این مقاله در صدد ارائه آرای فلسفی علامه طباطبایی در باب اخلاق‌ می‌باشد.این آرای فلسفی در دو اثر مهم ایشان،«المیزان»و«اصول فلسفه و روش رئالیسم»،منعکس شده است.مقالهء حاضر تلاش دارد تا دیدگاه اخلاقی‌ علامه را به طور جامع ارائه دهد.نکات عمده‌ای که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است عبارتند از: تأملات فلسفی در المیزان و اصول فلسفه در باب اخلاق،اخلاق و معرفت‌شناسی،هستی‌شناسی،روانشناسی و جامعه‌شناسی...

با توجه به ناشناخته بودن رهیافت طبیعی گرایانه به اخلاق در ایران، در این مقاله ضمن تبیین چیستی و مضمون طبیعی گرایی در قلمرو فلسفه اخلاق، مزّیت ها و کاستی های آن بررسی شده اند. برای نشان دادن چیستی طبیعی گرایی، چند نظریه اخلاقی طبیعی گرایانۀ برجسته بررسی شده و نشان داده می شود که از میان دو قسم طبیعی گرایی هستی شناختی و روش شناختی، قسم نخست بیشتر چالش برانگیز است، اما قسم دوم که پیوندی وثیق با علم...

عوامل متعدد بسیاری بر فرایند تصمیم گیری اخلاقی تأثیر می گذارند. عامل درونی بسیار مهمی که بر این فرایند تأثیر دارد، «فلسفه اخلاق فردی» است. افراد ایده آل گرا، به رعایت اصول اخلاقی جهانشمول پایبند هستند و در مقابل اقتضاءگرایان، تصمیمات را براساس شرایط و نتایج ارزیابی می کنند. دو عامل موقعیتی مهم نیز بر این فرایند تأثیر دارند. اول، آئین نامه ها و ارزشهای اخلاقی شرکتها، که اصول هدایت کننده و راهنما...

مبحث معیارهای اخلاقی و قاعده تدوین منشور اخلاقی در طول حیات انسان مقوله‌ای دیرین و دارای ابعاد و مولفه‌های مختلفی است، منظرگاههای علمی و تئوریکی و راهکارهای عملی فراوانی برای این موضوع طرح شده و از دیرباز محل مناقشه ارباب نظر در حوزه‌های دین، فلسفه، اخلاق، روان‌شناسی و مدیریت بوده است. در این مقاله ضمن بررسی فعل اخلاقی، خاستگاههای روان‌شناختی و ارتباطی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس نظریات مت...

در بین نظریات متعددی که در طول تاریخ مطالعات فلسفه ی اخلاق پیرامون تبیین و تفسیر مسائل اخلاقی آدمیان مطرح شده اند و گاها طرف داران فراوانی هم داشته اند، می توان از دو نظریه ی اخلاقی نتیجه گرا یعنی نظریه ی خودگروی و نظریه ی اخلاقی دیگرگروی (سودگروی) نام برد. خودگروی معتقداست تنها کسب لذت و رفع الم شخصی است که مشخص کننده ی خوبی وبدی یک فعل معین می شود. در مقابل، نظریه ی سودگروی، از آن جا که مبتن...

یکی از مهم‌ترین پرسش‌های فلسفه هنر، نسبت ارزش زیباشناختی با ارزش اخلاقی آثار هنری است. «اخلاق‌گرایی میانه‌رو» به عنوان یکی از رویکردهای معاصر، مدعی است که تبیین شایسته‌تری در این زمینه ارایه می‌دهد. در این نوشتار، با روش گردآوری کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا، دیدگاه و استدلال سه فرد اصلی این رویکرد (کرول، گات و کی‌یران) تبیین و تحلیل می‌شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که دیدگاه اخلاق‌گرایان میانه‌...

قانون طبیعی نظریه‌ای در عقل عملی است که در زمینه‌های عملی فلسفه و الاهیات از آن بحث می‌شود. نظریه الاهیاتی قانون طبیعی عهده‌دار تنقیح توصیه‌های اخلاقی خداوند است و دو خوانش حداقلی و حداکثری دارد. خوانش حداقلی توصیه‌های اخلاقی خداوند را بر پایه واقعیت‌هایی طبیعی و عینی «تبیین» می‌کند و «کشف» همه آن واقعیت‌ها یا قسمتی از آن‌ها را در گرو رجوع به منابع نقلی و تاریخی دین می‌داند. خوانش حداکثری بر آن...

موسی رجب اف از خادمان بزرگ حزب کمونیست و ملت تاجیک و ازجمله شخصیت هایی است که در ساختار حیات اجتماعی تاجیکستان و به خصوص در عرصه علم و فرهنگ آن سهمی بسزا داشته است. در این مقاله نگارنده پس از بیان شرح حال استاد، به معرفی و تبیین آثار او پرداخته است. رجب اف در طول عمر خود در تشکیلات گوناگون حزب کمونیست و دولت آن روز تاجیکان، تاجیکستان شوروی، به ویژه در مؤسسه های علمی و آموزگاری جمهوری، به عنوان ...

این مقاله به تحلیل رابطة اخلاق و الهیات در تفکر لویناس می‌پردازد. لویناس با مطرح کردن مساله «همان» و «دیگری» در فلسفه خود، اخلاق را پایه فلسفة اولی یا الهیات خویش قرار می‌دهد. او با تفسیری غیر هستی‌شناختی از خدا و تلقی خدا به عنوان «دیگری مطلق»، ذهنیت انسان و تصور نامتناهی  را شالودة اخلاق می‌سازد و الهیات را  وارد عرصه اخلاق می‌کند. به زعم این فیلسوف الهیات باید از بستر رابطة چهره به چهره انسا...