شعر شیعه به طور کلی و شعر علوی به طور خاص در طول قرن‌ها حیات خود در قالب‌ها و انواع مختلف ادبی توانسته است مضامین مختلف کلامی، تاریخی و فکری را به همراه شور و احساسات سرایندگان خود از ملل و مذاهب گوناگون متجلی سازد. در این مقاله بر آنیم تا انواع ادبی را در شعر علوی شناسایی و معرفی نماییم. تقسیم‌بندی پیشنهادی اشعار علوی بر اساس محتوا و درون‌مایه آن‌ها خواهد بود که غالباً اسامی اشعار و یا مجموعه ش...

در خصوص بزرگان تاریخ نظیر شاهان، وزرا، رجال سیاسی، ادبا، فقها، علما و... از دیرباز تا کنون آثار مستقلی تدوین و تصنیف شده و بعضاً نیز در مطاوی آثارتاریخی و کتابشناسی بدان‌ها پرداخته شده است. از زمرة این قبیل آثار باید از کتبی نام برد که به طبقة دستوران (صدوران یا وزراء) پرداخته‌اند و می‌توان آن‌ها را در یکی از اقسام نثر فارسی مسمّی به دستورنامه‌ها طبقه‌بندی کرد. مقصود از این نوع خاص، آثاری‌اند که ...

نوشتن از زندگی به منزلة یکی از فروع تاریخ‏‎نگاری، در تمدن‏های مختلف سابقه‏ای دیرین دارد. سنت زندگی‏نگاری در ایران با حرکت در شاخه‏هایی نظیر زندگی‏نامه نویسی، اتوبیوگرافی نویسی، یادداشت نویسی، سفرنامه نویسی، خاطره‏نویسی‏ و نامه‏نگاری، یکی از رایج‏ترین گرایش‏های تاریخی-ادبیِ معاصر را شکل داده است؛ اما با وجود کثرت اقبال بدان و شکل‏گیریِ هزاران کتاب و تک نگاشت در دو سده و بویژه در دهه‏های اخیر در ای...

   زبان پدیده‌ای پیچیده است که از ابعاد گوناگون قابل‌مطالعه است، از یک‌سو وسیله ارتباط بین افراد جامعه و به‌بیان‌دیگر مهم‌ترین نهاد اجتماعی است و از سوی دیگر زبان، ابزار بیان افکار و احساسات است. با تبدیل نظام آوایی زبان به نشانه‌های معنایی، کارکرد زبان از ارتباط و انتقال، به خلق موقعیت‌های نو برای خواننده و شنونده ارتقاء می‌یابد. زبان در این مرحله با دو فرایند خودکاری و برجسته‌سازی مواجه می‌شو...

مفاخره که از فروع نوع ادبی حماسه به حساب می‌آید، یکی از بن‌مایه‌های مضمونی شعر فارسی، بلکه ادبیات جهان به شمار می‌رود. البته در این میان برخی شاعران به فراوانی از آن سود می‌برند که طالب آملی یکی از این چهره‌هاست. طالب آملی با نازش به خود و شیفتگی به شعر خویش، در خودستایی و برتری‌جویی مبالغه کرده است. در این مقاله، گونه‌های مختلف فخر طالب در بیش از ده تقسیم بررسی و دلایل مفاخره‌ی شاعر نیز به تما...

ادبیات غنایی بیان نرم و لطیف عواطف و احساسات شخصی شاعر است و به عشق، دوستی، رنج­ها، نامرادی­ها و هرچه روح آدمی را متأثر می­کند­، می­پردازد. آنچه این نوع ادبی را از غیرآن متمایز می­سازد غلبۀ عنصر عاطفه و احساس است بر سایر عناصر شعری؛ هر اندازه عواطف شاعر عمیق­تر و احساسات او لطیف­تر باشد، سخنش نافذتر و دلنشین­تر خواهد بود. ادب غنایی از انواع دیگر خصوصیّت شعری برجسته­تری دارد و از نظر مراتب، کهن­ت...

موضوع مثل و تعریف و تحلیل ارزش بلاغی و جایگاه ادبی آن،اغلب در ضمن موضوعات علم بیان و به ویژه در ضمن موضوع استعاره تمثیلیه مورد بحث واقع شده است و این در حالیست که در اثناء آراء و نظریات بلغای صاحب نام و نیز با تامل در زوایای ارزش بلاغی مثل،چنین به نظر می رسد که نه تنها نباید مثل را به حوزه علم بیان،محدود و منحصر نمود بلکه باید آن را عصاره علم بلاغت دانست که هم در علم معانی،مورد بحث واقع شود و ه...

در جریان شعر نو و اتفاقات ادبی بعد از انقلاب نیما ،شاعران زیادی،انواع ادبی تازه ای را،با مضامین اجتماعی و سیاسی  آمیختند و در این حوزه دست به تجربه زدند. اما تعداد انگشت شماری،بنا به دلایلی،به موضوعات مذهبی و دینی پرداختند. آن چه در این پژوهش مورد توجه است ،پیشینه ی شعر سپید آیینی و معرفی آثاری است که بعد از انقلاب و تحت تاثیر آموزه‎های عاشورایی و مفاهیم ارزشمند آن ،توانستند جریان تازه‎ای را، ب...