همه فراز و نشیب های تاریخی، روحی و اعتقادی یک ملّت است و به تعبیری زنجیره ناکامی ها، کامیابی ها، عشق ها، حسرت ها آرزوها، دردها، و خلاصه، تمامی تکانه های روحی یک ملّت، در بستر تحوّلات تاریخی واجتماعی زمان می باشد مثلاً: فردوسی، مظهر حافظه قومی ایرانی در بُرهه تاریخی پیش از اسلام و حافظ، مظهر حافظه جمعی ایران د...

سهروردی از جمله عارفان علاقه‌مند به حکمت ایران باستان است که در آثار خود به عناصر و شخصیّت‌های اساطیری ایران بسیار اشاره کرده است. وی از برخی از شخصیّت‌های اساطیری، مانند «سیمرغ»، «زال»، «رستم» و «اسفندیار» و سرگذشت آنان برداشت‌های عرفانی کرده و هر یک را نمادی برای بیان حقایق فلسفی و عرفانی خود قرار داده است. در نوشتار حاضر به بررسی مفهوم «خورنه» (فّر)، ارتباط آن با نور محمّدی و سکینه، و یکی شدن ای...

مقاله حاضر به منظور بررسی نگاه و برداشتهای خاص عرفانی مولانا از افلاک و اختران و چگونگی پیوند آنها با اندیشه‌‌های عرفانی و آموزه‌های اخلاقی وی نوشته شده است. به این منظور از شیوه سندکاوی برای جمع‌آوری اطلاعات و از شیوه تحلیلی و توصیفی برای ارائه مطالب استفاده شده است. یکی از نتایج مهم گفتار حاضر آن است که مولانا علی‌رغم بی‌اعتنایی به نجوم احکامی، با ایجاد شبکه‌های متعدد معنایی و ابهام‌های بی‌شم...

درخت از دورترین ایام، در اساطیر، آیین‌ها و کیش‌های عرفانی، دارای اهمیت بوده است. بسیاری از اقوام باستانی، آن را به‌عنوان نماد جایگاه خدایان یا خود خدا می‌پرستیدند. در دوره‌های بعدی نیز وسیلۀ صعود به آسمان و یکی از راه‌های برقراری ارتباط با خدایان بوده است. در متون عرفانی، از نماد درخت برای تبیین مفاهیم گوناگون استفاده شده است. تکرار مضمون درخت در اساطیر و عرفان، این سؤالات را برای نگارندگان ایج...

نوشتة حاضر، مقایسه ای است تطبیقی بین بخشی از اندیشه های جبران خلیل جبران و سهراب سپهری که از خلال آثار ایشان به دست آمده است. آنچه در اولین نظر به چشم می آید. اشتراکک مضامین مورد توجه این دو شاعر در نگاه به طبیعت است؛ اما نگاهی دقیق تر به آثار آنان، اختلافی عمیق را مشخص می سازد و آن تفاوت در افکار عرفانی این دو شاعر است؛ که همین امر نیز محور اصلی سخن نا را تشکیل می دهد.

Many researchers have researched the source of Islamic Sufism from a certain intellectual disposition. The prevailing view of these research works, is based on arbolic thinking and having centralized roots. According to the theory of allegorical Metamorphosis, each of the topics discussed in Islamic Sufism, can have separate roots. The present paper aims to show that Iranian Culture is one...