رضاشاه تحت تاثیر پیشرفت علمی و اقتصادی دول اروپایی به منطور ترقی ایران اقداماتی چون خلع سلاح،تخته قاپو(یکجانشین) نمودن ایلات و عشایر و اخذ مالیاتهای جدید را اعمال کرد. وی چون وجود عشایر و شیوه معیشت آنان را مایه سرافکندگی خود و کشور می دانستت، مبارزه با آنان را سرلوحه امور ترقی خواهانه خویش قرار داد ومأموران خود را روانه مناطق عشایرنشین کرد. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی بر پایه استفاده ا...

کنترل و تنظیم بازارهای شهری، از موارد اعمال نفوذ حکومت ها بوده است. در دوره پهلوی اول برای تنظیم بازار از ابزارهای مختلفی استفاده شد؛ یکی از این ابزارها نهاد بلدیّه بود. نهاد نوپایی که دیرزمانی از تأسیس آن نمی گذشت و در دوره پهلوی اول به عنوان ابزاری در دست حاکمیت در جهت نوسازی جامعه استفاده می شد و از این جهت نهاد پر اهمیتی بود. یکی از وظایفی که بر عهده بلدیّه نهاده شده بود، تنظیم بازار و جلوگیر...

اقتصاد کشاورزی ایران در دوره قاجار درپی ادغام در مناسبات بازار­جهانی نظام سرمایه­داری از شیوه­تولید معیشتی به شیوه­تولید تجاری تغییر کارکرد داد. تجاری شدن شیوه­تولید کشاورزی در ایران که سرنوشت محتوم اقتصادی بسیاری از جوامع توسعه­نیافته بود طی سال­های 1309تا1316 دچار وقفه شد. این وقفه ناشی از تغییر شیوه­تولید کشاورزی ایران از کشاورزی تجاری به کشاورزی صنعتی بود. بدین ترتیب اقتصاد کشاورزی ایران بر...

در عرصۀ آموزش و پرورش تبریز در دورۀ رضاشاه دگرگونی‌های گسترده‌ای ایجاد شد که بخشی از آن به بعد کمّی (امور عمرانی و تعداد دانش‌آموزان) و بخش دیگر به بعد محتوایی (متن‌های آموزشی و فوق‌برنامه‌ها) مربوط می‌شد. سیاست‌های فرهنگی حکومت وقت بیشترین تأثیر را بر هر دو بعد کمّی و کیفی آموزش و پرورش تبریز بر جای گذاشت. بازشناسی سیاست‌گذاری‌های فرهنگی حکومت رضاشاه و تأثیر آن بر جریان آموزش و پرورش در تبریز مح...

اختلاف بر سر تعیین مرزها، ناآرامی و ناامنی در مرزها، مسئله رود هیرمند و مشکل مهاجرت اتباع دو کشور به شهرهای مرزی یکدیگر در دوره رضاشاه ) 6311 م/ 6901 ش- 6316 م/ 6910 ش( محورهای این مقاله را تشکیل می دهد. کشور افغانستان، یکی از مهم ترین همسایگان ایران، نقش مهمی در روابط خارجی ایران داشته است. بنابراین در این پژوهش تلاش شده است از دغدغه ها و چالش های این دو کشور در مرزها و اقدام های به کاررفته آگ...

طولانی ترین دوران نخست وزیری در دوره رضاشاه را مهدی­قلی­خان مخبرالسلطنه ی هدایت داشته است. وی که به مدت ۶ سال از ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۲ عهده­دار این منصب بوده خاطرات خود را از دوران سلطنت هفت پادشاه قاجار و پهلوی تحت عنوان خاطرات و خطرات به رشته ی نگارش در آورده است. تصویری که هدایت از خود در این کتاب نشان می دهد با آنچه در کارنامه ی سیاسی او دیده شده متفاوت و بعضاً متضاد است. او در این کتاب خود را فردی ض...

روند آموزش مدرن زنان مسیری پرپیچ و خم، طولانی و با دشواری ها و مبارزه هایفراوان بود . ا ز آنجایی که ورود هر کالا یا پدیده نوین غربی به کشور با موانعی روبرو بود ومخالفان و موافقانی داشت، نیروهای پیشرو برای کاهش شکاف بین فضای سنتی و مدرن وجلوگیری از مقاومت های ذهنی مقابله با پدیده های نو، راهکارهایی به کار می بستند که درقالب شکل و محتوا بازتاب می یافت . آموزش زنان در سه موج تحول پیش از مشروطه ازا...

گسترش روابط ایران و آلمان، از آن جا ناشی شد که آلمان نازی برای بدل شدن به یک قدرت مهم در اروپا، نیاز به احیای اقتصادی داشت. در این میان، حضور آلمان در ایران دوران رضاشاه، در سالهای 20 – 1313، هم فرصتی بود که از سوی متفقین به رسمیت شناخته شده بود و هم این که دولتمردان ایران از آن، به عنوان ابزاری برای تعدیل نفوذ شوروی و بریتانیا و نیز نوسازی صنعتی و توسعة اقتصادی کشور استقبال کردند. تا آغاز جنگ ...

این مقاله با اتکاء به برگه هایی از اسناد دفتر مخصوص شاهنشاهی در اوایل دورۀ سلطنت رضاشاه، اسناد آرشیو ملی بریتانیا در لندن و اسنادی از آرشیو ملی امریکا در مریلند، موضوع گسترش موازنۀ تجاری و سیاسی ایران با شوروی را به بحث می گذارد و نقش عبدالحسین تیمورتاش، وزیر دربار رضاشاه را در این زمینه بررسی می کند. این اسناد علل و عواملی را که بعدها باعث فروگرفتن تیمورتاش شد، در روندی تاریخی به بحث می گذارند...

با وجود جنگ جهانی دوم و آغاز هجوم نیروهای انگلیس و شوروی در سال 1320ش/ 1941م و پیوستن امریکا به آنها ایران اشغال شد و پایه های استبداد رضاشاه در شهریور 1320ش ازهم پاشید و فرزند جوان وکم تجربه او به نام محمدرضاه شاه بر اریکه قدرت تکیه زد، شرایط جهت فعالیتهای سیاسی، اجتماعی، برای احزاب و اقوام فراهم شد بعد از سقوط رضاشاه پهلوی در گوشه و کنار ایران شورش هایی شکل گرفت، تعدادی از خوانین بختیاری،قشقا...