خجند یکی از شهرهای کهن و سابقه دار ماوراءالنهر است که پژوهش دربارۀ مسائل جغرافیایی تاریخی آن همواره مورد توجه پژوهشگران ایرانی بوده است. در این مقاله برخی از پژوهش های انجام شده در ایران درباره جغرافیای تاریخی این منطقه معرفی و نقد شده است. لغت نامۀ دهخدا نخستین منبعی است که مقاله ای جداگانه را به معرفی خجند اختصاص داده است. هرچند اساس منبع شناسی تاریخ خجند در لغت نامه بسیار مختصر است، قابلیت ا...

در این مقاله ابتدا به تعریف و توصیف لهجه شناسی به عنوان رشته ای مستقل با اهداف و روش های خاص خود میپردازیم. سپس به طور اجمالی زبانشناسی تاریخی ، اهداف کلی و روشهای رایج در آن را توضیح می دهیم. این توضیحات  به ما در شناخت خاستگاه لهجه شناسی کمک خواهد کرد. آنگاه تاریخچه توجه ایرانیان به گوناگونی های لهجه ای را مرور می کنیم و سرانجام به دو نمونه عینی از کاربرد لهجه شناسی در زبانشناسی تاریخی اشاره ...

از ویژگی های بارز اغلب آثار دوره نخستین زبان فارسی دری، سادگی بیان، ایجاز و اختصار و رسایی مفهوم است که به دلیل پیروی نویسندگان از زبان گفتار آن روزگار، دارای نشانه های پر شماری از کاربرد واژگان کهن، ترکیبات، تعبیرات و اصطلاحات و چگونگی پیوندهای جمله های زبان گفتگوست. و طبیعی است که شناخت این عناصر و آگاهی از پیشینه آنها موجب سهولت دستیابی اهل تحقیق و پژوهش به جریان تحوّل زبان در طول تاریخ شده و...

رشد و تکامل تاریخ نگاری در اسلام مرهون تلاش و جدیت مورخان در مناطق مختلف اسلامی بود و در این میان تاریخ نگاران عراقی نقش مهم هم در مراحل شکل گیری تاریخ نگاری و هم تکامل شیوه های آن داشتند. ابومخنف ازدی یکی از بزرگترین مورخان عراق در قرن دوم هجری است او از موقعیت برتر قبیله ازد و خاندان مخنف بهره ور بود و با اهتمام فراوان و واقع نگری به ثبت و ضبط رویدادهای تاریخی بخصوص درباره عراقیان و شیعیان و ...

چکیده شهر همچون موجود زنده­ای است که حیات آن با ظهور بناهای جدید تداوم می­یابد. در واقع شهر محصول دوره­های تاریخی متعدد است، دوران معاصر نیز با حضور ساختارهای جدید خود در این روند حضور خواهد داشت و معماری امروز ما میراثی برای آیندگان خواهند گشت. در این­هنگام است که وظیفه طراحان مطرح می­شود و مسئولیتی که در مقابل نسل­های گذشته، حال و آینده بر عهده دارند، نمود می­یابد. مقاله­ی حاضر در پی دست­یافت...

مقاله ی حاضر نگاه و رویکردی بیرونی (معرفت درجه ی دوّم) بر پدیده ی تاریخی عاشورا دارد. ابتدا مقدمه ای کوتاه در بیان مفهوم تبیین تاریخی و انواع آن (قانونمند، عقلانی و روایی) ذکر می شود و در ادامه به پیشینه ی تبیین تاریخی پدیده عاشورا نظر دارد و با گزینش متونی تحلیلی در حوزه ی تاریخ نگاریِ پدیده ی عاشورا، آنها را از لحاظ تبیین های قانونمند، عقلانی و روایی مورد ارزیابی وبررسی قرار داده، به شواهد و مص...

جامعه شناسی تاریخی در روابط بین الملل محمل مناسبی جهت تمرکز بر مقولۀ تاریخ است. از این نظر دیدگاه مذکور ضعف های چشم انداز خردگرا را در این زمینه پرمی کند. از سوی دیگر، پیشرفتی در رویکرد چشم انداز تأمل گرا نسبت به تاریخ محسوب می شود. در واقع، در ادامۀ چرخش اجتماعی، می توان از چرخش تاریخی در دانش روابط بین الملل صحبت به میان آورد. بدین اعتبار دیدگاه جامعه شناسی تاریخی در قالب بازاندیشی چرخش تاریخ...

ائتلاف طبقات متوسط شهری موجب وقوع رویداد عظیم اجتماعی جنبش مشروطه در تاریخ جامعة ایران اواخر دورة قاجار شد؛ اما سرنوشت ائتلاف و جنبش منتج از ائتلاف مشروطه خواهان پس از دوره ای نافرجام ماند. در این مقاله، با رویکرد ساختاری- نهادی مبتنی بر منطق زمانمند به این پرسش پاسخ می دهیم که چرا ائتلاف مشروطه خواهان در تاریخ مشروطیت ناپایدار بوده است و فضایی برای تحکیم توافق های میان ائتلاف کنندگان پدید نیام...

0