نظریه ها در علوم اجتماعی و انسانی بی طرف نیستند و با مطالعه آن ها و کاوش مبناهای مختلف ماقبل نظری که بر آن استوار اند، می توان به فرانظریه های آن ها پی برد. فرانظریه شاکله ای مشتمل بر مؤلفه های فرانظری است که همان پیش فرض های ماقبل نظری هستند. پیش فرض های فرانظری اغلب پنهان اند و با فرانظریه ورزی و مطالعه نظریه ها که خود منجر به معرفتی درجه دوم می شود، آشکار می شوند. فرانظریه ورزان از پیش فرض ه...

مقاله حاضر می کوشد، چشم اندازهای فرانظریه پردازی را ایضاح و اهمیت مطالعات فرانظری و پارادایم شناسی را در کارآمدتر ساختن نطریه های جامعه شناسی در بستر جامعه ایرانی تحلیل نماید. پرسش اصلی مقاله این است که عوامل پراکندگی و جمع ناپذیری نظریه های جامعه شناسی کدام اند و چگونه می توان آنها را مرتفع نمود؟ «توجه به تأثیرات حاصل از عوامل فرهنگی، اجتماعی، روان شناختی و فکری در تکوین آراء جامعه شناختی»، «ن...

نظریه عمومی سیستم ها که ابتدا به عنوان یک مدل برای تدوین اصول جدید در رشته زیست شناسی تدوین یافت، توسط «برتالانفی» مطرح گشت. مدل مذبور که در طول نیم قرن گذشته برای استفاده از آن در رشته های مختلف علوم و تفسیر و توضیح پدیده های مختلف از نظر رشد و تکامل تعمیم داده شده، مکمل مدلهای تحلیلی است و سیستم را مجموعه ای از اجزای در حال تعامل می داند. برای ساختن مدل از دستگاه آماری ترمودینامیکی استفاده شد...