از مکاتب فلسفی که امروزه در عالم هنر و ادبیات نقش به سزایی ایفا کرده اگزیستانسیالیسم است، گرچه بخشی از آن را تحت عنوان «فلسفه ی وجود» در فرهنگ اسلامی نیز می توان مشاهده کرد. از آن جا که شاعران و نویسندگان معاصر ناگزیر از آشنایی با مکاتب ادبی، فکری و هنری هستند، سهم اندیشه ی وجودی و مؤلفه های شاخص آن را در ادبیات معاصر جهان نمی توان نادیده گرفت. شفیعی کدکنی و أدونیس ضمن آگاهی از ادبیات غرب و توج...

به مرور ایام افراد بشر معجزات را جزء بدیهیات تلقی می‏کنند. شاید ماندگارترین و عمومی‏ترین معجزه از میان معجزاتی که فلاسفه اسلامی نیروی زیادی را وقف آن کردند، موفقیتهای سیاسی پیامبران است: در غیر این صورت، چگونه چهره‏های گمنامی چون موسی (ع)، عیسی (ع) و محمد(ص) توانستند افکار و اعمال بخش اعظم بشر متمدن را شکل بدهند. در فرهنگ متعالی تمدن اسلامی، اندیشه‏ها و آثار طبیب، پروفسور و وزیر سلاطین ایرانی ا...

چکیده این پایان‏نامه ترجمه کتابی است از ژرار ژانژامبر، استاد ادبیات دانشگاه کان (شهری در غرب فرانسه) که در آن، مکاتب مختلف نقد ادبی معرفی شده است. نقد ادبی به بررسی سبک‏ها و شیوه‏های ارائه ادبی در آثار نویسندگان و شاعران و به نحوه تکوین و شکل‏گیری این آثار اختصاص دارد و بر آن است تا بر مبنای دیدگاه یا رویکردی که نسبت به متون ادبی اتخاذ می‏کند به دریافت تازه‏ای از آن‏ها دست یابد. در برخی دیدگ...

چکیده آثار ادبی، موضوعاتی چون: حکمت، فلسفه، اخلاق و عرفان و... را دربر دارد و اهمیّت و گستردگی آن-ها، بنا به موضوعیّتی که در جای جای زندگی انسان دارد، به وسعت هستی خواهد بود. بنابراین، ارتباط تنگاتنگ آثار ادبی و موضوعات یاد شده در قالب عبارت های مختلف به صورت «نثرساده»، «نثر مصنوع» و یا «نثر مسجّع» و یا گونه های مختلف شعری نمود پیدا می کند و هر آنچه از لطایف و دقایق مطلب و زیبایی و شیوایی کلمه و...

یکی از مهمترین گرایش ها و مکاتب کلامی پدید آمده در کلام تشیع، مکتب کلام فلسفی است. این مکتب که در قرن هفتم توسط خواجه نصیرالدین طوسی (م 672 ق) تأسیس گردید، در ادامه توسط پیروان او مانند علاّمه حلّی (م 726 ق) وفیاض لاهیجی (م 1072 ق) بسط و گسترش یافت و در اندک زمانی، تبدیل به جریان غالب و حاکم در کلام شیعه گشت  در این مقاله، در صدد آنیم که پس از ارائه ی تعریفی دقیق و جامع از کلام فلسفی، با توجه به ...

شاعران و نویسندگانی که اندیشهء آنها از یک نظم فلسفی و منطقی برخوردار است، نه تنها آن نظم در زندگی فردی و اجتماعی آنان اثر می گذارد بلکه در آثار ادبی که حاصل تراوش فکری آنان است بسیار مؤثر است. در این مقاله سعی شده است که این شیوه و رویه در اندیشهء علامه اقبال به صورت کوتاه نشان داده شود وگوشه ای از تجلی قرآن کریم در ذهن و زبان اقبال بررسی شود. بویژه تأثیری که فرآیند آن بزرگترین فلسفه اقبال یعن...

تاکنون شروح گوناگونی بر مثنوی معنوی نگاشته شده است . برخی از دیدگاه ادبی ،عرفانی ،فلسفی و موضوعی بدان پرداخته‎اند . گوناگونی شروح ، مقایسه آنها را ایجاب می کند ،استادان نیکلسون، شهیدی ، استعلامی و زمانی هر یک به شیوه  خود به شرح این کتاب عظیم همت گماشته‎اند . این شروح مشابهات بسیار دارند ، تفاوت‎هایی نیز دارا هستند . در تفسیر عرفانی ، ذکر یا عدم ذکر آیات و احادیث ابیات ، باورهای مذهبی و گاه به ...

ابویوسف یعقوب ابن اسحاق کندی (185- 252 هـ ق) ـ معروف به فیلسوف عرب و اولین فیلسوف اسلام ـ رساله ای در رابطه با راهکارهای مقابله با حزن و اندوه نوشت که در عصر خود کمنظیر است. این رساله در زمره ی نوعی نگارش فلسفی ـ ادبی به شمار می رود و با دید روانشناختی ـ فلسفی نوشته شده، که از نگاه فلسفی و دینی او نسبت به عالم مادی و جایگاه آدمی در هستی و اهداف انسانی ناشی میشود. وی معتقد است قبل از هر راهح...