تیموریان سلسله‌ای ترکی – مغولی بودند که در فاصله سال‌های ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه هم‌زمان زندگی یکجانشینی و کوچ‌نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هرچند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه‌های هویت ایرانی ازجمله هنر ایرانی و مذهب تشیّع در این زمان فرصت رشد و وحدت  بیشتری یافتند . سیاست تسا...

? چکیده بررسی دیرینه واژه ی «هنر»وگونه های مختلف نگاه به آن در این پژوهش، نقطه ی آغازی ست برای ورود به گستره ی مفهومی و جلوه های معنایی و شکلی هنر ایرانی و نیز جستجوی رگه های پذیرش و تفاهم با آیینی که در قرن هفتم میلادی ،وارد محدوده ای شد که پیشینه های ذوقی و نمادها و دستاوردهای فرهنگی و هنری چشمگیر و تاثیر گذاری از صدها سال تمدنی فخیم و عمیق داشت. بررسی تاثیرات متقابل پیوند و اتفاق آن تمدن...

خواجه شمس الدّین محمّد حافظ شیرازی یکی از شاعران برجستۀ ادب پارسی است که به‌ویژه در نیم قرن اخیر به شاعر طراز اول ایران ارتقاء یافته است. بی تردید ، دیوان حافظ یکی از بی‌نظیرترین یادگارهای ادبیات کهن ایران است که در کنار دیگر متون نظم و نثر فارسی همچون شاهنامۀ فردوسی، کلیات سعدی، مثنوی و غزلیات مولانا و خمسۀ نظامی ـ که به راستی ارکان قومیّت و ملیّت ایرانی هستند ـ بر تارک یادگارهای ادبیات کهن جهان م...

از نظر فیلسوفان، حرکت مولد ایجاد دو عنصر زمان و مکان است. ریشه و شالودة اولیه نگاه به زمان و مکان در هنر ایران باستان و هنر ایران اسلامی، یکسان بوده است. عرفای اسلامی اعتقاد دارند که عوالم وجود به ترتیب به سه دسته کلیِ «محسوس، مثالی و معقول» تقسیم می شود. عالم مثال به این جهت که بین دو عالم مجرد (معقول) و مادی (محسوس) قرار دارد، دارای هر دو خواص مادی (از جهت قابل رؤیت بودن) وغیر مادی (از جهت غیر...

چکیده تیموریان سلسله ای ترکی – مغولی هستند که در فاصله سالهای ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه همزمان زندگی یکجانشینی و کوچ نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هر چند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه های هویت ایرانی از جمله هنر ایرانی و مذهب تشیع در این زمان فرصت رشد و وحدت بیشتری یافتند . سیاس...

هنر دورۀ قاجار به لحاظ محتوا و ماده، موضوع، و نحوۀ اجرا ویژگی‌های متمایز و منحصر‌به‌فردی دارد. وفور نقش‌مایه‌های زنانه در محصولات هنری عصر قاجار، از جمله در کاشی‌نگاره‌ها، در فضاهای خصوصی و نیمه‌خصوصی کاخ‌ها، و خانه‌های اعیان و اشراف از ویژگی‌های شاخص آن است. زنان قاجاریِ نقش‌بسته بر این کاشی‌نگاره‌ها در تعامل هویتی با هویت زن فرنگی، چهرۀ نوینی از زن ایرانی را به نمایش گذاشته‌اند. با‌این‌حال، در...

درباره نقوش واق و افسانه درخت ‌سخن‌گو، تحقیق و پژوهش بسیار اندکی انجام شده است. پژوهش در این موضوع، سبب می‌شود این نقش در تاریخ هنر اسلامی و ایرانی بیشتر شناخته شود. این مقاله درپی پاسخ به این سؤالات است: خاستگاه درخت سخن‌گو و نقوش واق چیست؟ انواع نقوش واق کدام‌اند؟ حیطه نمایشی نقوش واق در چه گستره‌ای از هنرهای اسلامی است؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها، به افسانه‌های درخت ‌سخن‌گو به‌اختصار پرداخت...

دیوارنگاری از جمله هنرهای شهری است که از ظرفیت‌ها و کارکردهای شهری و ساختار فرهنگی و تاریخی قابل‌توجهی برخوردار است. حضور این هنر در فضای شهری و کارآیی‌های آن در فرهنگ، هویت ملی، حیات جمعی شهری، امورتجاری، تبلیغات و آموزش‌های شهروندی امری انکارناپذیر است. دیوارنگاری یکی از شاخه‌های هنرهای تجسمی است. آن چه که شناخت ما را از پیرامون‌مان سازماندهی می‌کند، تصویری است که از آن در ذهنمان شکل می‌گیرد....

امارت به عنوان ساختاری سیاسی در ایران دوره اسلامی، که از وجوه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز برخوردار بود، با بهره گیری از بسترهای نوظهور پس از اسلام و با به کارگیری سنت های سیاسی ایرانی، انسجامی را که لازمه یک سازمان سیاسی وحدت بخش بود در جامعه ایرانی تحقق بخشید. این نوشتار با در نظر داشتن سهم امارت های سامانی، غزنوی و آل بویه در استمرار هویت ایرانی و بهره گیری کارآمد از سنت های سیاسی پیشین ایر...

این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای صورت پذیرفته، به بررسی کاربرد هندسه ی هنر اسلامی در گرافیک معاصر پرداخته و امکانات موجود در هندسه ی قدسی را تا حد ممکن شناسایی و ردّ پای آن را در هنر معاصر به ویژه گرافیک، جست و جو می کند. آنچه مورد توجه واقع گردیده، نحوه ی شکل گیری هنر اسلامی، به ویژه در معماری و خوشنویسی است که از شاخص ترین هنرهای موجود در قلمرو اسلامی به حس...