در پای گوسفند، در نقطه ای که در آناتومی انسان «کشکک» و به زبان عامیانه «قاپک» نامیده می شود، استخوانی است با ساختمان و شکلی مخصوص به نام قاپ که صرفنظر از پستی و بلندی های مختلف آن، حجمی است شبیه یک مکعب مستطیل، که بازی با آن تحت عنوان «قاپ بازی» معروف شده است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مدارک دست اول باستان شناسی و مردم شناسی، سیر تحول قاپ بازی را از آغاز استقرار در روستاها...

برای آگاهی از تاریخ پیدایش صنعت ریسندگی و بافندگی بایستی به غارها برویم و از روی آثار بازمانده از قرون و اعصار پیشین و بازیافته های باستانی به واقعیت ها و اطلاعاتی دست یابیم، شواهد و قراین موجود حاکی از آن است که صنعت نساجی از درون غارها در ایران شروع شده و نشانه های مربوط به آن ضمن کاوش های باستان شناسی در غار هوتو وکمربند به دست آمده است و تا زمان روی کار مغولان نساجی همیشه یکی از صنایع پر رو...

از طرفی در ایران با توجه به تاریخ ، فرهنگ و تمدن غنی در گذشته ، به نمایش آثار تمدن کهن ایرانی کمتر توجه شده است . در نتیجه به جهت یادآوری افتخارات تاریخی ،پیشینه هنری ،صنعتی -داشتن فضایی به عنوان موزه باستان شناسی ضروری می باشد ، فضایی که که در آن تمدن ما به نمایش گذاشته شود به طور ملموس تر و نزدیک تری با بستر فرهنگی جامعه ارتباط برقرار کند که این مطلب می تواند در جذب مخاطبان موثرباشد. نوع نگاه...

اکولوژی منطقهی تبرستان، مانع از ایجاد یک شبکهی ارتباطی منظّم بوده است و محور هراز، یکی از قدیمیترینِ آنهاست که در ادوار مختلف، ارتباطدهندهی شمال ایران با فلات مرکزی بوده است. این پژوهش تلاش دارد به دادههای باستانشناختی این شبکهی ارتباطی در دوران ساسانی و اوایل اسلام بپردازد. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی و بررسی باستانشناختی پیمایشی در منطقهی مورد مطالعه است. سؤال پژوهش این است که ارتباط ...

شکاف موضوعی (dichotomy) از جمله معضلات جدّی در مطالعات باستان شناختی است؛ معضلی که بیش و کم، همة رشته ها و دانشهای انسانی و اجتماعی و تاریخی و حتّی برخی از دانشهای طبیعی نیز با آن رویارویند. لیکن این معضل در باستان شناسی، به ویژه باستان شناسی پیش از تاریخ، دشواریهای عملی و ناکامیهای معرفتیِ دیگری را نیز در پی داشته است. آنچه اصطلاحاً شواهد باستان شناختی اطلاق شده، یکسر صامت اند و مخدوش و شقه شده که...

جریان تاریخ نگاری در ایران که از روزگار ساسانیان و با نگارش آثاری چون خدای نامه و کارنامه اردشیر بابکان آغاز شد، تا دوره قاجار نیز ساختمان و شاکله ی اصلی خود را حفظ کرد. در عین حال در این دوران طولانی، نگارش و نگرش آن از زمینه و زمانه ی تاریخی تاثیر پذیرفت. اما با چشم پوشی از تغییرات کوچک می توان آن را جریانی پیوسته و بدون تحول در نظر گرفت. تغییر اساسی در تاریخ نگاری ایران تنها از روزگار افشاری...

چکیده ندارد.

ناصرخسرو، یکی از سخن سرایان مشهور و شاعران حکیم قرن پنجم ادبیّات فارسی است. وی در اشعار خویش از دو فرهنگ اسلامی و ایرانی تأثیر پذیرفته است که البته به تأثیر پذیری او از فرهنگ ایرانی کمتر توجه شده است. این نوشتار، نیز بر آن است تا با تکیه بر منابع اصلی و دست اوّل عربی و ایرانی به بررسی تأثیر پذیری ناصرخسرو از فرهنگ و حکمت ایران باستان بپردازد. اهداف و محورهای اصلی این نوشتار عبارتند از: الف. پیشگف...

فرایندهای دگرگونی دربارة برهم کنش دست افزارها و ساختار ها با محیط، اعمّ از طبیعی و فرهنگی بحث می کند. فرایندی که طی آن، از چگونگی شکل گیری تپه یا محوطه تا آن چه امروز به چشم می آید، بحث می شود. شناخت این فرایند و جزئیات آن به باستان شناس کمک می کند که تفسیرهای واقع نماتری نسبت به آن چه می یابد، داشته باشد. در این گفتار، آن چه که بلافاصله پس از ترک و از دور مصرف خارج شدن دست افزارها و ساختار ها (...

موضوع احداث سد یوند و مکانیایی حساس آن در منطقه پارسه- پاسارگاد یعنی بین آثار به جا ماده از تخت جمشید و پاسارگاد از موضوعات مهم و در عین حال نگران کننده از نظر متخصصین باستان شناسی است، چرا که این امکان وجود دارد که سد با انباشت آب و تغییر سامانه آبی منطقه،باعث تخریب این دو اثر جهانی که توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت گردیده اند،شود علاوه بر آن احداث امکان کاوش ها بیشتر در منطقه را به شدت ...