به تازگی سه کتاب از سوی پژوهشگاه قرآن و حدیث (پژوهشکده تفسیر) منتشر شده است که موضوع مشترک آن ها انسا نشناسی قرآنی است؛ هرچند هر یک از این سه کتاب به یک جنبه از این موضوع م یپردازد: یکی انسا نشناسی به طور خاص، دیگری اخلاق فردی و اجتماعی و دیگری روابط اجتماعی از نگاه قرآن؛ بنابراین م یتوان گفت با سه تفسیر موضوعی جدید در حوزه انسا نشناسی قرآنی مواجه ایم. در این مقاله، پس از مروری بر محتوای این سه...

قرآن کریم در آیة 105 سورة انبیا از زبور این گونه نقل می‌کند: «صالحان زمین را به ارث می‌برند.» در کتاب مقدس، مشابه این نقل قول را می‌توان در میزمور 37:29 یافت: צַדִּיקִיםיִֽירְשׁוּ־אָרֶץוְיִשְׁכְּנוּלָעַדעָלֶֽיהָ. مقایسة این دو نقل نشان می‌دهد که در قرآن «صالح» معادلِ واژة «צַדִּיקִ» (صدیق) در زبان عبری به کار رفته است. این همسان‌سازی قرآنی این اجازه را می‌دهد که به مقایسة این دو واژه در قرآن و مزامیر بپردازیم. مقایسة کاربر...

از دیدگاه قرآن کریم، انسان برترین آفریدة الهی است و به همین دلیل، دربارة او فراوان در این کتاب سخن گفته شده است و قضاوت‌هایی دربارة او و کارهایش صورت گرفته است. با توجّه به اهمیّت انسان‌شناسی ارزشی و تأثیر آن در رفتار آدمی، در این مقاله قضاوت‌های قرآن دربارة انسان را در دو گروه، ویژگی‌های ستایش‌آمیز و ویژگی‌های نکوهش‌آمیز، جمع‌آوری و طبقه‌بندی و به‌اختصار با توجّه به بعضی از تفاسیر شیعه و سنّی، معا...

بشریت امروز با بحران های متعددی روبرو است. شاید بتوان گفت مهمترین و بزرگترین آنها بحران معنویت است که عبارت است از دور شدن افراد و جوامع از ارزش های الهی، اخلاقی و معنوی . عوامل مختلفی در ایجاد بحران معنویت دخیل هستند که با شناخت آنها می توان راهکارهای مناسبی را ارائه کرد. از عوامل مهم در ایجاد بحران معنویت می توان به این سه عامل اصلی اشاره کرد: غفلت از گرایش های ملکوتی«معنوی،فطری»ـ عدم کنترل...

در میان ادیان عالم ، اسلام بیش از سایر ادیان به انسان وسرنوشت او پرداخته است و قبل از اینکه انسان دچار انحراف ومشکلات ناشی از آن شود، آسیب ها وانحرافات را پیش بینی کرده و سعی کرده تا انسان ارزش حقیقی خود را بشناسد تا بدین طریق هم به خود سازی بپردازد وهم جامعه وخویش را از آلوده شدن به این انحرافات دور نگه دارد. در این نوشتار، تا جایی که امکان داشته به عوامل سازنده ی جوامع و همچنین عوامل سازنده ی...

در طول تاریخ اندیشه بشری، همواره یکی از موضوعات محوری، خود انسان و کشف هویت و ماهیت او بوده است. پیوسته انسان درباره خود اندیشیده و حقایقی را در مورد موجودیت خود به دست آورده است. در حوزه تفکر فلسفی تا آنجا که تاریخ این دانش بازگو می کند، فیلسوفان همیشه بحث درباره انسان و کمالات و نقاط قوت و ضعف او و نیز راه های سعادت و خوشبختی او و عوامل شقاوت و سقوط او از درجه انسانیت را مورد بررسی قرار داده ...

بصیرت در فرهنگ قرآنی، حالتی است که به انسان، توانایی درک درست حقایق و تحلیل واقعیت ها را می دهد. از این رو آیات قرآنی، به مسئله بصیرت از ابعاد مختلف پرداخته است. خداوند، برای این که انسان در همین دنیا و قبل از مرگ، به این بصیرت و بینایی برسد، همه شرایط و بسترهای لازم را فراهم آورده است. به طوری که همه موجودات و آفریده های جهان را به عنوان مایه بصیرت معرفی می کند تا انسان با دقت در آیات و تفکر د...

دشمنی کردن در قالب دوستی و خیانت کردن با ابراز خیرخواهی، موفّقیّت بیشتری برای دشمنان به ارمغان می آورد، بی آنکه هزینة مالی و جانی در این مسیر صرف شود. نخستین موجودی که از این شیوه بهره جست، ابلیس بود. دشمنی او از روی حسادت نسبت به مقام والای آدم سرچشمه می گیرد. گرچه شیطان بر انسان سلطه ندارد، امّا از ابزارهایی مانند نفس امّاره و اختیار انسان استفاده کرده است و با شیوه هایی همچون وسوسه، وعده های درو...

دشمنی کردن در قالب دوستی و خیانت کردن با ابراز خیرخواهی، موفّقیّت بیشتری برای دشمنان به ارمغان می آورد، بی آنکه هزینه مالی و جانی در این مسیر صرف شود. نخستین موجودی که از این شیوه بهره جست، ابلیس بود. دشمنی او از روی حسادت نسبت به مقام والای آدم سرچشمه می گیرد. گرچه شیطان بر انسان سلطه ندارد، امّا از ابزارهایی مانند نفس امّاره و اختیار انسان استفاده کرده است و با شیوه هایی همچون وسوسه، وعده های درو...

یکی از مباحث مهم فلسفه، اخلاق و دین بحث سعادت و شقاوت است. لذا شایسته است بدانیم که سعادت چیست؟ و چه عواملی در دستیابی به سعادت موثر و اجتناب از چه اعمال و کرداری ضروری است.سعادت غایت مطلق و مطلوب نهایی انسان است.سعادت همان چیزی است که انسان آگاهانه یا نا آگاهانه در پی آنست.سعادت چیزی است که با هدف خلقت و کمال نهایی انسان هماهنگی دارد و سعادتمند کسی است که در مسیر الی الله و کمال مطلق گام بر می...