بخشی از تاریخ معاصر ایران را باید در ارتباط با ایالات، مناطق و ساکنان آن بررسی کرد. ازجمله مهم­ترین آنها، منطقه طرهان یکی از کانون­های کهن زندگی سنتی و کوچ­نشینی در غرب ایران واقع در استان لرستان است. حکومت این منطقه در عصر قاجار در دست خاندان امرایی (غضنفری) قرار داشت که در عین استقلال درونی نسبی، تبعیت از حکومت مرکزی را پذیرفته بودند. فرضیۀ مقاله پیش­رو این است که طرهان به­ عنوان منطقه­ای که ...

گسترش فیزیکی نابسامان و بی‌رویه‌ی شهرها یکی از مشکلات شهر و شهرنشینی جهان سوم در دوران معاصر است؛ به طوری که طی فرآیندی مداوم، محدوده‌های  فیزیکی و فضاهای کالبدی شهر در جهات عمودی و افقی به لحاظ کمی و کیفی رشد می‌یابد و اگر این روند سریع و بی‌برنامه باشد، به ترکیبی نامتناسب از فضاهای شهری مشکل‌زا خواهد انجامید؛ لذا یکی از علل شکل‌گیری این روند و همچنین یکی از مهمترین پیامدهای آن، حاشیه نشینی شه...

عکس، از اسناد مهم در زمینۀ بازیافت تصویری فرهنگ و تمدن گذشته در تاریخ معاصر به شمار می‌رود. تغییرات ساختاری در عکس‌های تاریخی، با توجه به عوامل موثر بر آن‌ها در طول زمان، منجر به آسیب‌های تصویری متعددی می‌شود. تغییر ساختارهای تشکیل‌دهندۀ عکس، آسیب‌های بصری در آن را به دنبال خواهد داشت که می‌تواند موجب تغییرات مفهومی و زیبایی‌شناختی در آن گردد. هدف: این پژوهش به بررسی تغییرات شیمیایی منجر به آسی...

بیان مسئله: آلمان همواره یکی از شرکای مهم اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران بوده است. در دوران حکومت پهلوی اول کشور آلمان نقش ملموسی در شکل‌گیری برخی مراکز دانشگاهی، اقتصادی و صنعتی در ایران داشت. از این‌رو عده‌ای متخصص و صاحب‌نظر آلمانی در حوزه‌های مختلف نظیر صنعت، اقتصاد و اساتید برجستۀ دانشگاه، زمینه را برای بنیان‌کردن کشوری مدرن فراهم کردند، بالطبع معماری نیز در کنار سایر پدیده...

جملات پرسشی از جمله ابزارهای زبانی هستند که با ساخت اطّلاع جمله در ارتباط هستند و یا مستقیماً علامت و سازوکاری برای تشخیص نوع اطّلاع در جمله محسوب می‌شوند. جملات پرسشی از لحاظ ساختار و نوع و حرکت پرسش‌واژه‌ها تاکنون مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر به مطالعۀ تطبیقی تحوّل جملات پرسشی و نقش آنها در دورۀ فارسی نو پرداخته است. برای این منظور، متون نثر متعلّق به قرن 4 تا معاصر مورد بررسی قر...

نقد ادبی که شاخه ای از ادبیات بشمار می آید، دانشی است که به شرح ارزیابی و داوری پیرامون آثار ادبی می پردازد. ادب عربی از دیرباز با نوعی «نقد ادبی» آمیخته بوده است. در این میان «تاریخ ادب قدیم عرب» به جهت داشتن پیشینه ای گرانقدر، سرشار از معلومات و دانستنیهای ادبی و انتقادی است. ابن سلّام از راویان و منتقدان قدیم عرب است که با نوشتن کتاب «طبقات الشعراء» تاریخ ادبیات فارسی و نقد ادبی را در ادب عرب...

«وریس» یکی از دست بافته‌های نواری زنان ایل بختیاری، با نقش‌ها و طرح‌های انتزاعی منحصر به فرد است که از پشم گوسفند، موی بز و در مواردی کاموا بافته شده و در زندگی کوچندگی عشایر بختیاری به عنوان طناب در عرض‌های متفاوت برای مصارف مختلف کارکرد داشته و امروزه این هنر به دلیل یکجانشینی عشایر محدود شده است. حال این سئوال مطرح است که یکجا نشینی چه تأثیری بر کارکرد و نقوش منسوج وریس گذاشته است؟ هدف این م...

نشریات در تاریخ معاصر یکی از ابزارهای مؤثر اطلاع‌رسانی هستند. در دورۀ قاجاریه، هم‌زمان با سلطنت فتحعلی شاه، عباس میرزا تعدادی از ایرانیان را برای فراگیری علوم و فنون به اروپا اعزام کرد. یکی از آنان به‌نامِ میرزا صالح با خرید دستگاه چاپ و آموختنِ به‌کارگیری آن، به کمک مهندسی فرانسوی نخستین روزنامه را با عنوان «کاغذ اخبار» در دورۀ محمدشاه به‌راه انداخت. گام دوم را امیرکبیر در زمان حکومت ناصرالدین ش...

جریان شعر حجم به رهبری «یدالله رویایی» با بیش از پنجاه سال سابقۀ شاعری، یکی از جنجالی‌ترین جریان‌های شعری نیم‌قرن اخیر ایران است. در طول این دوران، منازعات و مخالفت‌های ادبی فراوان دربارۀ اصول، ایده‌ها و تئوری‌های جریان شعر حجم وجود داشته است. باوجود همۀ این مخالفت‌ها، جریان حجم در طول این سال‌ها، به‌عنوان جریانی زنده در جریان شعر معاصر فارسی مطرح بوده و به حیات تاریخی خود ادامه داده، به‌ویژه پ...

خط کوفی بنایی که ریشۀ آن از خط کوفی است، از تکرار واحدهای هندسی به صورت عمودی، افقی، موازی و غیره بر روی شبکه (مسطر) حاصل می شود و به دلیل جنبه های بصری منحصربه فرد و ارتباط تنگاتنگ آن با معماری قابلیت های بسیاری برای استفاده در هنر معاصر دارد. این مقاله پژوهشی است دربارۀ شناسایی عوامل تأثیرگذار بر ماندگاری خط کوفی بنایی در دورۀ معاصر و روند استفاده از آن در طراحی آرم نوشتاری، با بررسی خصوصیات ...