کعبه به عنوان قبله نزد مسلمانان از اهمیت والایی برخوردار است. دانشمندان بسیاری در عرصه های ریاضیات، نجوم و جغرافیا سعی کردند تا روش ها و شیوه هایی دقیق را برای تعیین جهت قبله در سراسر قلمرو اسلامی پیدا کنند. یکی از روش هایی که برای تعیین جهت قبله در مساجد از آن استفاده می شود، دایره هندی است. گرچه تاریخچه ابداع این روش مبهم است ولی با مطالعات صورت گرفته می توان ریشه دایره هندی را در دایره جهت ی...

معماری آثار و ابنیه تاریخی ایران یکی از مهم ترین موضوعات مهم و قابل توجه برای سیاحان عصر صفوی بوده است. سیاحانی که با سفر به ایران و ارائه توصیفات خود موفق شده اند گنجینه های هنری و تاریخی باارزشی از خود برجای گذارند. امروزه بامطالعه این سفرنامه ها می توان به اطلاعات بسیاری در رابطه با وضعیت شهرهای ایران و ابنیه آن ها دست یافت که کمتر در منابع تاریخی آن دوره به چشم می خورد. سیاحان در سفرنامه ها...

در قرون اولیه اسلامی در ایران، علی‌رغم تبدیل برخی از نیایشگاه‌های ادیان باستانی ایرانی به مسجد، هم چون مسجد جامع بروجرد، نیریز، یزدخواست و...، شیوه غالب بنای مساجد، با بهره‌گیری از الگویی که پیامبر گرامی اسلام در ساخت نخستین مسجد به کار برده، شبستانیِ ستون‌دار بوده است (شیوه خراسانی). در قرن پنجم هجری (دوره سلجوقی)، شاهد تغییر کالبدی برخی مساجد شبستانی (هم چون مسجد جامع اصفهان ) به مساجدی با ...

زمینه و هدف: مسئولان انتظامی بیشتر به دنبال آن هستند که با استفاده از روش‌های غیر کیفری و با اتخاذ سیاست‌ها و برنامه‌های پیشگیرانه، زمینه‌های جرایم در جامعه را از بین ببرند. یکی از کانون‌های مهم پیشگیری که در این زمینه می‌تواند نقش اساسی در جامعه اسلامی داشته باشد، مساجد هستند. این مقاله با هدف بررسی عملکرد فرهنگی و اجتماعی مساجد در پیشگیری از جرایم جوانان با سه فرضیه تدوین شد....

اعتقادات و ارزش های حاکم بر جامعه، همواره بر هنر و معماری دوران مؤثر بوده است. در دوره ای که مکتب اصفهان به مدد اندیشه ی بزرگان و نفوذ بی سابقه تفکر شیعی به بالندگی رسید؛ بستری برای رشد و امتزاج جریان های فکری مبتنی بر تفکر شیعی فراهم آمد. از مجموع دیدگاه های مطرح در این دوره، سه جریان فکری شاخص قابل درک است که به واسطه هم پوشانی، شرایط بی سابقه فلسفی دوران را شکل می دادند. این شرایط به بروز نو...

یکی از پرسش‌های همیشه مطرح در عملکرد مساجد محلی، چگونگی تعامل سازمان‌‌های محیطی با آنان است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی عناصر الگوی تعاملی مسجد با سازمان‌‌های محیطی مرتبط صورت گرفته است. روش طراحی الگوی مفهومی در این پژوهش، مفهوم‌‌سازی عملی منفرد است. روش تحقیق نیز روشی ترکیبی است، مشتمل بر مصاحبه اکتشافی، مشاهده و نظرسنجی دلفی از خبرگان. گردآوری اطلاعات از منابع مختلف علمی و دینی انجام شده است....

در این پژوهش سعی شد که به دو سوال پاسخ داده ش.د :1.چگونه می توان مساجد را تبدیل به فضایی برای حفظ ارزش های فرهنگی مذهبی نممود .2.چگونه می توان مساجد را تبدیل به فضایی نمود که جوانان با رغبت هر چه بیشتر در ان حضور یابند؟

هدف این مقاله ارایه مدلی به منظور بررسی اثرات شبکه اجتماعی کانون­های فرهنگی هنری مساجد استان اصفهان بوده است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظرگردآوری اطلاعات، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری آن مدیران کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان اصفهان و نخبگان فرهنگی کانون‌های مساجد بوده است. ابزار گرداوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که قابلیت اعتبار آن 969/0 محاسبه و برای تجزیه و تحلیل داده...

ساختن بناهای مذهبی در گذشته با در نظر گرفتن آسایش و راحتی کالبد بنا در برابر شرایط اقلیمی سخت منطقه، مورد توجه معماران بوده است. ساختار مساجد به عنوان یکی از بناهای مذهبی کشورمان، در اکثر نقاط اقلیمی مخصوصاً مناطق بیابانی با سقف­های گنبدی گوناگون بوده است. این پژوهش به دنبال بررسی عملکرد انواع گنبدهای مساجد مناطق بیابانی به لحاظ فرم و ابعاد در میزان جذب تابش خورشید است. بدین منظور داده­­های آب و...

مسجد اعظم در غرب و بلا فصل مجموعه حرم حضرت معصومه در زمینی مثلثی شکل قرار دارد. و به دستور آیت الله بروجردی و توسط حسین لرزاده ساخته شده است. فرضیه این پژوهش آن است که «معماری مسجد اعظم قم در عین نوآوری، از ساختار کلی مساجد ایرانی پیروی کرده و همچنین در ترکیب و همجواری با معماری حرم حضرت معصومه تاثیر و تاثرات متقابل داشته و همنشستی معناداری بین معماری آن دو دیده می شود». به این منظور ابتدا، س...