مقاله حاضر در صدد تبیین دیدگاه دو فیلسوف نامدار، شیخ الرئیس، ابن سینا و حکیم، صدرالمتألهین و بیان اختلاف نظر آن دو درباره علم الهی است. علم در حکمت صدرایی، امری وجودی و دارای مراتب و در نظام مشایی، کیف نفسانی است. در حکمت متعالیه علم خداوند به ذات و علم به موجودات قبل از ایجاد و بعد از ایجاد، علمی حضوری، ولی در حکمت مشاء علم ذات به ذات و علم به صور متقرره در ذات، حضوری و علم به موجودات خارجی، ق...

از اواخر قرن نوزدهم،مذهب تحصلی در علوم دچارسستی و تزلزل شد و بحثهای گوناگون درباب عینیت یا عدم عینیت علم سبب شد تامبانی نظری علوم جدید گرفتار بحران شود .ادموند هوسرل درآخرین اثرخود، بحران علوم اروپایی و پدیدارشناسی استعلایی ،این بحران را تشریح می کند و آن را به فرهنگ اروپایی و یا به صورت عام تر به تفکر غربی مربوط می داند.او برای غرب ،یک صورت نفسانی واحد قائل است که درتاریخ اروپا تقرر یافته است....

نماز تدبیری است از سوی شرع برای از میان رفتن آلودگی‌های حسی و به‌منزلۀ طهارت از حدث‌های اصغر و اکبر نفسانی است. نماز قالب، نماز ظاهری جسمانی و نماز قلب، نماز باطنی حقیقی است. نماز قلب، عرفان و شناخت خدا و شناخت افعال و صفات او، و از سنخ حکمت و معرفت است. نماز قالب، تعبد جسم و خضوع بدن و تشبه به حقیقت انسانیت و جدایی از حیوانات و بهائم است. این دو گونه نماز، نشان از ارتباط غیب و شهادت و ملک و مل...

مسئله نفس و بدن اگرچه از دیرباز، اندیشه بشر را به خود مشغول کرده، ولیکن در اعصار جدید، نگاهی نو و مجدد به آن صورت گرفته و نظرات متفاوتی نیز عرضه گشته است. فیزیکالیست‌ها از اساس منکر دوگانگی نفس و بدن گشته‌اند و حالات نفسانی را به حالات جسمانی فروکاسته‌اند. در مقابل، اندیشمندان مسلمان، ثنویت نفس و بدن را پذیرفته‌اند؛ ولی با توجه به اینکه صرفِ پذیرش غیریت نفس و بدن، غیر بدنی بودن نفس را نتیجه نمی‌...

چکیده: امام خمینی بزرگ­ترین هجرت را هجرت انفسی ذکر کرده­اند. هجرت انفسی یعنی از خود هجرت‏ کردن و به خدا پیوستن. در این مقاله آثار فردی هجرت انفسی واکاوی شده است. جامع آثار فردی هجرت انفسی در تحقق انسان طراز است. انسان طراز، انسان مهاجری است که از عیب‏های درونی و نفسانی، گناهان و اخلاق فاسد هجرت کند؛ لذا چنین انسانی خود را طراز قرآن و طراز اسلام ساخته است. از منظر امام خمینی ادب حضور که در بعد...

امید در قرآن و روایات، حالتی نفسانی است که فرد امیدوار را به تلاش جدی وادارد. امید در زندگی دنیوی و اخروی نقش­های شگرفی دارد. در قرآن و روایات نیز فرد با امید به نصرت الهی، به آرامش در زندگی و تربیت خود دست می­یابد. در این نوشتار به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از آیات و روایات، ضمن بیان مفهوم شناسی از امید و شناسایی انواع آن، با توجه به شاخصه­های امید و جایگاه آن در تربیت به تحلیل تربیتی ام...

برخی با تمسک به ظاهر روایت رایت، که در ظاهر به طور عام، هر نوع قیام و برافراشتن هر پرچمی پیش از ظهور حضرت حجت الاسلام را محکوم و پرچمدار آن را طاغوت معرفی می کند به عدم مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت و تحریم هر حکومتی پیش از آن، حکم کرده اند. این نوشتار کوشیده است ضمن ارائه تفسیری منطقی از روایت رایت با تکیه بر آیات قرآن و احادیث معتبر و قراین و شواهد دیگر، ادعای یاد شده را نقد کند و بر این نظ...

 مسئلة علم حصولی یکی از مسائل مهم و مورد توجه در فلسفة اسلامی به­شمار می­رود. فلاسفه و متکلمین در مورد علم و ماهیت آن نظرات متفاوتی ارائه نموده­اند. ازجمله دیدگاه­­های بدیع در مسئلة علم، دیدگاه علامه دوانی است. علامه دوانی برخلاف جمهور حکما علم حصولی را از مقولة کیف نمی­داند و معتقد است عقیدة کسانی که علم را کیف نفسانی شمرده­اند، مستلزم تشبیه و تسامح در تعبیر است.این دیدگاه مورد انتقاد متأخرین ...

هدف در این مقاله، نمایاندن تحقیق و تقلید از دیدگاه مولانا است. ابتدا نگاهی گذرا به معنای لغوی و اصطلاحی این دو واژه شده است که در معنای هر دو واژه، «استحکام و قدرت و استواری» لحاظ گردیده است.تحقیق و تقلید در جهان‌بینی مولانا جایگاهی ویژه دارد. مولانا معتقد است انسان باید بکوشد تا از درجه تقلید به مقام تحقیق برسد و اگر هم در مواردی از تقلید ناچار است، باید با تقلید، محققانه برخورد کند؛ بداند چه ...

از دیدگاه علامه جعفری، معنای حقیقی زندگی انسان، از طریق تکامل و رسیدن به حیات عقلانی حاصل می‌شود؛ این امر با شناخت انسان و توجه به جایگاه او به عنوان محور هستی و جانشین خداوند در زمین، رابطه‌ای مستقیم دارد. منِ انسانی، وجودی قانون‌مند است که با زیستن بر اساس این قوانین و هماهنگ با کل هستی معنادار، تکامل می‌یابد. خاستگاه این قوانین و قوای انسانی، نفس است که در مقایسه با وجود طبیعی انسان، ارزش وجو...