کشمیر در شمال شبه قاره هند به سبب موقعیت تاریخی، جغرافیایی و سوق الجیشی همواره مورد توجه بوده است. شیعیان یکی از گروه­های مهم نقش­آفرین در تاریخ سیاسی کشمیر و تحولات ناشی از آن بوده­اند. نقطه آغاز نفوذ شیعیان در کشمیر و دستیابی به قدرت سیاسی مهاجرت ایرانیان به این سرزمین از نیمه قرن هشتم هجری قمری بود. از این جهت هدف پژوهش حاضر آن است که با استفاده از روش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل نقش شیعیا...

قوم یهـود، به رغـم شمار نسبتاً اندک و با وجود مهاجرت هـا، تبعیدها، اسارت ها و آوارگی های پی در پی از حدود 4000 سال پیش تا امروز و با وجود وام گیری های فرهنگی و اجتماعی از جوامع مختلف، به گونه ای کم نظیر هویت سنتی خود را حفظ کرده اند . پیشینه حضور یهودیان در قلمرو ایران کهن به دوره حاکمیت فراگیر هخامنشیان (550-331 ق.م.) و آشوریان می رسد. گفته اند اصفهان نخستین سکونتگاه یهودیان تبعید شده از فلسطی...

منازعات فلسطین و اسرائیل، در منطقۀ استراتژیک خاورمیانه، از زمانی شکل گرفت که پس از تجزیه امپراتوری عثمانی، متعاقب جنگ جهانی اول در سال 1918م.، سرزمین استقلال یافتۀ فلسطین، به تحت‌الحمایگی انگلیس درآمد و متعاقب آن به تدریج انتقال یهودیان سراسر جهان به این سرزمین گسترش یافت. در نتیجه سیاست‌های حساب شدۀ انگلیس و صهیونیست‌ها، روز به روز یهودیان فلسطینی پرشمارتر، سازمان‌یافته‌تر و نیرومندتر شدند و ا...

قبله یکی از مهمترین نمادها در اسلام و نشانه هویت اسلامی است؛ انتخاب بیت المقدس به عنوان قبله نخستین و سپس تغییر آن به سمت کعبه ؛بازتاب بسیاری درعصر ظهور اسلام در بین یهودیان، داشته است. شماری از یهودیان معاصر پیامبر)صلّى اللّه علیه وآله( به دلیل آن که بیت المقدس درآغاز ظهور اسلام ، قبله مشترک بین مسلمانان با یهود بوده و برای فرار از اعتراف به وحیانی بودن آیین اسلام، شبهه اقتباس قبله نخست مسلمانان...

ثبت وقایع تاریخی برای بنی اسرائیل و تاریخ سازی در این خصوص، یکی از اقدامات ویژه و مهم یهودیان است. با مراجعه به متون مقدس یهودیان، از جمله کتاب تورات، در می یابیم که آنان در پی ثبت وقایع تاریخی جدشان حضرت ابراهیم (علیه السلام) تا اسحاق و یعقوب و یوسف و موسی و یوشع بن نون (علیهم السلام) و غیره بوده اند. از سویی دیگر عده ای از آنها مدعی هستند که ارض موعود و سرزمین های مقدسی دارند و آن را در حد فا...

بررسی تأثیر گفتمان یهودی در برخی از مقالات دایره المعارف اسلام[1] داوود رنجبران* چکیده اسلام دین صلح و دوستی است و همواره از تنش و مجادله می‌پرهیزد، اما رابطه مسلمانان و یهودیان در زمان‌های گوناگون تاریخی، چالش‌برانگیز و پرتنش بوده است. این تنش از صدر تاریخ اسلام آغاز شد و همواره برخی از یهودیان در پی تحریف آموزه‌های اسلام و دشمنی‌ورزی با آنها بودند. این ماجرا با پشتیبانی از یهود در نقل روی‌داد...

شیعیان، با وجود دفاع معقول و منظم از شریعت اسلام و پایبندی به اصول و ارزش های آن، گاه از جانب مخالفان، به ‏ویژه برخی از اهل‏سنت، در معرض تهدید و اتهامات گوناگون قرار می‏گرفتند. یکی از مهم‏ترین این اتهامات، انتساب آنان به زندقه بود که به مثابه ابزاری از جانب دشمنان برای حذف شیعیان به کار می رفت. زندقه از جریان های پیش از اسلام در ایران بود که در عصر اول عباسیان گسترش یافت و خلفا، گروه ها و شخصیت...

عصر امام باقر(ع) از جنبه فکری و اجتماعی یک مقطع مهم و نقطه عطف در زندگی شیعیان به شمار می رود. مطالعات و پژوهش های معطوف به تاریخ اجتماعی شیعیان، که در سال های اخیر افزایشی چشم گیر داشته است، درباره این گونه مقاطع تاریخی اهمیتی مضاعف می یابد. مقاله حاضر با بهره گیری از گزارش های مندرج در منابع مختلف تاریخی، در پی یافتن پاسخ پرسش هایی درباره مهم ترین چالش های اجتماعی شیعیان در این دوره، در حوزه ...

یزدگرد یکُم. 399-420 میلادی با دوری جستن از جنگ با امپراتوری روم که خود سخت گرفتار شورش ها و آشفتگی های سیاسی بود و پایان بخشیدن به پیگردها و آزارهای گهگاه مسیحیان و یهودیان، هم بزرگان ایرانی خواهندۀ جنگ با دشمن دیرینۀ ایران را به خشم آورد و هم آزردگی و ناخشنودی موبدان زردشتی را که هیچگاه چشم دیدن بردباری مذهبی شهریاران ایران و گسترش فزایندۀ آموزه های مذهبی بیگانه در ایران را نداشتند. از این رو،...