وحی و کیفیت نزول آن از آغاز بعثت پیامبر(ص)، کانون توجه اندیشمندان بوده است. فرابشری‌بودن مبدأ وحی و بشربودن دریافت‌کننده آنْ فرایند فهم حقیقت وحی، چگونگی نزول، قرائت و تبیین آن و مسائلی از این دست را دشوار کرده است. اختلاف در تفسیر و قرائت این پدیده نزد وحی‌پژوهان از جمله فیلسوفان و نواندیشان عقل‌گرا شاهدی بر این مدعا است. این پژوهش روش فهم اندیشمندان وحی‌پژوه در ارائه قرائتی از وحی را بستر شکل‌...

نقش بی‌مثال وحی در هدایت انسان موجب شده تا دغدغه فهم آن در زمره مهمترین دغدغه‌های صاحبان اندیشه ادیان توحیدی قرار گیرد. سرشت وحی و مراتب آن چنان پیوندی با دیگر مختصات مسئله نبوت ایجاد می‌کند که با عمق‌بخشی به این معرفت می‌توان ویژگی‌ها و کارویژه‌های دیگر نبوت را نیز نتیجه گرفت. ازآنجاکه وحی به شکل علم حضوری نیز در نفس نبی ظهور می‌یابد، با تحلیل ویژگی‌های هستی‌شناختی علم حضوری چون وجودی بودن، تش...

نوشتار حاضر متن مصاحبه‌ای با علامه فضل الله است در مورد تفسیر «من‌ وحی القرآن». در این مصاحبه علامه فضل الله به پرسش‌های متعددی پیرامون روش تفسیر خود و ویژگی‌های آن پاسخ می‌دهد. برخی از محورهای مورد پرسش عبارت‌اند از: فلسفه نامگذاری تفسیر به «من وحی القرآن»، پیامدها و آثار روش من وحی القرآن، چگونگی بهره‌گیری از عقل در تفسیر، جایگاه روایت در روش «من وحی القرآن»، رابطه قرآن و اهل بیت:، فلسفه اجتن...

پذیرشِ نظریه لوح سفید و «اصالهالحسّ» (به معنایی اعم از حسّ ظاهری و باطنی) در حوزه آگاهی‌های تصوری، و قبولِ «اصالهالعقل» در محدوده آگاهی‌های تصدیقی ـ به عنوان دو مبنای مورد پذیرش حکیمان مسلمان ـ مستلزمِ ظهور دو مشکل درمورد پدیدارهای نایابی چون تجارب وحیانی است. مشکلِ اول، مسئله بیان‌ناپذیری است؛ و مشکل دوم، تشخیص روش قابل اعتماد در داوری، نسبت‌به سرشت و آثار این‌گونه امور خارج از دسترس تجارب مشاع (درو...

    در راستای نظریه جهان‌شمولی خطابات الهی که تاریخی به بلندای تاریخ بعثت پیامبر اکرم… دارد، نظریه تاریخ‎مندی قرآن و برخی آموزه‏های آن، نظریه‌ای است که اخیراً توسط برخی نواندیشان دینیِ منسوب به جریان فکری نومعتزله- از جمله نصر حامد ابوزید- ارائه شده است. آنها متأثر از نگرش تاریخی‌نگری در غرب و همچنین تأثیرپذیری از نظریه ‌گفتاری و شفاهی‌بودن متون‌ مقدس، گفتاری‌بودن سبک قرآن را مؤید و شاهد تاریخی...

رمزگردانی دوزبانه های ترکی آذری‑ فارسی در پرتو مدل زبان ماتریس و نظریه صفر عبدالحسین حیدری[1] مهدی سمائی[2] لطیف عطاری[3] افسر روحی[4] تاریخ دریافت: 1/2/91 تاریخ تصویب: 30/1/92 چکیده از آنجایی که مدل زبان ماتریس تبیین بهتری از رمزگردانی درون جمله ای ارائه کرده است و نظریه صفر بر روابط هسته‑ متمم در گزینش ساخت های رمزگردانی شده تمرکز دارد، تحقیق حاضر در مطالعه رمزگردانی درون جمله ای ترکی آذری‑ ف...

متفکران و الهی‌دانان در ادیان ابراهیمی درباره وحی نظرات یکسانی نداشته و گاهی تعارض جدی میان دیدگاه‌های آنان وجود دارد. برخی از وحی گزاره‌ای و عده‌ای از وحی غیرگزاره‌ای یاد می‌کنند. در بین متفکران اسلامی تا قبل از دوران معاصر و ظهور پاره‌ای از روشنفکران، اصل پدیده وحی و نقش قابلی پیامبر در دریافت وحی مورد وفاق بود. در چند دهه اخیر به تبع آشنایی برخی از روشنفکران با اندیشه‌های متفکران غربی مسئله ...

یکی از فروعات مبحث اسماء و صفات الهی، صفات خبری است. صفات خبری از نظر متکلمین، اصطلاحاَ به صفات الهی که از طریق خبر، یعنی قرآن و حدیث رسیده، اطلاق می‌شود. گرچه ذکر صفات خبری لزوماَ به معنای صدور از جانب وحی و یا مفسران معصوم الهی نیست، بلکه این صفات می‌تواند با مفاد فطری بشر و عقل مستقل، مطابقت داشته باشد. بعد از رحلت پیامبراکرم ( ص )، جامعه مسلمین به دلیل تخطی از تفسیرهای معصومین [علیهم السلام ]...