این نوشتار نگاهی اجمالی به مسئلة تأثیر فرهنگ ایرانی و سنت زرتشی بر فرهنگ و سنت اسرائیلی با تأکید بر مسئلة نجات و منجی باوری است. در آغاز راه مطالعات تطبیقی ادیان، دو گرایش افراطی و تفریطی در تاکید بیش از اندازه بر این تأثیر از یک سو و نفی هر نوع تأثیر از دیگر سو شکل گرفتند. به تدریج این دو گرایش گرچه همچنان پیروانی برای خود دارند، به تعادل گراییدند و اکنون اصل مسئلة تأثیر دین ایرانی بر سنت اسرا...

این تحقیق دور? مشروطیت تا پایان دور? پهلوی اول در ایران (1286-1320ش) و دور? نهضت (1907-1941م) در کشورهای عربی را در بر می گیرد. عصر نهضت در کشورهای عربی از 1897م تا به امروز است و ما در این نوشتار در پی آن هستیم تا با توجه به تاریخ، حوادث اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در زمان تعیین شده، موضوع غرب گرایی و غرب ستیزی را در ادبیات سه کشور بررسی کنیم. آنچه در تاریخ و اجتماع و سیاست ایران، عراق و مصر رخ د...

بررسی جایگاه زن در آثار ادبی، می تواند ما را در دستیابی مختصات فرهنگی و اجتماعی جوامع مختلف رهنمون باشد. از آنجا که تأثیر و تأثر جامعه و ادبیات بر یکدیگر، غیرقابل انکار است، از این رو بررسی جایگاه این عنصر در دو فرهنگ متفاوت به صورت مقایسه ای، روشن گر مسائل مهمی دربار? نوع نگرش و میزان ارزشمندی زن در دو جامع? مختلف شده و به تبع آن، میزان غنای فرهنگی آنها را به اثبات برساند. این رساله بر آن است...

با جستجو در آیات قرآن کریم بهن یک فرمول کلی بر می خوریم که بیانگرذ ارتباط بین ریزش برکات و نعمتها با اعمال نیک و حوادث تلخ با رفتارهای ناپسند انسان است. حوادث خیر و شر مثل زلزله ها و طوفان ها و ... و نیز امنیت و رفاه و آسایش و ... دارای علتی است که اعمال و رفتار انسان یک جز از این علت است. اعمال و رفتاری که با اختیار از انسان سر می زند حلقه ای از زنجیره جهان هستی است که تعامل آن با سایر پدیده ...

سرقت ادبی از دیرباز تا امروز، در متون بلاغی و مباحث نقد ادبی، به انواعی تقسیم شده است و افزون بر آن بحثی دربارۀ تأثیرپذیری شاعران از یکدیگر و توارد به میان آمده است. به نظر می‌رسد، جز مورد «نسخ و انتحال» که با اطمینان بیشتری می‌توان ذیل عنوان سرقت ادبی بررسی و طرح کرد، در بقیۀ موارد، چون نمی‌توان موضوع سرقت را اثبات کرد، باید بیشتر به تأثر و توارد و نقش ضمیر ناخودآگاه توجه داشت. در این مقاله، ا...

ادبیات تطبیقی شاخه‌ای از مطالعات میان رشته‌ای است که مرزهای ادبی را در می‌نوردد و راه را برای کشف یافته‌های نو و تازه می‌گشاید. از این رو اشعار تغزلی در حوزه ادبیات غنایی، زمینه‌های بسیاری را پیش روی پژوهشگر فراهم می‌آورد. پردازش گزاره‌های شعری در آثار شاعران غزل‌سرا، ناجی و کریمی، با این هدف انجام می‌پذیرد که آنان در سرایش غزل پویا و کارآمد بودند. دو رکن اساسی را در بررسی خود...

در این پژوهش، نوع معماری بیت هیلانی در استقرارگاه­های شرق باستان، مستندسازی گشته است؛ موضوعی که دربارة شیوة خاصی از اجرای یک بناست و از هزارة دوم پیش از میلاد شناخته شده است. شناخت بیت هیلانی، شاخصه­های این نوع بنا، ریشه­یابی استفاده و چگونگی گسترش آن در نواحی دوردست، مهم­ترین پرسش­های این پژوهش می­باشد. مهم­ترین هدف این پژوهش ارائة ویژگی­های این نوع معماری و تزئینات وابسته به آن در شرق باستان ...

دریافتن ژرفنای سروده­های بسیاری از شاعران بزرگ جهان اسلام، بدون شناختن مایه‌های قرآنی شعر آنان ممکن نیست. در پژوهش حاضر نگارنده به تبیین، تحلیل و تطبیق جلوه­های تأثیرپذیری سروده­های حافظ و ابوالعتاهیه از آیات و مضامین قرآنی پرداخته و گونه­های آن را در دیوان هر دو شاعر بازنموده است. تأثر قرآنی این دو شاعر در حوزه اقتباس­های مستقیم و اقتباس­های غیرمستقیم جای می‌گیرد که هر کدام، ...

همانطور که می‌دانیم ادبیات تطبیقی در دو مکتب فرانسه و آمریکا قابل بررسی است؛ بر اساس مکتب آمریکایی و بر خلاف مکتب فرانسه، ادبیات تطبیقی به بررسی و نقد آثار ادبی دو شاعر یا نویسنده می‌پردازد، بدون توجه به تأثیر و تأثر آنان از یکدیگر. در این مکتب اشتراک بعضی مضامین آثار دو شاعر برای مقایسه و تطبیق کافی است. اگر بررسی بین آثار دو شاعر در یک زمان صورت بگیرد آن را موازنه(مثلا مقایسه بین آثار قبا...

‏للشعرالعربى أثر و میض فی لشعرالفارسی تصویراً و مضموناً و لغظاً و معنیّ و نورد هیهنا امثلةً و نماذج موضحة و نستنتج من هیهنا أنّ الشعراء الایرانیین ذووتمتعٍ باهر من الادب و الشعرالعربی الوضائین. ‏1. قال بشار: ‏کأن مثارالنقع فوق رؤوسنا             ‏و أسیافنا لیل تهاوى کواکبه ‏و هذاالبیت هوالّذى سمى بأشهر بیتٍ قاله بشار ( بشار، 1369 ه.ق/1950م)  و تأثر منه فردوسی الشاعرالفارسی فى أبیاته التالیة: ‏درخشید...