ایجاد بی ثباتی در امنیت یک منطقه جغرافیایی از دو مؤلفه “درون زا” و “بیرون زا” ناشی می شود و هر یک از این مجموعه عوامل متأثر از یکدیگر می باشد. پیکربندی امنیت منطقه خلیج فارس از دیرباز متأثر دو عامل درونی و بیرونی بوده است، هرچند که در بازه های زمانی مختلف نقش هر یک از این عوامل با تغیییراتی روبرو شده است. در نظم ژئوپلیتیکی حاکم بر نظام بین الملل، یکی از دلایلی که موجب بی ثباتی امنیت منطقه خلیج ...

این مقاله در صدد شناخت تأثیرات ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابطدوجانبه با جمهوری اسلامی ایران می باشد. کشور آذربایجان در منطقه ای واقع شده که بهدلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرت های جهانیبوده است و بنابراین بررسی ژئوپلیتیک این کشور می تواند در اتخاذ تصمیمات سیاسی،اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور ما سودمند و برای کاستن از تصادمات احتمالی در آیندهمفید واقع ...

جهان امروز، جهان ظهور قدرت های نوظهور و در حال رشد می باشد و حضور این قدرت ها در مناطق مختلف جغرافیایی جهان را به دنبال داشته است. منطقه آمریکای لاتین با توجه به منابع طبیعی سرشار و چالش های امنیتی درون خود، توجه قدرت در حال رشدی مانند چین را در طول یک دهه اخیر به خود جلب کرده است. همچنین این منطقه، فضای خاص ژئوپلیتیکی ایالات متحده آمریکا نیز محسوب می گردد و این کشور توانسته است با توجه به قدرت...

برخی از نقاط ناآرام سیاسی روی کره زمین به عنوان حایل میان قدرتهای بزرگتر عمل کرده اند. قدرتهای برتر جهانی یا منطقه ای برای جلوگیری از احتمال تماس و درگیری مستقیم با رقیب خود، در مناطقی خاص اقدام به تشکیل کشورهای حایل کردند و با توافقات گاه دو جانبه با رقیب خود، متعهد می شدند تا هیچیک از قدرتها به این فضا وارد نشود و یا آن را به تصرف خود در نیاورد. در الگوی رقابت قدرتهای حایل ساز، فضای جغرافیایی...

هند در جنگ سرد، با راهبرد عدم تعهد، از رقابت ­های دو بلوک در دو سازمان امنیتی ورشو و ناتو، دور شد اما با فروپاشی شوروی و تغییر شرایط بین الملل، با فعال کردن ظرفیت های ژئوپلیتیکی خود نه ­تنها به قدرتی نو ظهور در قرن بیست و یکم تبدیل شده بلکه با راهبرد جهانی سازی، هم گرایی با قدرت ­های برتر بین المللی از جمله سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را در دستور کار خود قرار داد. رابطه هند با ناتو و تاثیر آن ب...

در منطقه ژئوپلیتیک خلیج­فارس عوامل بسیاری توان برهم­زدن ثبات سیاسی و امنیتی منطقه را دارد. هر یک از عوامل دارای ابعاد متفاوتی­اند و در سطوح متفاوتی قرار دارند. با این­حال در منطقه خلیج­فارس، مهمترین عاملی که ساخت ذهنی منطقه را تشکیل داده ”رقابت“ است و به عنوان عامل فرادست؛ دیگر عوامل بی­ثبات را تحت‌الشعاع خود قرار می­دهد. سئوال اصلی پژوهش این است که ناپایداری و بی­ثباتی در منطقه خلیج­فارس ریشه ...

بدون شناخت محیط پیرامونی و نظم و معادلات حاکم بر آن، دستیابی به اهداف، امنیت و منافع ملی غیر ممکن و در صورت امکان مستلزم سعی و خطای بسیار، اتلاف منابع و هزینه های سنگین و احتمالاً جبران ناپذیر خواهد بود. امروزه قدرت های بزرگ با سطح بازی فرامنطقه ای نیز علاوه بر شناسایی توانایی ها و آسیب پذیری های سایر کشورها در سطح بین الملل، از توجه ویژه به همسایگان خویش غافل نیستند. کشور پاکستان در منطقه ای و...

از آنجایی که بحرین برای قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای از یک ارزش ویژه ی ژئوپولیتیکی برخوردار است؛ تحولات صورت گرفته در بحرین همواره واکنش و سیاست های متعارضی را از طرف این کشورها در پی داشته است. با وقوع بیداری اسلامی در بحرین، کشورهای مخالف ایران از جمله عربستان سعودی با منحرف کردن پروژه ی اعتراضات استقلال خواهانه ی مردم بحرین، صورت مساله را تغییر داده و ابراز کرده اند ک...

در منطقه جنوب غرب آسیا تعارضات ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک همواره از نمود بالایی برخوردار بوده است؛ به‌گونه‌ای که این منطقه بیش از آنکه شاهد شکل‌گیری ائتلاف‌های منطقه‌ای و همگرایی باشد، حول محور چالش‌های امنیتی درون‌منطقه‌ای شکل گرفته است. در این میان ایران و ترکیه در طول تاریخ و به‌ویژه از زمان به‌رسمیت شناخته شدن مذهب شیعه توسط صفویان، وارد چالش‌های فراوانی ازجمله جنگ‌های ارضی و مرزی شدند و مسائل ...

عوامل متعددی بر روند اتخاذ تصمیمات در سیاست خارجی کشورها تاثیرگذارند. یکی از مهمترین عوامل که به وجود آورنده ی فرصتها و تهدیدهای متعدد است، عوامل جغرافیایی می باشند که اثرات پایداری را بر سیاست خارجی و روابط بین کشورها می گذارند. جمهوری اسلامی ایران کشوری منحصر به فرد از لحاظ منابع انرژی و معدنی، موقعیت جغرافیایی، جایگاه ژئوپلیتیکی، سابقه فرهنگی و تمدنی و...می باشد که این موارد ظرفیت مناسبی را ...