ملاصدرا با این تلقی که کلام: انشاء چیزی است که بر ضمیر و نهان متکلم دلالت می‌کند، اظهار می‌دارد که کلام الهی شامل موجودات و افعال خداوند می‌شود؛ پس اطلاق کلمه و کلام برجهان آفرینش صحیح است و خداوند هم به این اعتبار متکلم است. صدرالمتالهین، مراتب سه‌گانه کلام الهی را تبیین و بر این نظر است که کلام اعلی، عالم امر؛ کلام اوسط، عالم نفس و کلام نازل، عالم تشریع است. از نظرگاه صدرایی، اما می‌توان هر ک...

یکی از گونه های گیاهی ارزشمند اقتصادی ایران، زعفران می باشد. از کل زعفران جهان، 80 درصد آن در خراسان رضوی تولید می شود. تقاضای تولید بیشتر، محدودیت های اقلیمی و منابع آب و خاک سبب شده تا متولیان عرصه کشاورزی به دنبال پتانسیل یابی اراضی مستعد با استفاده از روش های دقیق، سریع و تحلیلی باشند. در پژوهش حاضر به منظور پهنه بندی اقلیمی اراضی کشاورزی استان خراسان رضوی برای کشت زعفران، از روش های درون ی...

چکیده هدف: در مقاله حاضر که مستخرج از طرحی پژوهشی است که با حمایت اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی به انجام رسید، هدف آن است که نقش مدیران استان خراسان رضوی در رفتار مطالعاتی کارکنانشان بررسی شود. روش: پژوهش به روش پیمایشی انجام پذیرفت و دو ابزار پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه ساخت یافته جهت گردآوری داده ها مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری را مدیران ارشد استان خراسان رضوی (در مجموع...

قاعده لطف یکی از مسائل مهم در کلام اسلامی به شمار می رود که متکلمان در طول تاریخ به بررسی آن پرداخته اند. گروهی از متکلمان از جمله اشاعره به مخالفت با این قاعده پرداخته اند و لطف را بر خداوند متعال واجب ندانسته اند. اما متکلمان امامیه و اغلب معتزله این قاعده را پذیرفته اند. این پایان نامه به بررسی تطبیقی دیدگاه های برخی از متکلمین متقدم و متاخر امامیه درباره ی قاعده ی لطف می پردازد. از متکلمین ...

فلسفه دین که امروزه به عنوان یک علم شناخته می شود پیشینه چندانی ندارد. در این مقاله می کوشیم پس از تبیین ابعاد مختلف فلسفه دین تمایز آن را با کلام قدیم، کلام جدید، و الاهیات نشان دهیم. تعریف فلسفه دین تابعی از تعریف فلسفه و دین است. با توجه به اینکه تعاریف متعددی از فلسفه و دین وجود دارد، طبعاً تعاریف فلسفه دین نیز یکسان نیست. تعریف مورد پذیرش از فلسفه دین در این مقاله عبارت است از: فعالیتی عقلا...

با انتقال میراث حدیثی کوفه به قم در آغاز سدۀ سوم هجری مدرسه ای با محوریّت شهر قم پدید آمد که اگرچه رویکردی حدیثی داشت و بزرگ ترین مرکز نشر حدیث بود، اما با دارا بودن ویژگی های کلامی، در یک سلسله پیوسته از اندیشمندان و صاحبان آثار، نقش مؤثری در تاریخ کلام امامیه برجای گذاشت و مدرسه ای کلامی پدید آورد. مدرسۀ قم، در شیوه و روش کارِ کلامی ادامه جریان محدثْ متکلمان کوفه بود که با التزام و تکیه بر نص به...

علم کلام، علمی است که دربارۀ اصول و عقاید اسلامی بحث می کند و با استفاده از روش‌‌‌های مختلف استدلال به دفع شبهات مخالفان می‌‌‌پردازد. حدیث نیز به معنای سخنی است که حاکی ازقول وفعل وتقریر معصوم باشد.این پژوهش باروش تحلیل محتوا به کارکرد حدیث درکلام می پردازد و این نتیجه به‌‌‌ دست آمد که در دورۀ نخست کلام اسلامی بنای متکلمان بر آن بود که اعتقادات اسلامی را با ذکر آیات و روایات بیان کنند و حتی درد...

کلام الهی یکی از مسائل مهم و جنجال‌برانگیز در دانش کلام و آغازگر شکل‌گیری این دانش بوده است. پیرامون این موضوع در بین مسلمانان دو دیدگاه کلی مطرح شده است: متکلمین امامیه و معتزله غالبا کلام الهی را لفظی، حادث و مخلوق می‌دانند. اشاعره آن را نفسی، قدیم و عین ذات او می‌داند.در نوشتار حاضر ضمن مروری مختصر بر دو نگرش فوق، به نگاه علامه خفری پرداخته شده است. وی کلام را مشترک لفظی و برای آن دو م...

موضوع مورد مطالعه این تحقیق قانونمندی های اجتماعی و به تعبیر اسلامی «سنت» های اجتماعی در محدوده قرآن کریم و سخنان امیرالمومنین به ویژه در نهج البلاغه می باشد. سنن الهی در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر می باشند برای فهم بهتر این ارتباط تمام سنت هایی را که بررسی شده است در ذیل دو سنت کلیدی استخلاف و آزمایش قرار داده شده اند و سنن دیگر مصادیق این دو سنت برشمرده شده اند، مصادیق سنت استخلاف: سنت تغییر...

مسئلة خلافت (جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله) بعد از ارتحال رسول الله مورد اختلاف صحابه قرار گرفت. جمعی از آنان، یعنی اهل سنّت،  امامت را تابع انتخاب دانسته و آن را  امری  فقهی می دانند که به خود مسلمانان واگذار شده است و جمعی دیگر، یعنی شیعیان ، قائل به نص و انتصاب امامت شده  و آن را از مسائل کلامی دانسته اند. مؤلف در این مقاله سعی کرده با دلایل عقلی و نقلی، کلامی بودن آن را اثبات کند و این ...