هدف: پژوهش حاضر، در پی واکاوی تلاش دولت وثوق الدوله برای اعاد ة حاکمیت ملی در مازندران است که به دلیل عملکرد خوانین آن حدود به شدت مخدوش شده بود. روش/ رویکرد پژوهش:پژوهش حاضر با تکیه بر اسناد تاریخی موجود در پایگاه‏های آرشیوی، اسناد خانوادگی، و گزارش مطبوعات با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. فرضیۀ پژوهش: دولت وثوق‏الدوله، با توجه به شکاف موجود بین سرکردگان مازندران، فرصت مناسبی برای خلع‏سلاح...

هدف: پژوهش حاضر، در پی واکاوی تلاش دولت وثوق الدوله برای اعاد ه حاکمیت ملی در مازندران است که به دلیل عملکرد خوانین آن حدود به شدت مخدوش شده بود. روش/ رویکرد پژوهش:پژوهش حاضر با تکیه بر اسناد تاریخی موجود در پایگاه‏ های آرشیوی، اسناد خانوادگی، و گزارش مطبوعات با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. فرضیۀ پژوهش: دولت وثوق ‏الدوله، با توجه به شکاف موجود بین سرکردگان مازندران، فرصت مناسبی برای خلع‏سل...

هدف: هدف این پژوهش تحلیل انواع فهرست های اسناد در دورۀ صفوی و قاجار و شناسایی عناصر توصیفی آنهاست. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی بر پایۀ منابع کتابخانه ای و اسناد و نسخه های خطی به طبقه بندی و استنتاج یافته ها می پردازد.  یافته ها و نتایج پژوهش: مهم ترین عوامل مورد توجه فهرست­های اسناد در ایران دورۀ صفوی و قاجار عبارت اند از: تاریخ سند، نوع سند، ارکان (محتوای) سند، وابستگی...

در این مقاله پس از بازخوانی مطالعات انجام شده پیرامون جامعه روستایی ایران به روش تاریخی و به شیوه اسنادی، روند تولید اسناد و منابع مربوط به مطالعات روستایی در سه بخش مورد تحلیل قرار گرفته است. در بخش نخست به تک نگاری ها و آثاری که جامعه روستایی را به صورت کلی مطالعه کرده اند اشاره شده است. در این دسته از مطالعات نگاهی کلی و بدون جهت‏گیری نظری نسبت به جامعه ‏روستایی و معرفی و توصیف‏ آن مطرح است....

نوشتن از زندگی به منزلة یکی از فروع تاریخ‏‎نگاری، در تمدن‏های مختلف سابقه‏ای دیرین دارد. سنت زندگی‏نگاری در ایران با حرکت در شاخه‏هایی نظیر زندگی‏نامه نویسی، اتوبیوگرافی نویسی، یادداشت نویسی، سفرنامه نویسی، خاطره‏نویسی‏ و نامه‏نگاری، یکی از رایج‏ترین گرایش‏های تاریخی-ادبیِ معاصر را شکل داده است؛ اما با وجود کثرت اقبال بدان و شکل‏گیریِ هزاران کتاب و تک نگاشت در دو سده و بویژه در دهه‏های اخیر در ای...

پیشینه ی هزاران ساله ی آیین پزشکی در ایران با رجوع به متون زرتشتی مستند می گردد؛ هر چند اغلب بر این گمانند یونانیان و بالاخص بقراط، علم پزشکی را قانونمند نمودند، بایسته ی آگاهی است که تمدن های قدیمی تر از یونان چون بابل، آشور، کلده، مصر، و هند، پیشروان آیین و اخلاق پزشکی بوده اند و استوارتر از همه ی اسناد تاریخی، قوانین مربوط به پزشکان نگاشته شده در سنگ نبشته ی حمورابی حاکی از تقدم دیگر تمدن ها...

با توجه به اهمیت متون و ادبیات و فرهنگ عامیانه و بازتاب خلقیات و ارزش‌های اجتماعی ایرانیان در آن، رجوع به بخشی از مهم‌ترین اسناد و منشورها و آیین‌نامه‌های صنفی یا همان فتوت‌نامه‌ها به‌عنوان گوشه‌ای از ادبیات عامیانه ایرانیان می‌تواند ما را در شناخت هر چه بیشتر فرهنگ و جامعه ایرانی یاری کند. چراکه بخشی از فرهنگ و آداب ایرانیان در این اسناد تاریخی و ادبی بازتاب پیدا می‌کند. آیا ما در خلقیات در طو...

هدف: هدف این پژوهش، تحلیل روند فعالیت‌های حرفۀ مامایی در سازمان بهداری دورۀ رضاشاه با تاکید بر اسناد و مدارک منتشر نشده موجود در آرشیو سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی، با استفاده از اسناد و مدارک، کتاب‌ها، مجله‌ها، و روزنامه‌ها (منابع کتابخانه‌ای) و ارزیابی داده‌های تاریخی و تجزیه و تحلیل آن‌ها، به سازماندهی و نتیجه‌گیری پرداخته است. یاف...

عشایر کوچندۀ سنگسری یکی از کهن­ترین اقوام ساکن در ایران هستند که بخش عمدۀ معیشتشان بر پایۀ دامداری مبتنی بر کوچ استوار است و هنوز برخی از آن­ها به این شیوۀ زندگی وفادار مانده­اند. هدف از این مقاله بررسی تداوم فرهنگی از طریق ریشه­یابی تاریخی نقوش اسطوره­ای و نمادینی است که زنان ایل سنگسری بر روی انواع صنایع به­ویژه دست­بافته­ها و زیورآلات سنتی خلق کرده­اند. هویت فرهنگی هر ملتی دراساس امری تاریخی...