هنرهای ایران دارای طیف گسترده‌ای می‌باشد اما آنچه در این مقاله موردنظر است هنرهای تزئینی-کاربردی در بین هنرهای ایرانی است که ازجمله آن‌ها هنر باغ سازی و فرش‌بافی ایرانی می‌باشد. هندسه نیز از دیرباز در هنر و معماری سرزمین ایران کاربردهای فراوانی داشته‌است. هنرمند معمار نیز در فرایند طراحی باغ ایرانی از هندسه به گونه‌های مختلف استفاده کرده‌است. این تحقیق بر آن است که با تحلیل تعدادی از باغ‌ها و ف...

در شش دهه مطالعه علمی باغ ایرانی, طرح چهارباغ ایرانی به عنوان مهم‌ترین الگوی شکل‌دهنده به معماری آن و با هندسه اصلی، دو محور عمود برهم که عرصه باغ را به چهار قسمت مساوی تقسیم می‌کند معرفی شده است. بررسی فراگیر اسناد و مدارک از جمله دودمان شناسی واژه‌گان، نقشه کاوش‌های باستان شناسی باغ پاسارگاد، متون توصیف احداث باغ به ویژه کتاب ارشادالزراعه، طرح باغ‌های موجود، ، آثارهنرهای تاریخی ملهم از باغ ا...

«باغ ارم» و «خانة زینت‌الملوک» از بناهای مهم و تاریخی شهر شیراز در دورة قاجار است. موضوع اصلی این دو بنا با تزئینات اصلی نقش زن و تحلیل فرمی آن، بر‌مبنای نظریة ریخت‌شناسی ولادیمیر پراپ، مسئلة اصلی این پژوهش است. پژوهش حاضر براساس روش تاریخی‌ـ تطبیقی بررسی شده و شیوة گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای (اسنادی) و با رویکرد تاریخی براساس نظریة ریخت‌شناسی صورت گرفته است. این پژوهش به این سؤالات پا...

باغ ایرانی به عنوان یکی از مظاهر باغسازی جهان در عین داشتن الگویی مشخص، دارای تنوع بسیاری در اجزای خود است. این تنوع با سادگی فرم و الگوی باغ ایرانی، سبب بروز مفاهیم پیچیده و عملکردهای متفاوتی در انواع باغ های ایرانی شده است. این تنوع به حدی است که در باغ های موجود در اقلیم های مختلف، شاهد بروز اشکال مختلفی از کوشک ها، استفاده از آب و فضاهای پشتیبان سکونت در باغ هستیم. عموماً سکونت در باغ ها جهت...

علی رغم مطالعات بسیار در مورد باغ ایرانی و وجوه مختلف آن خصوصاً در دهه های اخیر، ابعاد ناشناخته و مورد اختلاف در باب دلایل شکل گیری و هندسه باغ بسیار زیاد است. در این بین الگوی چهارباغ، که باغ را حاصل دو محور متعامد با وجود کوشکی در محل تقاطع می داند، با استناد به برخی شواهد چون نقوش برجسته چلیپایی و توصیف از بهشتی که آدم ابوالبشر از آن رانده شده است، به عنوان کهن الگوی باغ ایرانی معرفی شده است....

کوشک مهمترین عنصر معمارانه در باغ های ایرانی و نشان‌دهنده نهایت ذوق و هنر ایرانی در ترکیب باغ و بناست. معمولا این بناها را در فضای میانی باغ و در محل تلاقی دو محور طولی و عرضی به گونه ای می ساختند که از چهار طرف دیده شده و تاثیر ترکیب هندسی چهارباغ ایرانی را دوچندان کند. اگرچه به‌لحاظ شکل‌گیری و دسته‌بندی ساختاری، گونه‌های نسبتاً متفاوتی از این فضاهای معمارانه در ترکیب باغ‌های ایران دیده می‌شود....

یکی از معارفی که نقش مهمی را در عقاید پیروان سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام ایفا کرده موضوع باغ عدن (بهشت آدم) و درخت معروفی است که در این باغ قرار داشت (در اسلام یک درخت و در یهودیت و مسیحیت دو درخت، یعنی درخت حیات و درخت معرفت). در این مقاله پژوهشی تطبیقی در مورد درخت ممنوعه در دو دین یهودیت و اسلام صورت گرفته است، و بدین منظور تعدادی از متون قدیم و جدید یهودی و اسلامی با هم مقایسه شده‌اند، تا...

باغ ایرانی یک کالبد نیست، یک فرهنگ است. مجموعه‌ای است از هنر، معماری، نظام گیاهی، نظام آبیاری، اعتقادات، ادبیات شفاهی، سبک زندگی و قواعد زیبایی‌شناسی. در نتیجه ردپای باغ ایرانی را تا جایی که این فرهنگ حضور دارد، می‌توان دنبال کرد.اگرچه گسترۀ باغ ایرانی غالباً به سرزمین ایران محدود شده، اما اگر باغ را یک امر فرهنگی در نظر بگیریم، می‌تواند حوزۀ نفوذ وسیع‌تری را در بر گیرد. شواهد ارائه‌شده در...

در مطالعه و طرّاحی فضاهای سبز عمومی شهری، توجّه به موضوعاتی چون فرهنگ، سابقة تاریخی، هویت، زیبایی و شرایط محیطی از چنان اهمّیتی برخوردار هستند که غفلت از هر کدام سبب می‌شود تا کلّیت طرح، به عنوان فضایی مطلوب و با هویت و اصیل و کارامد برای جامعه‌ای با فرهنگ خاصّ (برای هر یک از این مفاهیم معنای ویژة خود را قائل است) مخدوش شود. با عنایت به اهمیّت موضوع، در این فرصت سعی بر آن خواهد بود تا با توجّه به مبان...

باغ ایرانی در دوره گورکانیان که به دلایل و شرایط خاص سیاسی، تبادل فرهنگی ایران و هندوستان رو به فزونی نهاد، به همراه دیگر محصولات فرهنگی و هنری با سفر به کشور هندوستان دچار تحولاتی شد. این تغییرات را می‌توان در سه دسته مورد بررسی قرار داد : شرایط سیاسی و اجتماعی متفاوت، موقعیت جغرافیایی خاص و بستر فرهنگی و تمدنی...