محمد قطب برادر کوچک تر نویسنده و مفسر فقید مصری، سید قطب، که متأثر از مکتب فکری اوست، ملغمه ای از اندیشه های ارتدوکس اسلامی (راست کیشی و سلفی گری غیرتکفیری) و اعتزال نوین است که درصدد بازیافت شکوه و تمدن بزرگ اسلامی است. با توجه به تأثیر اندیشه های نوین جهان غرب و تأثر دیالکتیکی جهان اسلام از آن، وی همت خود را معطوف به تبیین مفاهیم دینی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... به سبک نوین با دست ...

در علم کلام، از برهان معجزه در مواردی برای اثبات وجود خداوند بهره گرفته می شود. این مقاله با بررسی نسبت معجزات با براهین خداشناسی، درپی کشف میزان کارآمدی و توفیق برهان معجزه در کلام اسلامی و الهیات مسیحی در زمینه اثبات وجود خداوند است. روشن ساختن این مسئله، نه تنها کمک می کند تا جایگاه واقعی برهان معجزه و مدلول آن را به درستی دریابیم و موقعیت دقیق استفاده از آن را درک کنیم، مفسر را نیز در تفسیر...

از اواسط دورۀ اشکانی که روابط ایران و روم آغاز شد تا اواخر دورۀ ساسانی، ارمنستان همواره به‎عنوان کانون اصلی مناقشات این دو قدرت بزرگ باستان مطرح‎ بوده است. این سرزمین که در دورۀ هخامنشی و تحت عنوان «ارمنیا» جزو یکی از ساتراپی‎های هخامنشیان محسوب‎می‎شد، از نیمۀ دوم سدۀ اول میلادی شاخه‎ای از خاندان پادشاهان اشکانی با توافق دولت روم به حکومت آنجا گماشته شدند. با روی کار آمدن ساسانیان، ارمنی­ها، که...

در این مقاله با بهره گیری از نظریة شرق شناسی ادوارد سعید و غیریت سازی نظریة گفتمان، به رویارویی ادبای مسیحی عرب با فرهنگ اسلامی پرداخته و نشان داده شده است که نقش مسیحیان عرب در اسلام ستیزی و گسترش نفوذ فرهنگی غرب به دنیای عرب به خصوص مدیترانة عربی از جمله کشورهای مصر، سوریه و تونس قابل توجه و بسیار گسترده بوده است و بر غیریت سازی از فرهنگ اسلامی تأکید داشته اند. مهم ترین مصادیق برساختن هویت «غ...

تعلیم «تثلیث» را با اندکی تسامح می توان، مهم ترین تعلیم در الهیات مسیحی به شمار آورد. شکل گیری مناقشات فراوان در باب تثلیث از آغاز مسیحیت، تشکیل شوراهای کلیسایی متعدد، نشو و نمای جریان موسوم به بدعت گذار در مقابل کلیسای رسمی و تدوین یک اصطلا ح نامۀ تثلیثی بسیار غنی گواهی است بر صحت این مدعا. در مقالۀ حاضر تلاش می شود تا نحوۀ تطور رویکردهای الهیاتی اتخاذشده نسبت به اصطلاح شناسی تعلیم مذکور و تعا...

دین یهود از قدیم‌ترین ادیان کلامی و تأسیسی است که در میان ادیان ابراهیمی جایگاهی ویژه دارد. یهود نام قومی از فرزندان یعقوب است. نژاد این قوم و نیز زبان آنها عبرانی است که یکی از زبان‌های سامی شمرده می‌شود. اسحاق، فرزند ابراهیم(ع)، بنیان‌گذار قوم بنی‌اسرائیل است. احکام دین یهود در قالب الواح ده‌گانه از سوی خداوند و با مساعدت هارون به موسی(ع) نازل شده است. فرامین ده‌گانه و نیز همراهی هارون با موس...

نگاره های با موضوع معراج حضرت محمد (ص) و عیسی (ع) از مهمترین آثار تصویری با مضمون دینی در نقاشی های ایرانی و مسیحی است. هدف از بازگویی معراج این دو پیامبر (ص) در قرآن علاوه بر تکریم و بزرگداشت شخصیت آنها، اشاره به گوشه ای از قدرت بی پایان الهی است. مهمترین مساله مشترک بین هر دو عروج این است که هر دو آن بزرگواران در بیداری و با جسم و روح به معراج رفتند. این پژوهش بر اساس روش توصیفیِ تحلیلی و با ر...

در آثار نیچه مسیحیت نمونة برجستة اخلاق بندگی به حساب می‌آید. چرا‌که ضعف را به جای قدرت و درخشش انسانی می‌نشاند. از چشم‌انداز انسان مسیحی، صفت انسانِ خوب فروتنی و خیر‌خواهی است. نیچه هر دستگاه اخلاقی از این دست را اخلاق مسیحی می‌خواند و بسیاری از اصول اخلاقی پذیرفتة دنیای مدرن را زیر همین عنوان مسیحی هدف انتقاد قرار می‌دهد. نیچه نقش یهودیت را نیز در انحطاط انسان آن‌چنان جدی می‌بیند که آن را سمبل ...

آثار ادبی پرشماری از سپیده دم ولادت علی بن ابی طالب(ع) تاکنون در مدح و شرح حوادث زندگی و کمالات وجودی آن حضرت پدید آمده است که بسیاری از این آثار نه تنها در عرصه نثر و نظم شیعی، حتی در ادبیات عرب مسیحی برجسته و درخشان و از نظر لطافتهای معنایی و زیباییهای لفظی قابل توجهند. این مقاله با پژوهش در آثار ادیبان معاصر مسیحی نظیر جورج جرداق، عبد المسیح انطاکی، جوزیف الهاشم، نصری سهلب، بولس سلامه و ... ...

گناه آدم و حوا یکی از آموزه‌های بنیادین در مسیحیت است که اصطلاحاً «گناه نخستین» نامیده می‌شود. آموزه‌ی گناه نخستین، نقشی کلیدی در الهیات مسیحی داشته و دلمشغولی بسیاری از اندیشوران مسیحی در درازای تاریخ مسیحیت بوده است. گفتگوها و مشاجره‌های الهیدانان مسیحی در خصوص گناه نخستین، به‌ویژه در دوره‌های نخستین مسیحیت، به برگرفتن موضعی رسمی از سوی کلیسا در این خصوص شد. در متون مقدس مسلمانان و به‌ویژه قرآ...