جابر بن عبد الله انصاری در تاریخ صدر اسلام از نقش و جایگاه بالایی بر خوردار بود . او به عنوان یکی از صحابه پیامبر(ص) از نوجوانی با دین اسلام آشنا شد . جابر پس از شهادت پدرش در نبرد احد، در بیشتر غزوات پیامبر(ص) شرکت کرد . از اوگزارش هایی از آن جنگ ها نقل شده است . گرایش فکری او همسو با خط و مشی پیامبر(ص) بود . نام او جزو اولین کسانی که به طرف امیرالمومنین برگشتند ذکر شده است . درباره نقش او در ...

این پایان نامه با عنوان «بررسی حدیث ثقلین و آثار آن» از یک مقدمه، پنج فصل و یک سخن پایانی تشکیل شده است. در مقدمه به موضوع، اهداف و انگیزه ها، روش، پیش فرض ها و پیشینه تحقیق پرداخته شده است. فصل اول به مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه های کلیدی موضوع اختصاص یافته است. در فصل دوم، منابع اهل سنت و شیعه که در آن ها حدیث ثقلین نقل شده، از قرن اول تا قرن پانزدهم هجری قمری مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل ...

موضوع این رساله، سیمای یاران پیامبر9 در متون ادبی و عرفانی تا پایان قرن هفتم است. صاحبان آثار ادبی و عرفانی، ضمن برشمردن نام بسیاری از صحابه رسول خدا9 به انگیزه های گوناگون، فضایل و خصوصیات ایشان را ذکر کرده اند؛ اما در متون رایج ادبی به بیان تلمیحات اکتفا شده است. در حالی که با کندوکاو بیشتر در گنجینه آثار می توان سیمای روشن تری از اصحاب را نمایاند. در این پژوهش بیست و پنج اثر برجسته ادبی و عر...

حدیث به عنوان مفسر و مبین قرآن کریم، دومین منبع استنباط احکام اسلام می‌باشد. بنابراین بحث پیرامون چگونگی نقل و کتابت حدیث، از زمان رسول خدا(ص) تا کنون از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و محدثین اسلامی در این‌باره تحقیقات گسترده‌ای انجام داده‌اند و اکثر آنها بر مرسوم بودن نقل شفاهی حدیث در زمان رسول خدا تأکید کرده‌اند. اکثر علمای شیعه با بررسی دلایل روایی، تاریخی و عقلی، بر این باورند که حدیث در زما...

چکیده ائمه (ع) در شرح واژگان قرآن روش های مختلفی داشتند: اکتفا به ذکر کلمه مترادف واژه بدون توضیح اضافی، ذکر معنا همراه با مطالبی در شرح آن( آوردن مصداق یا تاویل آیه) یا برای پی بردن به معنا وریشه کلمه از آیات دیگر قرآن بهره می بردند (روش تفسیر قرآن به قرآن) لغویون هم به علوم لغت توجه داشتند: به لهجه قوم عرب وتطورات معنایی لغت در طول زمان ، توجه به واژگان غیر عربی (معرب)،چگونگی پیدایش وزایش ...

پس از آشنایی با معانی متفاوتِ نسخ در نگاه بسیاری از لغت شناسان و دانشمندان علوم قرآنی، مشخص می شود که معنای اصیل و حقیقی کلمه نسخ «ازاله»، و معانی دیگر مجازی می باشد. بسیاری از علمای قرآن و مفسران از میان اقسام نسخ، تنها نسخ حکم بدون تلاوت را پذیرفته اند. نسخ، نزد صحابه مفهومی عام داشته و هرگونه تخصیص، تقیید یا استثناء را از مقوله نسخ خوانده اند، اما علمای متقدم و متأخر شیعه و اهل سنت، شروط و ضو...

رابطه اختلاف قرائات با تحریف قرآن یکی از مسائل چالش برانگیز درحوزه علوم قرآنی بوده است که از سوی محدّث نوری مطرح گردید. او در قرن سیزدهم با استناد به روایات متناقض، بین اختلاف قرائات و تحریف قرآن ارتباط برقرار کرد و مدعی شد که اختلاف قرائات یکی از عوامل تحریف قرآن می باشد. ازطرف دیگر اهل سنت بر مبنای اعتقاد به نزول قرآن بر هفت حرف، منشأ اختلاف قرائات را به عصر پیامبر(ص) بر می گرداند. برمبنای آیا...

کوفه، به عنوان یکی از مهم¬ترین شهرهای اسلامی محل ظهور محدثان و راویان بزرگ و برجسته¬ای بوده است؛ با نگاهی گذرا به کتب رجالی وصف «کوفی» بسیار به چشم می‎خورد؛ پس از شمارش دقیق اسامی راویان کوفی در کتب رجال و تطبیق یکایک آن¬ها با اسناد الکافی آشکار است حجم قابل توجهی از اسناد الکافی به راویان کوفی اختصاص دارد. تعداد احادیث هر یک از راویان کوفی در الکافی متفاوت است عده¬ای یک حدیث و بعضی هم بیش از ص...

به علت نقش آفرین بودن اطلاع از مکی یا مدنی بودن آیات و سور در مباحث قرآنی، تلاش برای شناخت و شناساندن آیات و سور مکی و مدنی در گذر دوره های مختلف از صدر اسلام تاکنون به اشکال گوناگون شکل گرفته است.در آغاز از صحابه رسول خدا(ص) در این باره سؤال می شد و در دوره بعد سخن صحابه و نیز تابعین در قالب روایاتی چون روایات قاعده گون در باب مکی و مدنی، روایات مختص به معرفی مکی و مدنی، روایات ترتیب نزول و اس...

تاریخ گذاری احادیث جمال یوسف در منابع اهل سنّت و اعتبارسنجی اسانید آن مسأله اصلی این مقاله است. نتایج این پژوهش نشان می‏دهد که در موضوع جمال یوسف دو روایت از طریق کعب الأحبار (م34ق، شام) و ابن اسحاق (م151ق، بغداد) گزارش گردیده و روایت سوم از طریق انس بن مالک (م93ق، بصره) به رسول خدا نسبت داده شده است. با وجود حضور برخی از صحابه به عنوان حلقه مشترک احادیث اول و دوم، صاحبان جوامع حدیثی اهل سنّت تا...