مشهور است که افلاطون در آغاز محاورۀ سوفسطایی و محاورۀ سیاستمدار وعده می دهد که می خواهد سه محاوره به نام های سوفسطایی، سیاستمدار و فیلسوف بنویسد. دو محاورۀ اول نوشته می شود و اکنون در دسترس است؛ اما در خصوص محاورۀ سوم همانند دو محاورۀ دیگر چیزی در اختیار نداریم؛ یعنی افلاطون محاورۀ فیلسوف را نمی نویسد، یا همچنانکه دو محاورۀ قبلی را نوشته بود نمی نویسد. دربارۀ این محاورۀ سوم نظرهای مختلف وجود دا...

در مقطعی از تاریخ انقلاب اسلامی جدال بین طرفداران هایدگر آلمانی با طرفداران پوپر انگلیسی، انگیزه بخش روشنفکران دینی در ایران بالاخص دهه 70 در زمینه های نظری بود. هایدگر فیلسوف شهیر آلمانی که احمد فردید، امام خمینی را همسخن وی در نقد غرب معرفی می کرد، بحث خود را از هستن شروع و به اندیشه ختم می نماید. ایشان اندیشمندی پست مدرن است که در تقابل با اندیشه دکارت، به نقد تجدد و فلسفه غرب می پردازد. علا...

هایدگر در همه ادوار اندیشه خود به مقولات زبان و تکنولوژی توجه خاصی دارد. در این مقاله نشان داده شده است که نوع برداشت و تلقی هایدگر از این دو مقوله ظرفیت بررسی هم‌ارز این دو را ایجاد می‌کند. برای این منظور ابتدا نسبت زبان با تفکر و هستی مطرح شده، سپس تفاوت زبان سنتی با زبان تکنولوژیکی و نیز نحوه صحیح سلوک با تکنولوژی از منظر هایدگر بیان شده است. در نظر او، باید به زبان طبیعی و زبان سنتی آری گفت...

هایدگر در هستی و زمان با تحلیل هستی­شناختی- اگزیستانسیال زمان­مندی دازاین در پی طرح معنای هستی است. وی در بخش نخست کتاب، پروا را به عنوان معنای هستی دازاین طرح می­کند و ساختار سه وجهی، متکثر و بندبند آن­را نشان می­دهد و در بخش دوم با طرح مسألۀ زمان­مندی به عنوان معنای پروا سعی می­کند تا زمان­مندی را به عنوان بنیاد وحدت این ساختار متکثر و معنای هستی دازاین نشان دهد. خاستگاه تحلیل هایدگر تقسیم هس...

موضوع این مقاله بررسی مفهوم عدم در تفکر هایدگر و نیشیدا است. هایدگر، که میراث‌دار فلسفۀ غرب است، در کتاب متافیزیک چیست به نحو بنیادین به مسئلۀ عدم می‌پردازد. به عقیدۀ او مفهوم عدم نه تنها از مفهوم نفی شدگی ناشی نمی‌شود؛ بلکه آغازین‌تر از آن است. عدم در تفکر هایدگر ربطی وثیق به خصلت‌های وجودی، یا آنچه هایدگر آن را اگزیستانسیال‌های دازاین می‌نامد، دارد. عدم های...

مسئلة پژوهش حاضر، پی گیری موضع هایدگر در قبال نسبت دین و اخلاق است. هایدگر در مواضع گوناگون، و البته نه چندان منسجم و نظام مند، در باب اخلاق و دین، به معنای مرسوم و شناخته شدة آن سخن گفته است و در اغلب موارد نیز آن ها را مورد نقد قرار داده است. در این تحقیق تلاش شده است مسئلة هایدگر با دین و اخلاق و مواضع او در مورد نسبت میان آن ها مورد بررسی قرار گیرد. همچنین تلاش شده است ضمن طرح انتقادات هاید...

موضوع این مقاله بررسی مفهوم عدم در تفکر هایدگر و نیشیدا است. هایدگر، که میراث دار فلسفۀ غرب است، در کتاب متافیزیک چیست به نحو بنیادین به مسئلۀ عدم می پردازد. به عقیدۀ او مفهوم عدم نه تنها از مفهوم نفی شدگی ناشی نمی شود؛ بلکه آغازین تر از آن است. عدم در تفکر هایدگر ربطی وثیق به خصلت های وجودی، یا آنچه هایدگر آن را اگزیستانسیال های دازاین می نامد، دارد. عدم هایدگری از طریق ترس-آگاهی آشکار می گردد...

این پژوهش سعی بر آن دارد تا ضمن واکاوی اندیشه های احمد فردید و مبانی نظری آن که متاسفانه بسیاری از زوایای آن ناشناخته و مبهم مانده است، و نیز بررسی جریانات سیاسی ایران معاصر، با توجه به قرابت فکری فردید و اندیشمندان اصوال گرا، به تبیین مفهوم اصول گرایی و مبانی این طیف فکری در جامعه ایران بعد از انقلاب اسلامی، تاثیرات اندیشه احمد فردید بر اصول گرایان معاصر را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد.

در هرمنوتیکِ کلاسیک، فرایندِ فهم، عملی ذهنی ‌است که به وسیلة آن، تجربة انسان زنده درک می‌شود. فهم، گشایندة جهانِ خود و دیگران، به روی ماست. به ‌بیان هایدگر اما، فهم، قدرتِ درک امکان‌های خود شخص است برای هستی و در متن زیست جهانی که وی در آن زندگی می‌کند. چگونگیِ حصولِ به فهم، لایه‌های فهم و مسئلة حلقوی بودنِ فهم، دغدغة متألهین هرمنوتیک و هستی‌شناسان بوده ‌است. در این میان رولان بارت1در آخرین...

با وجود بصیرت های قابل تأمل در اندیشه فردید، نقدهایی نیز به اندیشه  او وارد است. فردید اساساً مخالف فلسفه و هر نوع تفکر منطقی و استدلالی است و این درحالی است که در قرآن کریم جابه جا و به دفعات بر اهمیت استدلال ورزی تأکید شده است. در باب حکمت تاریخ فردید نیز تردیدهای بسیاری مطرح است. فردید مبدأ تاریخ دیروز را یونان زمان افلاطون می داند و پرسشی که می توان مطرح نمود این است که آیا پیش از آن دوره، ت...