یکی از جذاب ترین و متنوع ترین تزئینات معماری بناهای دوره صفوی، کتیبه های نستعلیق هستند که به شیوه های مختلف در بناهایی با کاربری های متنوع اجرا شده اند. این کتیبه ها حاوی اطلاعات ارزشمندی مانند توصیف بنا، بانیان و هنرمندان نیز هستند که شناسایی و معرفی آنها به روشن شدن زوایای پنهان تاریخ هنر معماری و خوشنویسی ایران منجر می شود. علاوه بر این، جنبه های زیبایی شناسانه این آثار نیز قابل بررسی است. ا...

چکیده از اوایل قرن دهم هجری/شانزدهم میلادی، مذهب به صورت عاملی مؤثر در مناسبات میان دو دولت صفوی و عثمانی درآمد و تحولات سیاسی و مذهبی در ایران، خاصه رسمیت یافتن تشیع در این سرزمین، هم زمان با تحولات درونی دولت عثمانی، معارضات و درگیری های دو دولت را تشدید کرد. در واقع، رقابت میان شاهزادگان عثمانی در اواخر سلطنت بایزید دوم (حک: 918-926هـ/1512-1520م)، برای دست یافتن به سلطنت، روند تحولات را به گ...

عمده فعالیت این پژوهش بر اساس عملیات میدانی پایه گذاری گردیده، که از طریق مصاحبه با اهل فن و خبرگان فرش، بازاریان و بافندگان که با اتکاء به عکسهای گرفته شده از منطقه و همچنین بر اساس مطالعات کتابخانه ای به شیوه توصیفی ، پژوهش مربوطه ارائه گردیده است. استان اردبیل به خاطر موقعیت جغرافیایی خاص و هم مرزی آن با یکی از مناطق مهم فرشبافی دنیا ( جمهوری آذربایجان و قفقاز ) و از سوی دیگر محل ییلاق و قش...

زمینه و هدف: قالی بافی یکی از مشاغل مهم و پرخطر در ایران است که عوامل ارگونومیکی مختلفی زمینه ساز بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی در آن محسوب می شود. هدف از این مطالعه تعیین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی به روش نوردیک و ارزیابی پوسچر انجام کار به روش qec در زنان فرشباف شهر سنندج بوده است. روش بررسی: در مطالعه توصیفی-تحلیلی (مقطعی) حاضر 250 نفر از بافندگان زن شهر سنندج بطور تصادفی ساده انتخاب و مورد م...

حضور رنگ در زندگی بشر، بیش از هر چیز برآمده از نوع نیاز روحی اوست. رنگها در زندگی معنوی و عاطفی انسانها تأثیراتی انکا ر ناپذیر دارند. همچنین رنگها عاملی برای اندیشیدن مخاطب خود به منظور علتیابی آنهاست. هر رنگ ممکن است تأثیر فرحبخش یا غمناکی بر روان بیننده خود بگذارد. رنگ در فرش هم دارای اهمیت خاصی است؛ اولین چیزی است که توجه بیننده را به خود جلب میکند، تلفیق و هماهنگی یا تضاد بین رنگهاست که این...

زمینه وهدف: تأمین روشنایی مطلوب در محیط کار علاوه بر حفظ سلامت بینایی شاغلین در تأمین ایمنی و ارگونومی بصری نقش داشته و افزایش کارایی و کیفیت محصول را به دنبال دارد. مطالعه حاضر باهدف ارزیابی شدت روشنایی عمومی و موضعی کارگاه های قالیبافی شهرستان بیجار صورت گرفت.  روش­ بررسی: در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی، 101کارگاه قالی بافی در شهرستان بیجار مورد بررسی قرار گرفت. شدت روشنایی عمومی در کارگاه ها ...

با رسمیت یافتن مذهب شیعه در دوره‏ی صفوی (907 - 1135 ق) توجه و اهتمام شاهان صفوی به زیارت مقابر و ائمه(ع)، امام‏زادگان، و برخی از بزرگان تصوف (هم چون: شیخ صفی، شیخ زاهد و شیخ شهاب‏الدین اهری) افزایش یافت. در این نوشتار، بر اساس آگاهی‏های موجود، به سفرهای زیارتی در طول دوره‏ی صفوی، چگونگی انجام سفر و اعمالی که به جا می‏آوردند و اهداف سیاسی و اقتصادی احتمالی که در نظر داشتند اشاره شده است. نکته‏ی ...

درخت یکی از عناصر اصلی و قدیمی در نقش‌پردازی فرش در سراسر جهان است. در مناطق متفاوت ایران نیز درخت با اسامی و اشکال گوناگونی، در طراحی فرش مورد استفاده قرار می‌گیرد. درخت حیات یا درخت جاودانگی و بی‌مرگی، به جوهر وجود انسانی در عالم یا به دنیای پس از مرگ اشاره می‌کند و چنین تعریفی، رایج‌ترین توصیف استفاده از نقش درخت در طراحی فرش است؛ اما کاربرد درخت سخنگو یا درخت واق با مفهوم درخت دوزخی در فرش،...

     به‌طور عام در سنت خاندان و حاکمیت صفوی، تعداد زیادی از سابقین این خاندان با عنوان مشایخ صفوی، از شیخ صفی تا شاه‌اسماعیل، از احترام ویژه و موقعیت قدیس‌گونه‌ای برخوردار بوده‌اند، اما در میان اعضای این خاندان شیخ جعفر صفوی فرزند خواجه‌علی، حالتی خاص و منحصر به فرد و استثنائی دارد. این عضو خاندان صفوی نه تنها در سنت تاریخی- روایی و خاندانی- حکومتی صفویان جایگاهی ندارد، بلکه به‌طور واضح و بارزی...

ناظر بیوتات، از جملـه مناصب ابداعی صفویان است. این منصب را در تقسیم بندی دیوانسالاری آن دوره می‌توان جزو مناصب درباری و تشکیلات سلطنتی به شمار آورد، که البته مانند سایر مناصب دوره‌ صفوی دارای کارکردهای دیگری ـ به خصوص اداری و در برخی موارد نظامی ـ هم بوده است. این منصب که از اوایل تأسیس سلسله صفوی پدید آمده بود، پس از اصلاحات اقتصادی شاه عباس اول – که تأثیر خود را در بیوتات سلطنتی هم برجای گذاش...