عقل و شرع مباحثی نو در حیطه­ی علوم انسانی نیست و کتب اندیشمندان مشحون از تحلیل­های عمیق در این باب است. آنچه در بحث مذکور حائز اهمیت است، سخن از ارتباط این دو است. کاشانی برخلاف مسلک اخباری خود به استفاده­ی گونه­ای­ از عقل در فهم احکام شرع معتقد است، به این شکل که از عقل استدلالی به­عنوان یک ابزار برای رسیدن به حکم شرعی از منابع تعریف­شده آن به کار گرفته می­شود. این سخن بر خلاف نظر معتقدین ب...

مطالب مورد بحث و بررسی در این رساله عبارت است از : شرح کتاب مفاتیح الفرائض و المواریث ، باب اول : در موجبات ارث و مراتب وارث شامل مفتاح 1201 تا 1227، فهرست آیات ، فهرست روایات و اسامی اشخاص و کتب

ملامحسن فیض کاشانی متکلم شیعی و فیلسوف نام آشنای قرن یازدهم عصر صفوی، در آثار متعدد کلامی و فلسفی اش به تبیین و اثبات الهیات به معنای أخصّ یعنی توحید و عدل و نبوت و امامت و معاد پرداخته است. به جهت ضرورت استدلالی بودن و متیقن بودن معارف اصلی دین و معتبر نبودن تقلید و ظنّ، مرحوم فیض در آثارش درصدد مبرهن کردن اصول بنیادین عقائد بر آمد.وی معتقد است عقل به تنهایی توان تحصیل اصول معارف را دارد و طریق ...

دراین تحقیق سعی شده ابعاد وجودی انسان کامل ازدیدگاه و نظرات علامه ملامحسن فیض کاشانی و حضرت امام خمینی شناسانده شود که حقیقت انسان کامل، کون جامع مظهر اسم جامع الله بوده که این اسم جامع الله رب عین ثابت? محمدیه است، و واسط? بین خداوند وموجودات جهان می باشد. زیرا انسان کامل از یک طرف خلیفه وجانشین خداوند دربین ماسوی الله است واز طرف دیگر اعمال خلافت دربین موجودات می کند وبه عنوان روح عالم محسوب ...

نظام فکری شیخ مفید، عقل بنیاد است که درآن می توان از راه احتجاجات عقلی، عقاید وآموزه های دینی را تبیین نمود. ایشان نه تنها در مباحث کلامی و اعتقادی از استدلال های عقلانی بهره برده است بلکه در مباحث نقلی نیز از عقل، بهره فراوان جسته و مطابقت مفاد حدیث با عقل را ملاک صحّت حدیث و مخالفت مفاد آن را با عقل، دلیل بر ضعف وعدم صحت آن می داند.ایشانهمچنین فهم حدیث و درک لوازم آن را بدون نظر عمیق و توجه دق...

رواج عرفان ابن عربی در سرزمین های شرقی جهان اسلام، با ممالک عربی و غربی قابل مقایسه نیست. مخصوصاً جوهر فکر او که اندیشة وحدت وجود و مبحث انسان کامل است را فقط اندیشه وران شرق مخصوصاً ایرانیان شیعی به درستی توضیح داده اند. فیض کاشانی، متکلم و محدث شیعی، از بزرگانی است که با وجود نقدهای معدودی که بر محی الدین دارد، با پذیرش اصول عرفان وی، تبیین معارف شیعی را بر اساس آموزه های وی وجهه همت خود قرار د...

بحث از ماهیت عقل، و نقش و جایگاه آن در فهم و تنسیق عقاید و نیز نسبت عقل با وحی و سنت نبوی از مهم ترین مسائل کلامی است، از دیرباز تا کنون، که دو دیدگاه عقل گرایی و نص گرایی را در بین عالمان دینی به وجود آورده است. در این میان، اندیشة فیض کاشانی همواره با ابهام همراه بوده است. عده ای با تکیه بر برخی کتاب های او، همچون عین الیقین، انوار الحکمه و اصول المعارف، که همسو با عقل گرایی به نگارش درآمده ا...

درک مفاهیم و بیان مقاصد آیات قرآن همواره مورد توجه مفسّران و قرآن پژوهان بوده است. در این زمینه قرآن نیز خود به تأمّل و تدبّر در آیات دعوت نموده و این گونه بر فهم پذیر بودن کلام وحی پای فشرده است. از سوی دیگر، برخی روایات، از تفسیر به رأی و از آنچه از آن به «ضرب آیات به یکدیگر» نام برده شده، نهی نموده و گروهی بر این اساس، بهره گیری معنای یک آیه از آیات دیگر را در دایره شمول نهی یاد شده قرار داده و...

در عرصه سیاست جنایی نوین جرم زدایی و کیفرزدایی به گونه ای اجتناب ناپذیر مطرح گردیده، با توجه به تورم جمعیت کیفری بسیار حائز اهمیت شده و ابعاد مختلف خود را جهت بررسی های دقیق و پژوهش های مقارنه ای عرضه می دارد. بر این پایه نویسندگان در این مقاله کوشیده اند ضمن مطالعه مقارنه ای برخی مصادیق کیفرزدایی در اندیشه فیض کاشانی و تطبیق با قانون موضوعه زوایایی از آن را در دو گستره ثبوتی و اثباتی ترسیم نما...

این نوشتار به معرفی روش تفسیر منهج الصادقین می پردازد.نویسنده نخست مفسر را به صورت فشرده معرفی می کند. آنگاه تفسیر منهج الصادقین را معرفی و دیدگاه مفسر را راجع به تفسیر قرآن توضیح می دهد. در ادامه تفسیر منهج الصادقین را از ابعاد روائی و بهره گیری از فنون ادبی بررسی می کند.