در ادوار مختلف تاریخ تفکر اسلامی، از میان مسلمانان آگاه شخصی برای احیاء این تفکر متعالی بر می خاست و دین را از خرافات و نسبت های نادرست می پیراست و چهره حقیقی و تعالی بخش دین را به مردم نشان می داد تا در پی آن، روند نزولی زندگی اجتماعی-سیاسی-اقتصادی مسلمانان متوقف گردد و ایشان کرامت از دست رفته خود را از نو بازیابند. در میان این احیاگران، علامه محمد اقبال لاهوری واستاد شهید مرتضی مطهری از جایگا...

در پژوهش حاضر، تأثیر اشعار فکاهی انتقادی میرزا علی‌اکبر صابر طاهرزاده بر سبک ادبی اشعار سید اشرف‌الدین گیلانی در روزنامة نسیم شمال بررسی شده است. علی‌اکبر صابر طاهرزاده یک مکتب ادبی را در ادبیات آذربایجان پایه‌ریزی کرد. این شاعر در زمان انقلاب مشروطه، در آثار خود مفاهیمی همچون مبارزه با جهل، خرافات، بی‌سوادی، پاسداشت حقوق زنان و ... را با اندیشه رئالیستی تبیین و با قلمی ساده و عامیانه سروده و د...

گزارشى از آراء طبرسى و توجه وى به فرهنگ زمان نزول است. نویسنده، نخست منظور از افق تاریخى - فرهنگى را توجه به زبان و ادب عربى در زمان نزول، تحول معنایى واژه‌ها، توجه به شأن نزول و تاریخ بیان مطالب و توجه به ناظر بودن قرآن به فرهنگ زمان نزول برشمرده است. وى بر این باور است که مرحوم طبرسى قرآن را بر پایه فرهنگ زمان نزول مى‌فهمد، او شناخت زبان و ادب عرب جاهلى را ضرورى مى‌داند و با انتخاب دستور زبان...

بی تردید پیامبران و رهبران الهی به ویژه پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و آله در تلاشی گسترده به تعمیق و تصحیح باورها و اعتقادات امت‌ها پرداخته و با بیانی روشن به مبارزه با باورها و عقاید خرافی، تعصّبات کور قبیله ای و فسادها و کژی‌ها همّت گماشته‌اند. تحلیل ادعاهای مخالفان و تبیین دقیق و عمیق دعوت‌ خویش و استدلال منطقی و عقلانی بر باورها و ارزش‌های توحیدی در طول تاریخ پیامبران در مواجهه با مخالفان...

چکیده داستان عامیانه ی نوش آفرین نامه،یکی از رمانس های فارسی است که احتمال می رود زمان کتابت آن مربوط به دوره ی قاجار باشی. این رمانس،اطلاعات ارزشمندی از اوضاع فرهنگی و اجتماعی زمان خود را در اختیار خواننده قرار می دهد. نظام اداری مانند ولایت دادن شاه به شاهزادگان دختر و پسر، آیین هایی همچون آذین بستن شهر به مناسبت های مختلف، آیین های اعتقادی مانند اذان و اقامه خواندن در گوش نوزاد، اعتقاد...

حضور استعمار و ظهور دولت‌های استبدادی در جهان اسلام از عوامل زوال اندیشه سیاسی بوده است. درکنار این عامل تعاملات ساختاری استعمار و استبداد به ترویج سطحی‌نگری و گسترش اندیشه جبرگرایی نیز منجرشد. این نگرش ضمن تاثیر بر باورها و فرهنگ سیاسی مردم، دین را از اثرگذاری مطلوب بر حیات سیاسی و اجتماعی جامعه به حاشیه راند و آن را به عنوان امری شخصی و غیر اجتماعی در حوزه عبادات و اعمال فردی جای داد. به تریج...

فروپاشی امپراتوری روم در سده پنجم م، وضعیت جامعه اروپا را از نظر اجتماعی، مذهبی و فرهنگی دچار تزلزل کرد، به گونه­ای که اضمحلال جامعه اروپای مسیحی سبب پیدایی دوره­ای به نام «قرون وسطی» شد. در این دوره به دنبال بحران­های اجتماعی ناشی از خلاء قدرت سیاسی متمرکز و توانمند، سطح علمی جامعه اروپا تنزل بسیار یافت و فرد یا نهادی هم در اندیشه بسط یا بهبود آن نبود. علاوه بر این، امتناع کشیشان مسیحی به گستر...

به رغم آگاهی‌های موجود در باب اجتماع عصر صفوی، که عمدتاً از سفرنامه‌ها و گزارش‌های اروپاییان معاصر حکومت صفوی فراهم آمده‌‌است، ممکن است بتوان در تواریخ محلی و سلسله‌ای نیز شواهدی از موضوعات اجتماعی یافت. به لحاظ تاریخ‌نگاری، در عصر شاه عباس، دو دسته از منابع - تواریخ محلی و سلسله ای - به نگارش درآمده‌اند. در پژوهش کنونی، گزیده‌ای از گزارش‌های اجتماعی مشترک در این تواریخ، بررسی تطبیقی شده است. رو...

فرهنگ عامیانه، فرهنگ و دانش بومی است که امور ملموس و غیرملموسی مانند عقاید، آداب و رسوم، دانش، تکنولوژی و طبابت عمومی را شامل می­شود. تابو و خرافه، باورهای عامیانه­ای هستند که انعکاس آنها در متون ادبی، تأثیر زیادی بر افکار و باورهای توده­های مردم دارد. "عبدالحمید بن هدوقة" نویسندة الجزایری در رمان  "ریح الجنوب" جلوه­هایی از فرهنگ عامیانه را به تصویر کشیده است. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و...

موضوع این پایان نامه (بررسی جلوه های فرهنگ مردم در آثار صادق چوبک ومنیرو روانی پور ) می باشد.این دو نویسنده بی گمان از نویسندگانی هستند که جلوه های فرهنگ عامیانه در آثار آنها جلوه ی بارزتری دارد. در این پایان نامه جلوه هایی از فرهنگ عامه از قبیل : آداب و رسوم و اعتقادات،اصطلاحات،دارو و درمان ،خرافات،خوراک سرگرمی،لباس و مشاغل مد نظر بوده است. آداب و رسوم بسیاری در میان سطور نوشته های چوبک پنها...