وقف در سنت اسلامی امری پسندیده و نیکو بوده که بواسطه آن بسیاری از کارهای عام المنفعه در جامعه تداوم و حیات یافته است. شاهان عصر صفویه که تشیع را مذهب رسمی ایران نمودند توجه به امور موقوفه را نیز تقویت می کردند و املاک و اموال زیادی را به اماکن مورد احترام مانند آستان مبارکه امام رضا(ع)در مشهد و آستان مقدس حضرت معصومه در قم و آستان مقدس حضرت عبد العظیم الحسنی (ع)در شهرری و نیز در اردبیل که آرامگ...

استان کردستان از مناطقی است که در طی سده های نخستین اسلامی اطلاعات اندکی از آن در دست داریم و به تبع در خصوص معماری و بناهای تاریخی و نادر این دوره نیز شناخت کافی وجود ندارد. در چنین وضعیتی بنای تاریخی امامزاده عقیل می تواند اطلاعات ذی­قیمتی فراهم آورد. این بنا در میان محوطه باستانی بزرگی از دوره سلجوقی و ایلخانی قرار گرفته و با توجه به سبک شناسی معماری و داده های باستان شناسی، از ساخته های ارز...

چکیده بناهای آرامگاهی در عصر اسلامی ایران نقش بسیار مهمی دارد. این بناها به طور گسترده در تمام نقاط ایران پراکنده اند و از آن ها اطلاعات دقیقی درباره سبک های معماری، تزیینات، مصالح و دیگر ویژگی های مربوط به ساختار و شکلشان می توان به دست آورد. وجود حکومت های شیعی زیدیه در قرن چهارم هجری قمری و مرعشیان در قرن هشتم هجری قمری و نیز مهاجرت سادات و علویان به داخل فلات ایران و مناطق ری، قصران، دماوند...

آموزه های قرآنی و روایات و احادیث آل الله، که شامل خلقت جهان هستی و موجودات، یگانگی خدا، اعتقاد به بهشت و دوزخ و برشماری صفات نکوهیده است، مبانی تفکر هنرمند شیعی را تشکیل می دهد. اژدها، که هم در آیات قرآن دیده می شود و هم در کلام آل الله، بیشتردر چهرۀ موجودی دوزخی ظاهر می شود. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر تفکرات شیعی برخلق آثار هنری ایران با نقش اژدهاست. در واقع بررسی این موارد همه در جهت پاسخگ...

شهر کولاب در فاصلۀ دویست کیلومتری از قسمت جنوب و شرق پایتخت تاجیکستان در ساحل دریای یاخْسو، در دامنۀ رشته کوه حضرت شاه جایگیر است. از همین منطقه طی صدها سال راه کاروان از هند و افغانستان امروزه می گذشت؛ درنتیجه در سده های میانه کولاب با تاریخ و فرهنگ غنی خود به یکی از شهر های بزرگ منطقه ختلان تبدیل شد. در حدود کولاب و اطراف آن آثار معماری دوره های گوناگون باقی مانده اند که از نمونه های آن می توا...

عنصر مهم دین و باورهای مذهبی یکی از عناصر اصلی، در شکل گیری شهرهای اسلامی است. وجه مادّی این عنصر، در اشکالی نظیر معماری مساجد و آرامگاه ها و مدارس مذهبی نمود می یابد. پیدایش و تکامل فرقه های اسلامی در تاریخ ایران، موجب شده است تا این مهم، نقش موثری در شکل گیری و توسعه بافت شهرها ایفا کند. در این نوشتار که به نمونه پژوهی شهر اصفهان از ابتدای خلافت عباسی تا پایان حکومت سلجوقی می پردازد، تلاش شده ...

تحقیقات و مطالعات منطقة تاریخی طبیعی پاسارگاد که در شمار آثار میراث جهانی است، بیشتر در رابطه با کاوش های باستان شناسی و کشف آثار به جا مانده است. ازآنجایی که موقعیت دقیق مکانی دریاچة باستانی پاسارگاد و مسیر بستر باستانی رودخانة پلوار – سیوند معیارهای ارزشمندی در تعریف منظر طبیعی پاسارگاد، و نحوه سازماندهی و ترکیب عناصر این مجموعه اند، می توانند در تعیین حریم حفاظتی این مجموعه با ارزش نیز کمک ک...

معماری، آن‌چنان که گفته می‌شود هنر خلق فضا است. فضاهایی که در کنار تامین کارکرد، استفاده‌کنندگان را در یک محیط احساسی نیز قرار می‌دهد. آنچه که معماری سرزمین‌های مختلف را از هم متمایز می‌کند، متاثر از تفاوت در ریشۀ احساسات و معنویات جوامع است. تفاوت جوهر معماری که همان «عقاید و اندیشۀ جوامع» است، سبب گونه‌گونی معماری ملل می‌شود. به زبان دیگر، معماری تبلور یا نمود کالبدی بخشی از اندیشۀ جامعه است ...

چکیدهآرایه ها و تزیینات وابسته به معماری در هنر و معماری اسلامی و ایرانی از جایگاه والا و شاخصی برخوردار هستند. شکوه و زیبایی معماری ایران به ویژه در دوران اسلامی، به تزیین و آرایه های آن بستگی دارد. تزییناتی چون آجرکاری، گچ بری، کاشی کاری، کتیبه نگاری و... در تمامی ادوار اسلامی رواج داشته و در هر دوره ای با امکانات و تحولات مختلف آن روزگاران پیش رفته است. هنرمندان مسلمان با بهر هگیری از انواع ...

در این مقاله، نگارنده به شرح سفر خود به ایران در افتتاحیۀ نخستین انجمن «شاعران جهان و ایران» و تبیین برنامۀ انجمن در این سفر پرداخته است. نگارنده در خلال مطالب به مناسبت تشریح جزئیات سفر، راجع به ادبیات کلاسیک ایران نیز به‌تفصیل سخن گفته است. به گفتۀ او، این انجمن در کاخ «وحدت» تهران با حضور رئیس‌جمهور و دیگر مسئولان فرهنگی و ادبی جمهوری اسلامی ایران و با شرکت ۵۱ شاعر از ۳۸ کشور جهان و نیز تعدا...