اسب جانوری آریائی است، که نام آن در منابع کهن ایرانی چون اوستا و منابع باستانی و مذهبی هند چون وداها و پوراناها آمده است. در نزد ملل باستانی ایران و هند ارزنده‌ترین قربانی در نزد خداوند «اشوامدا» یا قربانی اسب ذکر شده است. منابع تاریخی ایران از قربانی کردن ماهانه اسبی بر گور کورش بزرگ گزارش می‌دهند. اسب همراه با کاسی‌ها که بین‌النهرین را در قرن هجدهم پیش از میلاد تصرف نمودند، به آن سرزمین وارد ...

چکیده مناطق مسلمان‌نشین آذربایجان و ارّان به سبب مجاورت با سرزمین‌های مسیحی‌نشین گرجستان و ارمنستان و تمایل سلاطین سلجوقی به گسترش متصرفات خود و کسب غنائم، موقعیت سوق‌الجیشی حساسی در منطقه قفقاز داشتند؛ و همیشه در معرض درگیری و تهاجم طرفین بودند. جنگ‌های میان اتابکان آذربایجان و گرجیان همواره بر سر تصاحب دو شهر «آنی» و «دوین» به عنوان شاهراه تجاری منطقه قفقاز صورت می‌گرفت. قرار گرفتن این دو شهر...

گسترش اندیشه تشیع در خارج از شبه جزیره عربستان و عراق معلول عوامل چندی از جمله مهاجرت شیعیان به سرزمین های دیگر بود و تقابل آنها با خلفای اموی و عباسی این روند مهاجرت را تسریع کرد. در خصوص ورود تشیع به ایران، می­توان گفت که اندیشه شیعی نخست مناطق همجوار با سرزمین عراق را تحت­تأثیر قرار داد. اگرچه گذرگاه های طبیعی غرب فلات ایران یکی از مجاری اصلی ورود تشیع به ایران بود، اما ولایات خوزستان به قدر...

یکی از جنبه های قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت مـیشـ ود .ایـن آیـین را در داسـتان هـای شـاهنامهفردوسی میتوان دید که هر یک از این داستانها میتواند نمـودی از عیـاران ایـران قبـل از اسـلاممیباشد. رواج آیین عیاری بعد از اسلام نشانه...

موقعیت جغرافیایی خاص منطقه دیلم به سبب دارا بودن نواحی کوهستانی وسیع و دست نیافتنی، موجب پرورش مردمانی جنگجو، رزمنده و سلحشور در این نواحی می گردید که با مهارت های خاص رزمندگی و فنون جنگی آشنا بودند .اینان همواره ضمن جلوگیری از ورود سپاهیان مهاجم به این سرزمین، از استقلال منطقه خویش دفاع می کردند. همین ویژگی ها باعث گردید تا این ناحیه به صورت پایگاه مناسبی برای مخالفان حکومت مرکزی درآید و یکی ا...

نقش ناپایدار سامانیان طی یک قرن بر طبرستان‌، بی‌سبب و حتی بی‌نتیجه نبود. عنصر اصلی در سلطه سیاسی و نظامی امیران خراسان بر این ولایت، نابسامانی‌های گسترده پس از ظهور علویان‌، تضعیف استیلای خلفای عباسی و به ویژه تبدیل طبرستان به پناهگاهی برای سرداران عاصی و مدعیان بر سامانیان بود. چنانچه استیلای نظامیان بر طبرستان در این روزگار را هر آیینه می‌توان در راستای سیاست ورزی و مقاصد دولت آل سامان برشمرد...

اشاعره و حنابله، هر دو از گروه های اهل سنت به شمار می روند. تا پیش از به قدرت رسیدن سلجوقیان، حنابله در عرصه اجتماعی و سیاسی جامعه بغداد، یکی از قدرت مندترین و پر جمعیت ترین گروه های مذهبی بودند. با به قدرت رسیدن سلجوقیان و لعن اشاعره به فرمان طغرل در سال 455 ق، شمار زیادی از علمای اشعری، چون جوینی و قشیری به عراق و حجاز مهاجرت کردند و همین عامل در ترویج و گسترش مذهب اشعری در بغداد تأثیر گذاشت....

منازعات فرقه‏ای، مهم‏ترین عامل حادثه ساز در تاریخ بغداد بود که در شرایط خاص سیاسی، اقتصادی و مذهبی این شهر رخ داد.با استقرار خلفای عباسی در بغداد، دارالخلافه عباسیان به زودی مرکز اقوام، ادیان و مذاهب گوناگون شد. از همان آغاز، بافت ناهم‏گون جمعیتی و تضاد منافع سیاسی و اقتصادی، زمینه‏ساز بسیاری از آشوب‏ها و درگیری‏های شهری میان عرب، ترک و ایرانی بود. با شکل‏گیری رسمی مذاهب شیعه و سنی، تلاش علما و...

منطقه کجور در غرب استان مازندران و در دل کوه‌های البرز مرکزی قرار دارد که در دوره اسلامی به لحاظ تاریخی و مذهبی نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری حکومت علویان در شمال ایران و مبارزه با خلفای اموی و عباسی داشته است. این منطقه که در طی زمان با نام‌هایی همچون پدشخوارگر رویان، رستمدار و محال ثلاث نیز از آن یاد شده است؛ دارای تعداد نسبتا زیادی بنای آرامگاهی است که تاریخ آن‌ها به ابتدای قرن 9 ه.ق به بعد بر‌...

این پژوهش، با هدف بررسی تطبیقی گونه‌های خطاب استدلالی اشعار بحرالعلوم و شهریار در رثای امام حسین7 انجام گرفت. شاعران متعهد؛ سیدمهدی بحرالعلوم در شعر عربی، و شهریار در شعر فارسی، با عاطفه عمیق به موضوع عاشورا پرداخته‌اند. مبانی احتجاج در رثائیات آن‌ها، شامل مبانی استدلالی، با استناد به عقل (مخاطب قرار دادن عقل و دوستی اهل‌بیت و پاسخ به ادعای باطل ستم‌گران)، استمداد از عنصر عاطفه و احتجاج به آیات...