هدف از این مختصر نه ارائه دیدگاه صدرا درباره زبان قرآن، که بیشتر ارائه تقسیم بندی و نقدهای صدرا بر رویکردهای مختلف در زبان قرآن است. بدین ترتیب، مقاله در بُعد سلبی و نقد و بررسیِ رویکردها به رشته تحریر درآمده و در پی بُعد اثباتی و تبیین دیدگاه صدرا نیست؛ گرچه از پسِ این شناخت سلبی، دیدگاه صدرا نیز تا حدّی به روشنی می گراید. در بررسی و بحث از نظریّات شناختاری و غیرشناختاری مطرح‌شده در مباحث زبان دینی،...

در این مقاله در پی ارائة تعریفی از دو مفهوم «فراساختنی‌بودگی» و «انگارپذیربودگی» هستیم. نخست حداقل‌های لازم برای یک تعریف از فراساختنی‌بودگی را بیان می‌کنیم و با اتخاذ دو پیش‌فرض، نگرة خود از فراساختنی‌بودگی را مطرح خواهیم کرد. در این مرحله دو راهبرد برای ترسیم تمایز میان دو فرایند «فراسازی» و «انگارش» طرح می‌کنیم، با واکاوی آن دو راهبرد تعریف‌های ایجابی از مفهوم‌های فراساختنی‌بودگی و انگارپذیر...

چکیده۱۹۱۱ )، فیلسوف آلمانی و از بنیانگذاران فلسفه قارهایِ علوم انسانی در غرب، طرح - ویلهلم دیلتای ( ۱۸۳۳دانسته است. این طرح دارای دو بخش سلبی و ایجابی « نقد عقل تاریخی » ، فکری خود را به پیروی از کانتاست. در بخش سلبی، دیلتای ضمن اذعان به کانتی بودن پروژۀ فکری خود و تصدیق تلقّی کانتی از ماهیّتو کارکرد فلسفه به نقّادی معرفت شناسیِ غیرتاریخی، نظریۀ سوبژکتیویته و مقولات و عدم کارآمدی آن درفلسفۀ علوم انس...

ملارجبعلی تبریزی و شاگردش قاضی سعید قمی تلقی خاصی از خداوند را مطرح می­کنند. این دسته از فیلسوفان برآنند که در مورد خداوند نمی‏توان به نحو ایجابی سخن گفت و تمام صفات الهی به سلب بر می­گردد. در این دیدگاه اساس الهیات سلبی، اشتراک لفظی وجود است. الهیات برآمده از این مکتب صبغة دینی و نوافلاطونی دارد. این مقاله درصدد بررسی زمینه شکل گیری، بیان آراء و مبانی فکری ملارجبعلی تبریزی و قاضی سعید قمی در ا...

رفتار سنگ‌های مختلف در مقابل فرسایش متفاوت بوده و این اختلاف به ویژگی­‌های ذاتی و محیطی سنگ‌­ها بستگی دارد. به‌عبارتی دیگر، بعضی از واحدهای سنگ­‌شناسی حساس به فرسایش و مستعد تولید رسوب هستند. در همین راستا، مطالعه حاضر، با هدف بررسی حساسیت به فرسایش و مقاومت سنگ‌های سازندهای گروه فارس (آهک میشان، ماسه‌سنگ آغاجاری و انیدریت گچساران) و سازند آسماری با استفاده از روش سلبی در مناطق بهبهان، گچساران،...

از میان سه طریق سنتی مورد ادعای استیور در باب زبان دینی، رویکرد فخر رازی به زبان دینی را می‌توان در حیطة طریق سلبی جای داد؛ زیرا دیدگاه وی در زمینة اثبات و شناخت ذات خداوند و معناشناسی برخی از اسما، اوصاف و افعال الهی بر روش سلبی متکی است. از آن‌جا که یکی از لوازم رویکرد سلبی به زبان دینی، بیان‌ناپذیری آن است این مسئله در رویکرد رازی آن‌جا نمایان می‌شود که در حیطة خداشناسی و معناشناسی برخی اسما...

  بررسی تأثیر موقعیت ارتباطی بر انتخاب راه‌بردهای ادب   در مکالمه‌های دانش‌آموزان دختر دبیرستانی در بیرجند       عباسعلی آهنگر [1]   بتول اشرفی [2]     تاریخ دریافت: 11/10/89   تاریخ تصویب: 19/4/91   در مکالمه‌های دختران دبیرستانی در شهرستان بیرجند، تفاوت‌هایی در شیوه استفاده از راه‌بردهای ادب در موقعیت‌های ارتباطی مختلف دیده میشود. در پژوهش حاضر، راه‌بردهای ادب مورد‌استفاده در پیکرهای از م...

مسیله ی کلام خدا و قرآن همواره چالشی جدی برای متکلمان مسلمان بوده است. این مسیله می تواند از دو جنبه ی معنا شناختی و وجود شناختی مطرح شود. در جنبه ی معناشناختی مسایلی همچون ماهیت کلام خدا از نظر نظر متکلمان اسلامی و بیان پیشینیه ی تاریخی آن و در جنبه ی وجود شناختی مسایلی از قبیل دلایل متکلمان اسلامی درباره متکلم بودن باری تعالی حدوث و قدم کلام خدا و قرآن بررسی می شود. پژوهش حاضر با عنایت به اد...

اگر به تاریخ کلام به عنوان شاخه ای از علم کلام بنگریم مطالعه تاریخی رخدادهای کلامی در این میان، جایگاه استواری خواهد داشت. در این پژوهش، سیستانِ تاریخی به عنوان یک ظرف مکانی از جهت فعالیت های کلامی مورد توجه قرار گرفته است. این سرزمین از قرن اول (هجری قمری)، فعالیت کلامیش آغاز شده و تا قرن هفتم ادامه داشته است؛ هدف این پایان نامه چنین است مکاتب کلامی که در این قرون در سیستان فعالیت داشته را بررس...

تحولات قرن بیستم در حوزۀ هرمنوتیک و نظریه تفسیری به نتایجی منتهی شده است که علم کلام به عنوان دانشی متن محور و دارای پیوند عریق با تفسیر متون مقدس را در حوزه هایی به چالش می کشد. مقاله حاضر با بررسی تأثیر تحولات هرمنوتیک معاصر در هر دو ساحت «نظریه تفسیری به مثابه نظریۀ قرائت» و «نظریه تفسیری به مثابه هرمنوتیک فلسفی و فرا تفسیر» بر حوزۀ کلام سنتی و با تأکید بر اینکه هر رویکرد کلامی لاجرم بر نظری...