این مقاله به بررسی رساله‌ای مجهول المؤلّف به نام فی توضیح اشکال الأسطرلاب الکری می ­پردازد. مؤلف رساله به تصریح خود، سازنده اسطرلاب بوده و بنابراین، اسطرلاب کروی تشریح شده در متن این رساله احتمالا مبتنی بر نمونه ساخته شده او بوده که بنابراین احتمال، امکان مقایسه آن را با دو نمونه برجای مانده از اسطرلاب ­های کروی دوران اسلامی فراهم می‌آورد. با این مقایسه و نیز برخی شواهد، این فرضیّه مهمّ توسّط مؤلفا...

با توجه به اینکه تنها بخش کوچکی از عالم، چیزی حدود 5% آن قابل رویت است پس با اتکا به مطالعه ی نجوم مرئی نمیتوان شناخت خوبی نسبت به عالم پیدا کرد. با مطالعه ی نجوم رادیویی دریچه¬ی دیگری برای شناخت هرچه بهتر جهان برایمان گشوده می¬شود. خوشبختانه در هر بهمن هوایی حاصل از پرتوهای کیهانی، تابش امواج رادیویی وجود دارد و با آشکار سازی رادیویی می¬توان به ماهیت ذرات، انرژی و منابع تولید کننده¬ی پرتو کیها...

تأثیر بسیار آسمان و آنچه در اوست بر سرایندگان و هنرآفرینان ایرانی سبب شده است تا در شعر فارسی برای توصیف آسمان، خورشید، ماه و ستارگان و دیگر اجرام فلکی تعبیرهای زیبایی به وجود آید که همه روشن‌کننده قدرت شگرف سخن‌پردازان ایرانی در آفرینش واژه‌هایی سرشار از ذوق و هنری کم‌نظیر است. در نوشتار حاضر سعی بر این است که چگونگی کاربرد اصطلاحات خاص نجو‌می ‌‌در سخن انوری تحت بررسی و تحقیق قرار گیرد و نوآو...

قرآن کریم، کتاب هدایت و معجزه الاهی است. این کتاب مقدس در راستای هدایت انسانها، شیوه های گوناگونی را به کار برده، که از جمله آن، اشاره به برخی نکات علمی است. دانش نجوم از جمله دانشهای تجربی است که قرآن کریم به مجموعه ای از گزاره های آن اشاراتی نموده است. موضوعات و مسائلی در ارتباط با آسمان، زمین، خورشید، ماه، ستارگان و دیگر اجرام آسمانی در آیات قرآن طرح شده اند که می توان آنها را به اشارات، ش...

عنوان این پژوهش " طبقه بندی واژگان قرضی زبان فارسی به تفکیک زبان و حوزه " است . در این تحقیق واژگان قرض گرفته شده در فارسی مشخص شده و بر طبق اینکه از کدام زبان قرض گرفته شده ودرچه حوزه ای کاربرد دارند طبقه بندی شده اند.واژه های به دست آمده ازبین زبان های : عربی- فرانسوی- انگلیسی- ترکی- یونانی-روسی- مغولی-آلمانی- ایتالیایی-لاتینی- سنسکریت-هندی -سریانی-آرامی-عبری- سغدی- اکدی- ارمنی- اوستایی- بابل...

میراث مکتوب زردشتیان به فارسی نوگنجینه ای از آثار دینی ادبیات فارسی است که کم تر بدان توجه شده است. این متون به تدریج از سده های چهارم از بازتولید متون اوستایی و پهلوی پدید آمدند. امروزه، صدها رساله در حوزه های فقه، آیین، تفسیر، اسطوره، تاریخ، کلام، ادبیات، روایت، زبان شناسی، نجوم، و ... از دستوران کیش زردشتی برجای مانده است. کلام و مباحث کلامی، به ضرورت روابط زردشتیان و جامعه اسلامی، از دیرینه...

در این پایان نامه، ابتدا به بررسی دلایل شتاب انبساط کیهان با استفاده از مشاهدات رصدی می پردازیم. مدل های ثابت کیهان شناسی و گاز پالی تروپ به عنوان مدل هایی برای توصیف شتاب انبساط کیهان معرفی می شوند. از آن جا که مدل های کیهان شناسی توسط پارامترهایی مجهول بیان می شوند از این رو برآورد نقطه ای و فاصله ای برای این پارامترها بر اساس داده های مشاهده شده بر پایه ی یک روش معقول آماری برای سنجیدن چگون...

ایرانیان در روزگاران کهن همانند دیگر ملل با تامل به خورشید و اختران مینگریستند.آشنایی ادیبان فارسی سبب شد تا واژگان کیهانی و باورها و عقاید وابسته به آن به شعر و نثر فارسی راه یابد و زیباترین مضامین نو خلق گردد.این مقاله سعی دارد جنبه هایی از باورهای نجومی موجود در دیوان خواجوی کرمانی را به شیوه ی کتابخانه ای مورد بررسی قرارداده و به روش تحلیلی-توصیفی به نگارش درآورد.

عبدالرحمان صوفی منجم شناخته شده‌ای است که آثاری در زمین? نجوم، ریاضیات و کیمیا دارد. اهمیت کتاب صورالکواکب‌اش سبب شده است که به دیگر آثار او کمتر پرداخته شود. چهار رساله در اسطرلاب به صوفی منسوب است که یکی از آنها به فارسی است. از میان این چهار رساله انتساب سه رسال? عربی به او قطعی است. در این مقاله ضمن ویرایش متن رسال? فارسی، مطالب آن با معادل‌هایش در رساله‌های عربی مقایسه شده است.

اطلاع از آینده و حوادث زندگی انسان، به ویژه امور مربوط به پزشکی همچون تعیین زمان مناسب برای مصرف ادویه و بازیابی سلامت، یکی از دغدغه های مهم بشر در ادوار گذشته بوده است، که ظاهرا امکان این پیش گویی با شکل گیری دانش احکام نجوم یا تنجیم میسر گردید. اهمیت این دانش به حدی بود که این گونه احکام در بسیاری از متون از جمله کتب نجومی و طبی برای مخاطبین خاص و تقویم های سنتی برای مخاطبین عام، در قرون متما...