یکی از مهم­ترین ساکنان سرزمین ایران قوم ترک­زبان قشقایی هستند. این قوم ادبیات و فرهنگ غنی دارند که به نظر می­رسد در جریان یکسان­سازی و فرایند مدرنیتۀ جامعۀ ایران در حال اضمحلال است. قصه ها بخشی از ادبیات و فرهنگ شفاهی قشقایی است. تاکنون مطالعه ای با رویکرد ساختاری بر روی قصه های قشقایی صورت نگرفته، لذا در این پژوهش ده قصه برای نمونه بررسی شده است. روش بررسی بر اساس خویشکاری های پیشنهادی خدیش اس...

چکیده: ریخت­شناسی، روشی نوین در حوزه نقد و تحلیل آثار ادبی است که برای اوّلین بار از سوی ولادیمیر پراپ (فرمالیست روسی) در سال 1928 م. مطرح شد. پراپ در کتاب خود با عنوان ریخت­شناسی قصّه­های پریان با بررسی صد قصّه جنّ و پری نشان داد قصّه­های عامیانه، علی­رغـم تکثّـر و تنـوّع ظـاهـری، از عملکردها و کنش­های یکسانی پیروی می­کنند؛ در نتیجه قصّه­ها از ساختار روایی همسانی برخوردارند؛ همچنین وی مدّعی شد که نه تن...

ولادیمیر پراپ، فولکلورشناس روسی، در نظامی ابداعی به بررسی ریخت­شناسانه قصه­های پریان روسی پرداخت. پراپ رده­بندی را از محتوا و مضمون قصه به مشخصات صوری و ساختمانی آن منتقل می­کرد و این مشخصه­ها را مورد پژوهش قرار می­داد، بنا به تعریف وی ریخت­شناسی، توصیف قصه­ها بر پایه اجزای سازنده آنها و همبستگی و ارتباط این سازه­ها با یکدیگر و یا کل قصه است. این نوشتار، تحلیل حکایاتی از «کوش­نامه» با به کارگیر...

نظام بین المللی پس از جنگ سرد همچنان در حال گذار است. اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریکا قریب به نیم قرن بنابر سرشت و ساختار دو قطبی قدرت در دوران جنگ سرد به رقابت با یکدیگر پرداختند. به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و جدا شدن جمهوری های متعدد از آن کشور و تولد روسیه تغییرات زیادی در روابط دو کشور به وجود آمد. روابط آمریکا و روسیه در دوران ریاست جمهوری ولادمیر پوتین به خاطر نفوذ آمریکا...

پراپ در فصل سوم کتابش بیان کرد که خویشکاری های شخصیت های افسانه ها و حکایت های فولکوریک از سی و یک کارکرد تجاوز نمی کند. وی با دقت فراوان این سی و یک کارکرد را استخراج و با نشانه های اختصاری زبان روسی آنها را به شکل فرمول و الگو تنظیم نمود. هم چنین شخصیت های قصه ها را در هفت دسته تقسیم کرد : 1. قهرمان ؛ 2. شاهزاده خانم ؛ 3. بخشنده ؛ 4. یاریگر ؛ 5. اعزام کننده ؛ 6. قهرمان دروغین و 7. شریر. د...

شناخت شکل تعامل روسیه با نظام بین‌الملل و چگونگی روابط این کشور با مناطق پیرامونی اهمیت زیادی دارد. تداوم یا شباهت در الگوهای سیاست خارجی و پندارها از جایگاه روسیه در نظام بین‌الملل و تهدیدها و فرصت‌های پیش روی آن، حاکی از وجود عوامل عمیقی است که اگر چه در طول زمان دچار تغییر و دگرگونی شده‌اند؛ اما محو نشده‌اند و فرسایش نیافته‌اند. مقام‌های روسیه در زمینۀ سیاست‌گذاری خارجی لوحی سفید را به ارث ن...

این نوشتار، تحلیل دو قصّه از مثنوی مولوی، با به کارگیری روش ریخت شناسی پراپ است. این روش آزمونی برای نظریه­ی ریخت شناسی در ادب عرفانی به شمار می رود. بسیاری از اجزا و کنش­های بررسی شده در حکایت های مثنوی با رده بندی خاص پراپ از قصّه ها، همسانی دارد. همچنین با بررسی قصّه­ی پادشاه و کنیزک و تطبیق آن با قصّه­ی اعرابی درویش، همگونی­های این دو، با وجود ظاهر متفاوت آن ها، نمایان می شود.

ولادیمیر پراپ (1895-1970) فولکلورشناس روسی، آثار فولکلوریک را براساس قواعدی صوری دسته بندی می کند. و این روش را ریخت شناسی می خواند. وی تحلیل خود را براساس "عملکرد" اشخاص قصه، قرار می دهـــد و برای هر یک از "عملکردها" نمادی تعیین می کند .وی دریافت که تمامی کارهای موجود در قصه به سی و یک عملکرد محدود می شود. این نوشتار، تحلیل حکایات کتاب "کوش نامه" با به کارگیری ریخت شناسی پراپ است. کاربرد این ر...

ریخت‌شناسی فابل‌های مرزبان‌نامهچکیدهدر پژوهش‌های ریخت‌شناسی مجموعه‌ای از قصه‌ها به روشی علمی و ساختاری به اجزای سازایشان تجزیه شده در نهایت از طریق مقایسه‌ آن‌ها با هم، رده‌بندی آن قصه‌ها صورت می‌گیرد. در این پژوهش سعی کرده‌ایم، بر اساس الگوی پراپ، به تجزیه و تحلیل نوع خاصی از حکایت‌های مرزبان‌نامه، تحت عنوان «فابل» بپردازیم. روش پژوهش مبتنی بر الگوی پراپ در ریخت‌شناسی قصه‌های پریان است؛ خویشکا...

بررسی داستان و داستان‌واره‌های کهن فارسی، بر پایة روش ساختارگرایانه می‌تواند از منظری کلّی به شناسایی گونه‌های روایت‌پردازی در متون مختلف بینجامد. این نگاه کلّی، امکان مقایسه و تحلیل ساختارهای گوناگون روایات را فراهم می‌آورد و با بررسی متون مختلف از این منظر، می‌توان تحوّلات و سیر تکامل روایت‌پردازی در ادبیّات فارسی را به صورت تاریخی پیگیری کرد. در این مقاله، پیرنگ حکایت‌های مرزبان‌نامه بررسی می‌شو...